ORIGINAL_ARTICLE
بررسی استعارههای مبتنی بر نام حیوانات در ادبیات دفاع مقدس
مقاله حاضر به مطالعه عبارات استعاری مبتنی بر نام حیوانات در ادبیات دفاع مقدس می-پردازد. تحلیل عبارات استعاری حیوانات، بر اساس چهارچوب لیکاف و جانسون انجام شده است. بر اساس این دیدگاه شناختی، استعاره فقط به یک آرایهی ادبی به عنوان یکی از صور کلام اطلاق نمیشود، بلکه فرایندی فعال در نظام شناختی بشر محسوب شده تا جاییکه استعارههای مفهومی یکی از راههای اساسی در درک افراد از مفاهیم در نظر گرفته میشود. مقاله حاضر در پی یافتن تفاوتهایی است که در بهکارگیری استعارههای مبتنی بر نام حیوانات در مورد نیروی خودی و نیروی دشمن وجود دارد. مسئله دیگری که پیش روی این تحقیق است، بررسی فرهنگی هر یک از این عبارات استعاری میباشد. روش انجام این پژوهش به صورت توصیفی– تحلیلی بوده است. دادههای این مقاله از 30 کتاب برگزیده جشنواره دفاع مقدس با قالب داستان گرفته شده است. نتایج و یافتههای این تحلیل نشان می-دهد که حوزه حیوانات به عنوان حوزه مبدأ، یکی از پرکاربردترین حوزههای استعاری می-باشد و بیشترین تعداد اسامی حیواناتی که بالاترین درجهی توهین و حیوانیت را به همراه دارند، برای اشاره به نیروی دشمن استفاده شده است. اما برای اشاره به نیروهای خودی از تعداد کمی از اسامی حیوانات استفاده شده و این اسامی دارای بار معنایی مثبت میباشند.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2129_be96eb85db336939c23a091d12f24764.pdf
2018-08-23
1
24
10.22103/jrl.2018.2129
دیدگاه شناختی
استعاره
ادبیات دفاع مقدس
حیوانات
جنگ
اعظم
استاجی
estajiz@yahoo.com
1
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
شهلا
شریفی
shahlasharifi@hotmail.com
2
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
عصمت
فراگردی
esmat.faragerdi@yahoo.com
3
دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
مرتضی
رستمیان
m.rostamian.edu@gmail.com
4
دانشگاه یزد
AUTHOR
الف. کتابها
1
1. احمدزاده، حبیب. (1386). شطرنج با ماشین قیامت. تهران: انتشارات سوره.
2
2. اعلم، هوشنگ. (1381). جستارهایی در تاریخ علوم دورۀ اسلامی. تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی.
3
3. امیرخانی، رضا. (1374). ارمیا. تهران: نشر سمپاد.
4
4. بسطامی، سعی. (1378). حماسۀ میمک. تهران: نشر شاهد.
5
5. بنونیست، امیل. (1377). دین ایرانی بر پایۀ متنهای معتبر یونانی. ترجمۀ بهمن سرکاراتی. چاپ سوم. تهران: قطره.
6
6. بهبودی، هدایت ا....(1370). مدال و مرخصی. تهران: انتشارات حوزۀ هنری.
7
7. تقوی، محمد. (1376). بررسی حکایتهای حیوانات (فابلها) تا قرن دهم در ادب فارسی. تهران: انتشارات روزنه.
8
8. تندروصالح، شاهرخ. (1382). ادبیّات جنگ و موج نو. تهران: فرهنگسرای پایداری.
9
9. جابز، گروترود. (1370). سمبولها. ترجمۀ محمد رضا بقاپور. تهران: مترجم.
10
10. خیریه، بهروز. (1384). نقش حیوانات در داستانهای مثنوی معنوی. تهران: انتشارات فرهنگ مکتوب.
11
11. رضاپور، راضیه. (1385). آخرین معادله. تهران: نشر ستارهها.
12
12. سنگری، محمدرضا. (1380). نقد و بررسی ادبیّات منظوم دفاع مقدّس. تهران: انتشارات پالیزان.
13
13. شریفی، محمّد. (1388). فرهنگ ادبیّات فارسی. چاپ سوم. تهران: نشرنو.
14
14. شوالیه،ژان وگربران،آلن. (1378). فرهنگنماده.ترجمة سودابهفضایلی.تهران: جیجون.
15
15. عبداللّهی، منیژه. (1388). فرهنگنامه جانوران در ادب پارسی. تهران: پژوهنده.
16
16. فراهانی، مهدی. (1373). ارتفاعات کوبی کوبلان. تهران: انتشارات حوزۀ هنری.
17
17. فرجام فر، سهیلا. (1381). کفشهای سرگردان. تهران: سورۀ مهر.
18
18. فکور، اصغر. (1386). مردها زود بزرگ میشوند. چاپ سوم. تهران: نشر ستارهها.
19
19. قدمی، محمدحسین. (1368). جشن حنابندان. تهران: انتشارات حوزۀ هنری.
20
20. قزوینی، ذکریابنمحمد. (1361). عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات. تهران: عطار.
21
21. کمری، علیرضا. (1369). نامههای فهیمه. تهران: انتشارات سورۀ مهر.
22
22. مطلق، محسن. (1382). نگاه شیشهای خاطرات شفاهی حسن آذری موفق. تهران: سورۀ مهر.
23
23. مومنی، محسن. (1376). زمانی برای بزرگ شدن. تهران: انتشارات سورۀ مهر.
24
24. یاحقی، محمد جعفر. (1386). فرهنگ اساطیر. تهران: فرهنگ معاصر.
25
ب. مقالهها
26
1. افراسیابپور، علیاکبر. (1391). «تمثیل حیوانات در مثنوی هفت اورنگ». مجلۀ عرفانیات در ادب فارسی. سال چهارم، شمارۀ 13، صص 103-118.
27
2. تاجبخش، اسماعیل و فرجیقرقانی، آسیه. (1389). «کلاغ در ادب پارسی». تاریخ ادبیّات فارسی. شمارۀ62، صص 29-46.
28
3. رحیمی، امین و موسوی، زهرا. (1393). «نمادهای جانوری نفس در متون عرفانی با تکیه بر آثار سنایی، عطار و مولوی ». متن پژوهی ادبی. جلد62، شمارۀ18، صص 147-173.
29
4. رهبریان، محمدرضا. (1391). «نگاهی به نقش حیوانات در ادبیّات».کتاب ماه ادبیّات. شمارۀ25، صص 25-17.
30
5. سجودی، فرزان. (1391). «بررسی معناشناختی استعاره زمان در داستانهای کودکان به زبان فارسی». فصلنامۀ نقد ادبی. شمارۀ19، صص 135-156.
31
6. شریفی، شهلا و حامدیشیروان، فاطمه. (1389). «بررسی استعاره در ادبیّات کودک و نوجوان در چهارچوب زبانشناسیشناختی». تفکر و کودک. شمارۀ2، صص 39-64.
32
7. صرفی، محمدرضا. (1386). «نماد پرندگان در مثنوی». فصلنامۀ پژوهشهای ادبی. جلد5، شمارۀ18، صص 53-76.
33
8. ظاهریعبدهوند، ابراهیم و صفری، جهانگیر. (1391). «بررسی نمود برخی حیوانات و پرندگان در شعر ناصرخسرو». مجلۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی شهر کرد. سال هفتم، شمارۀ26، صص83-110.
34
9. یداللبهی، نسرین. (1383). «عقاب در اسطوره و ادبیّات». ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد. شمارۀ1، صص 106-126.
35
10. یوسفیراد، فاطمه و گلفام، ارسلان.(1381). «زبانشناسیشناختی و استعاره». تازههای علوم شناختی. شمارۀ5، صص 59-64.
36
ج. منابع لاتین
37
1. Charteris-Black, J., & Ennis, T. (2001). A comparative study of metaphor in Spanish and English financial reporting. English for Specific Purposes, 20(3), 249–266.
38
2. Cienki, A. (2005). Researching conceptual metaphors that (may) underlie political discourse. In ECPR Workshop on Metaphor in Political Science.
39
3. Deignan, A (2003). Collins cobuild English guides: Metaphor. London: Harpercollins.
40
4. Evans, V., & Green, M. (2006). Cognitive linguistics: An introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
41
5. Geeraerts, D., & Cuyckens, H. (1995). The Oxford handbook of cognitive linguistics. Oxford: Oxford University Press.
42
6. Geeraerts, D., & Cuyckens, H. (2007). Introducing cognitive linguistics. Oxford: Oxford university press.
43
7. Gibbs, J., & Raymond, W. (2008). The Cambridge handbook of metaphor and thought. Cambridge: Cambridge University Press.
44
8. Gruyter, M. (2000). Metaphor and Metonymy at Crossroads: A cognitive perspective. Berlin: Walter de Gruyter.
45
Johnson, M., & Lakoff, G. (1980). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago press.
46
9. Kovecses, Z. (2000). American English: an introduction. Canada: Broadview Press.
47
10. Kovecses, Z. (2010). Metaphor: A practical introduction. Oxford: Oxford University Press.
48
11. Lakoff, G. (1991). Metaphor and War: The Metaphor System used to Justify War in the gulf (Part 1 and 2). Viet Nam Generation Journal Online, 3 (3).
49
12. Lakoff, G. (2002). Moral politics: How liberals and conservatives think. Chicago: University of Chicago press.
50
13. Lakoff, G., & Thompson, H. (1975). Introducing cognitive grammar (Vol. 1, pp. 295–313). Presented at the Annual Meeting of the Berkeley Linguistics Society.
51
14. Lakoff, G., & Turner, M. (1989). More than cool reason: A field guide to poetic metaphor. Chicago: University of Chicago press.
52
15. Lundmark, C. (2010). Plant Metaphors in English Economic Newspaper Texts. Oxford: Oxford university press.
53
16. McCloskey, D. N. (1998). The rhetoric of economics. Wisconsin: Wisconsin Press.
54
17. Nesi, H. (1995). A modern bestiary: a contrastive study of the figurative meanings of animal terms. ELT Journal, 49(3), 272–278.
55
18. Newmark, P. (1993). Paragraphs on translation. London: Multilingual matters.
56
19. Sharifi, S., & Firuzian, A. (2012). Role of body members in constructing metaphors in Persian political texts. Mediterranean Journal of Social Sciences, 3.
57
20. Talebinejad, M. R., & Dastjerdi, H. V. (2005). A cross-cultural study of animal metaphors: When owls are not wise! Metaphor and Symbol, 20 (2), 133–150.
58
21. Urbonaitė, J. (2007). Health metaphor in political and economic discourse: A cross-linguistic analysis. Studies about Languages, (11), 68–74.
59
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تحوّل مخاطب در ادبیّات پایداری کودک و نوجوان (بر اساس نظرّیۀ خوانندۀ نهفته از ایدن چمبرز)
از دیرباز، بسیاری از مفاهیم و پیامها در قالب ادبیّات -قصهها و شعرها- منتقل شده است. برای انتقال مفاهیم، پیش از هر چیز به برقراری ارتباط نیاز است. نظرّیة خوانندة نهفته بر اساس همین نگرش شکل گرفتهاست که برای برقرای ارتباط و انتقال پیام، دو فرد لازم است. بنابراین نویسنده نیز برای انتقال معنایی که میخواهد با مخاطب در میان بگذارد، میباید با خوانندهاش روابطی ایجاد کند. ایدِن چِمبرز(Aidan Chambers، نویسنده و نظریّهپرداز بریتانیایی حوزة ادبیات کودک و نوجوان، متولّد1934) بر این باور است که با بررسی برخی عناصر در داستان میتوان به کشف چگونگی رابطة میانِ نویسنده و مخاطب و همین طور درک معناهای مورد نظر مؤلّف و حتی کیستیِ این خوانندة نهفته نائل شد. از سوی دیگر، ادبیّات پایداری نیز با آموزههایی از جنس استقامت، ایثار، گذشت، امید، نوید رستگاری، پیروزی نهایی حق بر باطل و .... در پی برقراری ارتباط با کودکان است. از همین رو، این پژوهش بر آن است تا بر پایة نظریّة چمبرز، مخاطبان ادبیّات پایداری را در دو دهة متفاوت 60 و 90 خورشیدی، شناسایی و مقایسه کند و همچنین شیوههایی که نویسندگان برای برقراری با خوانندگان خود در این دو دهة متفاوت، به کار بردهاند، بررسی شود. بدین منظور دو نمونه داستان از ادب پایداری که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دردهة 60 و 90 برای کودکان و نوجوانان منتشر کردهاست، انتخاب و بررسی شدهاست.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2114_8098700d2e4134d844e444c82247ddea.pdf
2018-08-23
25
52
10.22103/jrl.2018.2114
ایدن چمبرز
خوانندۀ نهفته
ادبیّات پایداری کودک و نوجوان
آی ابراهیم
حلزون من گم شده
احمد
امیری خراسانی
amiri@mail.uk.ac.ir
1
دانشگاه شهید باهنر کرمان
AUTHOR
نگین
صدری زاده
negin.sadrizade@gmail.com
2
دانشگاه شهید باهنر کرمان
LEAD_AUTHOR
1. احمدی، بابک. (1390). ساختار و تأویل متن. چاپ سیزدهم. تهران: مرکز.
1
2. امامی، غلامرضا. (1360). آی ابراهیم. چاپ اوّل. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
2
3. امیریان، داوود. (1391). حلزون من گم شده. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
3
4. ایگلتون، تری. (1380). پیشدرآمدی بر نظریّة ادبی. ترجمة عباس مخبر. چاپ دوم. تهران: مرکز.
4
5. چمبرز، ایدن(1387). «خوانندة درون متن»: دیگر خوانیهای ناگزیر. مرتضی خسرونژاد. چاپ اوّل. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
5
6. حسامپور، سعید(1389). «بررسی خوانندة نهفته در داستانهای احمد اکبرپور بر پایة نظریّة ایدن چمبرز». دو فصل نامة علمی و پژوهشی مطالعة ادبیّات کودک. س1.ش1. صص 101-127.
6
7. حسامپور، سعید، سید فرشید سادات شریفی. (1390). «بررسی خوانندة نهفته در متن در سه داستان ادب پایداری از احمد اکبرپور». نشریّة علمی و پژوهشی ادبیّات پایداری. س2.ش4. صص 112-145.
7
8.خسرونژاد، مرتضی. (1382). معصومیّت و تجربه؛ درآمدی بر فلسفۀ ادبیّات کودک. تهران: مرکز.
8
9. سارتر، ژانپل. (1364). «خواندن برای دادن معنایی به زندگی»: وظیفة ادبیّات. ابوالحسن نجفی. چاپ دوم. تهران: کتاب زمان.
9
10.فرای، نورتروپ. (1377). «تحلیل نقد». ترجمۀ صالح حسینی. تهران: نیلوفر.
10
11. کوکبی، مرتضی، عباس حرّی و لیلا مکتبیفرد. (1389). «بررسی مهارت تفکّر انتقادی در داستانهای کودکان و نوجوانان». دو فصل نامة علمی و پژوهشی مطالعة ادبیّات کودک. س1.ش2.
11
12. مارتین، والاس. (1382). نظریّههای روایت. ترجمة محمّد شهبا. تهران: هرمس.
12
13. نورتون، دونا. (1382). شناخت ادبیّات کودکان؛ گونهها و کاربردها از روزن چشم کودک. ترجمة منصوره راعی... {و همکاران}. تهران: قلمرو.ج1.
13
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل تقابل واژگانی شعر رضوی شاعران دفاع مقدّس
چکیده نشانهشناسی ساختارگرا چگونگی شکلگیری معنا و بازنمود واقعیت را بررسی میکند و معتقد است که دالّ و مدلول به شدّت با یکدیگر پیوند دارند و ارتباطی پیآیند میان آنها برقرار است، به گونهای که هر دالّی یادآور مدلولی خاص در ذهن است. این نوع نشانهشناسی تقابلهای دوگانه را عناصری بنیادین در بررسی ساختاری و معنایی آثار ادبی و از اصلیترین روشهای دستیابی به ساختار متن میداند. این پژوهش با هدف تحلیل و تبیین گفتمان مؤثر بر ساختار زبان و اندیشه در سرودههای رضوی شاعران دفاع مقدّس بر اساس انواع زوجهای متقابل در سطح واژگانی و معنایی با رویکردی توصیفی- تحلیلی انجام شده و زوجهای متضاد و تقابل معنایی واژگان را معطوف به مفاهیم و جلوههای ازلی- ابدی پایداری بررسی کردهاست، چنان که جهان دوگانههایی را که در ساختار این اشعار پنهان است، آشکار گردانیده و انواع تقابلهای واژگانی مدرّج، مکمل، دوسویه، ضمنی و صوری، جهتی، خطی و متقاطر و همسنگ و تقابل معنایی مفاهیم و موضوعاتی نظیر: لطف/ قهر، فقر/ غنا، پاکی/ پلیدی، عشق/ عقل، ظلمت/ نور، کفر/ دین، بیماری/ شفابخشی، ظلمستیزی/ ستمگری، شجاعت/ زبونی، غربت/ آشنایی و نیز تقابل دو رنگ سبز و سرخ را در شعر رضوی شاعران دفاع مقدّس تحلیل کردهاست تا شگردهای بهرهگیری شاعران را از جفتهای متقابل برای تبیین شخصیت متعالی امام رضا (ع) در یکساننگری انسانی نشان دهد.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2115_edc452d00ecfbc61679592d36414939d.pdf
2018-08-23
53
72
10.22103/jrl.2018.2115
واژههای کلیدی: ادبیات پایداری
نشانهشناسی
تقابل واژگانی
شعر رضوی
خلیل
بیگزاده
kbaygzade@yahoo.com
1
هیأت علمی/ دانشگاه رازی کرمانشاه
LEAD_AUTHOR
فرنگیس
شاهرخی
f.shahrokhi10@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری/ دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)
AUTHOR
الف) کتابها
1
- امامی، نصرالله. (1382). ساختشکنی در فرآیند تحلیل ادبی. اهواز: رسش.
2
- استوار، مسیّب. (1391). رنگ. تهران: رازنامه.
3
- اسکولز، رابرت. (1383). عناصر داستان. ترجمة فرزانه طاهری. دوم. تهران: مرکز.
4
- امینپور، قیصر. (1389). تنفس صبح. ششم. تهران: سروش.
5
- امینپور، قیصر. (1391). آینههای ناگهان. نوزدهم. تهران: کاج.
6
- بیهقی، ابوبکر احمد بن حسین. (1424). شعب الایمان. بیروت: دارالفکر.
7
- حقیقت، سیّدصادق. (1385). روششناسی علوم سیاسی. قم: دانشگاه مفید.
8
- خیریّه، بهروز. (1389). اهل بیت پیامبر علیه السلام در شعر شاعرن کرد. قم: کتاب فردا.
9
- دوبوکور، مونیک. (1373). رمزهای زندهجان. تهران: مرکز.
10
- دیلمی، حسن بن محمد. (1371). إرشاد القلوب الی الصواب. مترجم علی سلگى نهاوندى. جلد دوم. قم: الشریف الرضی.
11
- سجودی، فرزان. (1382). نشانهشناسی کاربردی. تهران: قصه.
12
- سجودی، فرزان. (1384). نشانهشناسی و ادبیّات. تهران: فرهنگ کاوش.
13
- شاهرخی، محمود و کاشانی، مشفق. (1372). قبلة هفتم. قم: اسوه.
14
- شفیعی، سیدضیاءالدین (1388). یک کاروان آهو. مشهد: آستان قدس رضوی.
15
- شفیعیکدکنی، محمدرضا. (1375). صور خیال در شعر فارسی. ششم. تهران: آگه.
16
- صفوی، کورش. (1384). فرهنگ توصیفی معناشناسی. تهران: فرهنگ معاصر.
17
- قدرتی، نسترن. (1383). حریم سبز عشق. مشهد: به نشر.
18
- قزوه، علیرضا. (1378). سورة انگور. تهران: تکا.
19
- قزوه، علیرضا. (1391). صبحتان بخیر مردم. تهران: کتاب نشر.
20
- قزوه، علیرضا. (1384). قطار اندیمشک. تهران: سورة مهر.
21
- لوشر، ماکس. (1381). روانشناسی رنگها. ترجمة ویدا ابیزاده. هجدهم. تهران: دُرسا.
22
- مردانی، نصراله. (1388). قانون عشق. چهارم. تهران: صدرا.
23
- مکاریک، ایرناریما. (1390). دانشنامة نظریههای ادبی معاصر. ترجمة مهران مهاجر و محمد نبوی. چهارم. تهران: آگه.
24
- موسوی گرمارودی، سیدعلی. (1389). صدای سبز. سوم. تهران: قدیانی.
25
- هارلند، ریچارد. (1385). درآمدی تاریخی بر نظریة ادبی از افلاطون تا بارت. ترجمة علی معصومی و شاپور جورکش. دوم. تهران: چشمه.
26
ب) مقالات
27
- پارسی نژاد، کامران. (1382). «ساختارگرایی و ساختشکنی». مجلة ادبیّات داستانی. شمارة 69، صص 35- 38.
28
- صفوی،کورش. (1369). «نگاهی به تقابل معنی». مجلة ادب و زبان فارسی. شمارة اول، صص 104- 115.
29
- کریمی، احمد و رضایی فومنی، مهیلا. (1390). «بررسی تقابلهای دوگانه در ساختار نحوی و اندیشگانی غزلیّات امیری فیروزکوهی». فصلنامة تخصّصی زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد. شماره ٣، صص 167- 192.
30
ORIGINAL_ARTICLE
نمادپردازی در اشعار سیاسی حلمی سالم
در دورة معاصر، مکتبهای ادبی گوناگونی در کشورهای عربی پدید آمدند که ادیبان آنها برای بیان تجربیات خویش به مخاطبان، هرکدام مسلکی متفاوت درپیشگرفتند. یکی از چالش-برانگیزترین این مکتبها، نمادگرایی است که از نظر منتقدان، خفقان حاکم بر فضای جامعه، عواقب سوء زبان صریح و آشنایی شاعران عرب با مکاتب غربی از عوامل گرایش به این مکتب بودهاست. یکی از این شاعران حلمی سالم، شاعر مصری، است که این رویکرد در شعر وی بسامد بالایی دارد. این تحقیق با رهیافتی توصیفی- تحلیلی پس از اشاره به زندگی و آثار این شاعر، به بررسی نماد در اشعار سیاسی وی میپردازد و نتایج تحقیق بیانگر آن است که در شعر وی انواع گوناگون نماد از جمله؛ نمادهای انسانی، جمادات، پرندگان و ... به چشم میخورد و هدف شاعر از بهکارگیری این شیوة بیانی، به چالشکشیدن حکومتهای استبدادی و تحقق دنیایی سراسر صلح و آرامش بودهاست. کلیدواژهها: مکتبهای ادبی، نمادگرایی، حلمی سالم، اشعار سیاسی.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2116_a6537027b16d20052b1da92def92b2c2.pdf
2018-08-23
73
94
10.22103/jrl.2018.2116
کلیدواژهها:مکتبهای ادبی
نمادگرایی
حلمی سالم
اشعار سیاسی
مینا
پیرزادنیا
pirzadnia@yahoo.com
1
مدیر گروه زبان و ادبیات عرب
LEAD_AUTHOR
محمد رضا
شیرخانی
m-fsk@yahoo.com
2
دانشگاه ایلام
AUTHOR
زهره
نورمحمد نهال
z.n.mohammadi1392@gmail.com
3
دانشگاه ایلام
AUTHOR
الف. کتابها
1
1- أبوعوف، عبدالرحمن. (1997). مراجعات فی الأدب المصری المعاصر. بدونمکان: الهیئة المصریة العامّة للکتّاب.
2
2- احمدی، احمد. (1383). مکتب سمبلیسم. تهران: انتشارات علوم اسلامی.
3
3- أدونیس، محمد سعید أسبر. (1980). المطابقات و الأوائل. بیروت: دارالأدب.
4
4- الخال، یوسف. (1957). المطابقات و الأوائل. بیروت.
5
5- سالم، حلمی. (2003). أحزان حمورابی. قاهرة: مرکز القاهرة لدراسات حقوق الإنسان (سلسلة: حقوق الإنسان فی الحقوق و الآداب).
6
6- ----، ------. (2012). النسخة الکاملة: اشعار. قاهرة: دارالفکر العربی.
7
7- سیدحسینی، رضا. (1376). مکتبهای ادبی. تهران: انتشارات نگاه.
8
8- شفیعیکدکنی، محمدرضا. (1380). شعر معاصر عرب. تهران: سخن.
9
9- شوالیه، ژان. (1388). فرهنگ نمادها. ترجمه: سودابه فضایلی. تهران: انتشارات جیحون.
10
10- عبّاس، احسان. (1384). رویکردهای شعر معاصر عرب. تهران: سخن.
11
11- فتوحی، محمود. (1385). بلاغت تصویر. چاپ دوم. تهران: انتشارات سخن.
12
12- قیّم، عبدالنبی. (1385). فرهنگ معاصر. چاپ پنجم. تهران: فرهنگ معاصر.
13
ب. پایاننامهها
14
1- عادل إسماعیل عبدالقادر، شیماء. (2000). الخصائص الأسلوبیة فی شعر حلمی سالم. رسالة ماجستیر. جامعة عین الشمس.
15
ج. سایتها
16
1- سالم، حلمی. (2000). دیوان تحیّات الحجر الکریم.
17
www.seeeen.net
18
2- ---، ----. (2008). دیوان حمامة علی جنوب (بنت جبیل). بنت جبیل. أورغ.
19
www.bintjbeil.org
20
3- سلیمان، سمیرة. (لاتا). رفقاء الشاعر حلمی سالم یتذکرون أیامهم الأخیرة معه.
21
Http: //www.jehat.com/Jehaat/ar/Sha3er/helmi29-7- 2012.htm
22
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اشعار رضوی محمد تقی بهار با تکیه بر نقد درون متنی
اشعار آیینی و رضوی شاعران متعهد و دوستدار اهل بیت ایرانی، جلوهگاهِ نمود نور روزافزون مشعل عشق به اهل بیت پیامبر(ص) است. شعر محمد تقی بهار، شاعر بنام مشروطه، سرشار از حس عاطفه و آیینۀ درد مردمانِ به ستوهآمده از ظلم حکوت استبداد است. اشعاری از دیوان شعر این شاعر اختصاص به مدح و منقبت امام رضا (ع) دارد. این جستار بر آن است که اشعار رضوی بهـــار را از منظر نقد درونمتنی (زبان؛ اندیشه؛ صورخیال و عاطفه) به روش توصیفی– تحلیلی مورد بررسی قراردهد؛ زیرا با بررسی این عناصر، بهتر میتوان به نوع نگرش و اندیشة پایداری شاعر در این نوع شعر (شعر رضوی) پیبرد. بنا بر نتیجة پژوهش، حرکت و جنبش تصاویر، عدم گسستگی بین صورخیال و اندیشه در شعر رضوی بهار به تناسب دوره-های شعری وی، کاملاً عینی و مشهود است. از تمام ظرفیتهای زبان مجازی چون: تشبیه؛ استعاره؛ کنایه؛ اغراق و مجاز بهرهمیگیرد. عاطفۀ شعر به اقتضای زمان شاعر تغییر مییابد؛ درونمایه نگرشهای احساسی و عاطفی اشعار رضوی وی نیز به تناسب دورههای شعرش: مدح؛ امامتمداری؛ انتقاد از وضع موجود و دشمنستیزی؛ تشویق روحیة وطنخواهی و دفاع از سرزمین در مقابل بیگانگان؛ ترساندن عوامل ظلم؛ ریشخند نسبت به حاکمان و اعمال آنها؛ تأسف و اندوه از ستم حاکم است .
https://jrl.uk.ac.ir/article_2117_a999d833fc130c1ac84d97c298682b04.pdf
2018-08-23
95
120
10.22103/jrl.2018.2117
بهار
شعر رضوی
ادب پایداری
تصاویر شعری
فرحناز
حیدری نسب
fhaidarinasab@gmail.com
1
دبیر / آموزش پرورش
LEAD_AUTHOR
الف.کتابها
1
1- آژند، یعقوب. (1385). تجدد ادبی در دوره مشروطه. تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
2
2- بصیری، محمدصادق. (1388). سیر تحلیلی شعر مقاومت در ادبیّات فارسی. ج 1. کرمان: نشر دانشگاه شهید باهنر.
3
3- بهار، محمد تقی. (1380). دیوان اشعار. ج 1. چ دوم. تهران: توس.
4
4- تولستوی، لئون. (1388). هنرچیست. ترجمة کاوه دهگان. چ چهاردهم. تهران: امیرکبیر.
5
5- پورنامداریان، تقی. (1380). در سایه آفتاب. تهران: سخن.
6
6- ــــــــــــــــــــــ.. (1381). سفر در مه. چ دوم. تهران: نگاه.
7
7- حسنلی، کاووس. (1386). گونههای نوآوری در شعر معاصر. چ دوم. تهران: ثالث.
8
8- حسینی، سیدحسن. (1365). برادهها(مجموعهای از تأملات اجتماعی و ادبی). تهران: برگ.
9
9- زرقانی، سیدمهدی. (1383). چشمانداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث با همکاری انتشارات دبیرخانه شورای گسترش زبان و ادبیّات فارسی.
10
10- زرینکوب، حمید. (1367). مجموعه مقالات. تهران: انتشارات علمی و معین.
11
11- زنجانی، برات. (1377). صورخیال در خمسه نظامی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
12
12- ریچاردز، آیور آمسترانگ. (1388). اصول نقد ادبی. ترجمۀ سعید حمیدیان. چ دوم. تهران: علمی فرهنگی.
13
13- شفیعیکدکنی، محمدرضا. (1380) ادوار شعر فارسی. تهران: سخن.
14
14- ــــــــــــــــــــــــــــــــ. (1378). صورخیال در شعر فارسی. چ هفتم. تهران: آگاه.
15
۱۵- عابدی، کامیار. (۱۳۹۰). به یاد میهن: زندگی و شعر ملک الشعرای بهار. تهران: ثالث.
16
1۶ ـ علوی مقدم، محمد و اشرفزاده، رضا. (1376). معانی و بیان. تهران: سمت.
17
1۷- علیپور، مصطفی. (1378). ساختار زبان شعر امروز. تهران: فردوس.
18
1۸- فتوحی، محمود. (1386). بلاغت تصویر. چ اول. تهران: سخن.
19
1۹- کزازی، میرجلالالدین.(1368). زیباشناسی سخن پارسی«بیان». تهران: کتاب ماد وابسته به نشر مرکز.
20
۲۰- یونگ، کارل گوستاو. (1372). جهاننگری. ترجمة جلال ستاری. تهران: انتشارات توس.
21
ب. مقالهها
22
1- اسعدی فیروزآبادی، مریم. (پاییز1392). «زبان و شیوه بیان در اشعار ناسیونالیستی بهار و عشقی». پژوهشنامه علوم سیاسی. سال هشتم، ش چهارم، صص 151-181.
23
2- تجلّیل، جلیل و بیگلر، محمدتقی. (زمستان 1389). «بلاغت تصویر در دیوان اشعار محمدتقی بهار». فصلنامه تخصصی ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد. ش28، صص106-73.
24
۳- سنگری، محمدرضا. (1383). «ادبیّات پایداری». مجلة شعر. ش29، صص53- 45.
25
۴- محسنی نیا، ناصر و پوریزدانپناهکرمانی، آرزو. (1388). «بررسی مدایح نبوی در شعر جمال الدین عبدالرزاق و احمد شوقی». پژوهشنامۀ زبان و ادبیّات فارسی. ش سوم، دوره اول، صص58- 39.
26
۵- محمدی، گردآفرین و حسامپور، سعید. (1394). «تجلّی بنمایههای منقبت رضوی در شعر ملکالشعرای بهار. در عهد جانان (مجموعه مقالات همایش علمی، پژوهشی امام رضا (ع) در آیینة ادبیّات معاصر)، ویراستة خلیل کهریزی، 228- 199. کرمانشاه: گلچین ادب.
27
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی جلوه های ناتورالیسم در ادبیّات داستانی جنگ (موردپژوهی: احمد دهقان)
امیل زولا مکتب ناتورالیسم را در نیمۀ دوّم قرن 19 بنیاد گذاشتهاست. این مکتب تمایلات، اندیشهها و رفتارهای انسانها را برخاسته از غرایز درونی و امیال طبیعی میداند. جبرگرایی، بیپردگیهای اخلاقی، اندیشههای ماتریالیستی، بدبینی، سیاهاندیشی و عینیّتگرایی از جمله مؤلّفههای ناتورالیسم است. وجود برخی از مؤلّفههای برجسته و بارز ناتورالیسم در شماری از آثار ادبیّات داستانی جنگ و دفاع مقدّس، گونهای از ناتورالیسم را در این نوع ادبی رقم زدهاست. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانهای ویژگیهای این نوع از ناتورالیسم را در آثار احمد دهقان بازکاوی کردهاست. برآیند تحقیق با توجّه به دلالتهای متنی نشان میدهد که در آثار دهقان عینیّتگرایی، بیان واقعیّات خشونتبار جنگ، توصیفات عریان از تلفات انسانی، ترسیم ویرانیها، بازنمود فجایع و زشتیهای جنگ و کاربست برخی صفات و تعابیر غیر رایج دربارۀ رزمندگان که در حوزۀ ادبیّات داستانی جنگ و دفاع مقدّس کمسابقه است، مشاهده میگردد؛ ازاینرو فرض نگارندگان بر این است که برخی از آثار داستانی دهقان، محملی برای بازنمایی بعضی از ویژگیهای ناتورالیسم، مانند عینیّتگرایی و بیان عریان و خشونتبار از جنگ در حوزۀ ادبیّات داستانی جنگ تحمیلی و دفاع مقدّس است.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2118_61bb69d1a79400d5afe0373ad3973126.pdf
2018-08-23
121
148
10.22103/jrl.2018.2118
"ناتورالیسم"
"ادبیّات داستانی"
"جنگ تحمیلی"
احمد دهقان"
مهدی
خادمی کولایی
dr.khademikulaei@gmail.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
نسیم
حسن پور ایلالی
nasimhasanpourilali@gmail.com
2
دانشگاه پیام نور
AUTHOR
الف.کتابها
1
1- پاینده، حسین. (1391). داستانهای کوتاه در ایران (داستانهای رئالیستی و ناتورالیستی). چاپ دوّم. تهران: نیلوفر.
2
2- حسنزاده میرعلی، عبدالله. (1388). سیر ناتورالیسم در ایران. سمنان: دانشگاه سمنان.
3
3- داد، سیما. (1375). فرهنگ اصطلاحات ادبی. چاپ دوّم. تهران: مروارید.
4
4- دهقان، احمد. (1386 الف). سفر به گرای 270 درجه. چاپ چهارم. تهران: سورۀ مهر.
5
5 ـ ــــــــــــــ. (1386 ب). من قاتل پسرتان هستم. چاپ سوّم. تهران: افق.
6
6 ـ ــــــــــــــ. (1393). پرسه در خاک غریبه. چاپ دوّم. تهران: نیستان.
7
7- سیّدحسینی، رضا. (1384). مکتبهای ادبی (دورۀ 2جلدی) ج 1. چاپ سیزدهم. تهران: نگاه.
8
8- شریفی، محمّد. (1391). فرهنگ ادبیّات فارسی. چاپ پنجم. تهران: فرهنگ نشر نو، معین.
9
9- شمیسا، سیروس. (1390). مکتبهای ادبی. تهران: قطره.
10
10- شیری، قهرمان. (1387). مکتبهای داستاننویسی در ایران. تهران: چشمه.
11
11- گورین، ویلفرد. ال. و دیگران. (1383). راهنمای رویکردهای نقد ادبی. ترجمۀ زهرا میهنخواه. چاپ چهارم. تهران: اطّلاعات.
12
ب. مقالهها
13
1- بالایی، پیوند. (1383). «جلوههای ناتورالیسم در آثار چوبک». ماهنامۀ ادبیّات داستانی. س 12، ش 87، صص 22- 28.
14
2- پرهیزجوان، مقصود. (1388). «نگاهی به کتاب سیر ناتورالیسم در ایران». کتاب ماه ادبیّات. سال 3، ش35 (پیاپی149)، صص67- 71.
15
3- ثروت، منصور. (1386). «مکتب ناتورالیسم». پژوهشنامۀ علوم انسانی. ش 54، صص 177- 196.
16
4- حیدری، مریم و غفّاری کومله، هانیه. (1394). «آنیمیسم و پیوند آن با ناتورالیسم در آثار صادق چوبک». فصلنامۀ ادب پژوهشی. س 9، ش 36، صص105-126.
17
5- رادفر، ابوالقاسم و حسنزادۀ میرعلی، عبدالله. (1383). «نقد و تحلیل وجوه تمایز و تشابه اصول کاربردی مکتبهای ادبی رئالیسم و ناتورالیسم». فصلنامۀ پژوهشهای ادبی. س 1، ش 3، صص 29- 44.
18
6- رحمانی، کیومرث. (1391). «نقد مکتبی داستانهای محمود دولتآبادی». فصلنامۀ علمی- پژوهشی زبان و ادب فارسی. س چهارم، ش139، صص41- 73.
19
7- زرشناس، شهریار. (1383). «صادق چوبک و ناتورالیسم فرویدزدۀ لمپنی». ماهنامۀ ادبیّات داستانی. س 12، ش 86، صص 40- 43.
20
8- شریفیان، مهدی و رحمانی، فرامرز. (1392). «تحلیل عناصر ناتورالیستی در داستانهای محمود دولتآبادی». فصلنامۀ ادب فارسی. س 3، ش 1 (پیاپی11)، صص 148-168.
21
9- صادقی شهپر، رضا و پورمرادی، سیما. (1392). «یک گام به سوی بومگرایی: نقد داستانهای اسماعیل فصیح حرکت از ناتورالیسم به سوی رئالیسم». فصلنامۀ پژوهش زبان و ادبیّات فارسی. س 8، ش 29، صص 173- 199.
22
10- علیزاده، فرحناز. (1389). «قیمت پیدا کردن فردی درگیر و دار جنگ (نگاهی به رمان پرسه در خاک غریبه)». کتاب ماه ادبیّات. س 4، ش46 (پیاپی 160)، صص 57- 62.
23
11- قاسمزاده، علی. (1389). «طلوع و افول ناتورالیسم». مجلّۀ رشد. س 1، ش 2، صص 50- 57.
24
12- کرمی، جهانگیر و دیگران. (1394). «پیشبینی مؤلّفههای آلکسی تایمیا براساس ابعاد سرشت و منش شخصیّت». فصلنامۀ شخصیّت و تفاوتهای فردی. س 3، ش 9، صص 51- 68.
25
13- میرصادقی، جمال. (1380). «ادبیّات داستانی و صادق چوبک». یاد صادق چوبک. به کوشش علی دهباشی، چاپ اوّل، تهران: ثالث.
26
14- میرعابدینی، حسن. (1380). «نوشتن از اعماق مردم». یاد صادق چوبک. به کوشش علی دهباشی. تهران: ثالث.
27
ORIGINAL_ARTICLE
بیداری و پایداری فلسطین در اشعار تمیم برغوثی
ادبیات مقاومت فلسطین از اواسط دههی شصت قرن بیستم تا زمان حاضر، بانگ بازگشت به خویشتن را سر می دهد. از این رو آزادسازی قدس و فلسطین و جریان مقاومت برضد اشغالگری، یکی از آرمان ها و ارکان جنبش بیداری اسلامی به شمار می رود. تمیم برغوثی(1977م.) شاعر روشنفکر و سیاستمدار تحصیل کرده و آگاهی است که به دلیل سرودن قصاید بی نظیری چون «فی القدس» و دیگر قصاید، جایگاه ویژه ای را در شعر مقاومت فلسطین به خود اختصاص داده؛ به گونه ای که شاعر «قدس» نامیده شده است. در مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی تلاش گردیده ضمن معرفی این شخصیت و بررسی پایداری ادبی وی در مقابله با رژیم اشغالگر، چگونگی ظهور مؤلفه های مقاومت و بیداری در اشعار او بررسی شود تا جایگاه این شاعر توانمند، در شعر مقاومت فلسطین و القای پایداری و بیداری به جوامع مبارز اسلامی تبیین گردد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که برغوثی با توصیف دقیق جزئیات، به کارگیری خیال های جزئی و استفاده از بینامتنی قرآنی و روایی و نیز با مطرح ساختن مواردی چون قدس و گذشته ی آن، معراج رسول اکرم، حدیث شریف کسا و غیره به عنوان عوامل وحدت ساز، مؤلفه های پایداری و بیداری را در شعر خویش ترسیم می نماید، و راه حل مقابله با اشغالگران را اصرار بر تداوم مبارزه و پایداری برمی شمارد تا بدین وسیله بیداری و بصیرت را برای مخاطبان و بویژه مسلمانان مبارز به ارمغان آورد.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2119_826615d399b7e581445f5baa99df22f8.pdf
2018-08-23
149
172
10.22103/jrl.2018.2119
"تمیم برغوثی"
"ادبیات پایداری"
"بیداری"
"شعر مقاومت فلسطین"
"قدس"
صدیقه
زودرنج
zoodranj_s@yahoo.com
1
عضو هیئت علمی/ دانشگاه بوعلی سینا
LEAD_AUTHOR
زهرا
کوچکی نیت
kochaki_zahra@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری
AUTHOR
الف. کتابها
1
قرآن کریم.
2
آذرشب، محمد علی. (1392). شعر الصحوة الإسلامیة. طهران: الثورة الإسلامیة.
3
شفیعیکدکنی، محمدرضا. (1380). شعر معاصر عرب. چاپ دوم. تهران: انتشارات سخن.
4
عطوات، محمد عبدالله. (1998م). الاتجاهات الوطنیة فی الشعر الفلسطینی المعاصر من 1918 إلی 1967. بیروت: دارالآفاق الجدیدة.
5
عیسنیا، رضا. (1386). انقلاب و مقاومت در سیرۀ امام خمینی. تهران: عروج.
6
کنفانی، غّسان. (1966م). أدب المقاومة فی فلسطین المحتلة. بیروت: دارالطلیعة.
7
الکیالی، عبدالرّحمن. (1975). الشعرالفلسطینی فی نکبة فلسطین. بیروت: المؤسسه العربیّة للدراسات.
8
ب. مقالات
9
9. امیریخراسانی، احمد. (1393). «ادبیّات پایداری؛ تعاریف و حدود». نشریۀ ادبیّات پایداری. سال ششم، شمارۀ دهم، صص 24-41.
10
10. امیریخراسانی، احمد وآخشن، قدرت. (1391). «اسوههای مذهبی در شعر دفاع مقدّس». نشریۀ ادبیّات پایداری، سال چهارم، شمارۀ 7، صص 30-58.
11
12. دهمرده، حیدرعلی وکشاورزی، کبری. (1393). «دینداری، برجستهترین جلوهی پایداری در جریانهای انقلابی ایران با تکیّه بر نهضت مشروطه، دورۀ پهلوی و دفاع مقدّس». نشریۀادبیّات پایداری، سال ششم، شمارۀ10، صص146-163.
12
13. غوادرة، فیصل حسین طحمیر. (لاتا). «صورة القدس فی شعر تمیم البرغوثی دیوانه: فی القدس أنموجا». مجلة جامعة القدس المفتوحة للابحاث و الدراسات.
13
14. غیبی، عبدالاحد و قائمی، مرتضی و همکاران. (1393). «هویّت اسلامی- عربی و استکبارستیزی در اشعار فاروق جویده و نقش او در بیداری اسلامی». نشریۀ ادبیّات پایداری کرمان، سال ششم، شمارۀ 11، صص310-332.
14
15. قادری، فاطمه. (1389). «مفدی زکریا و شعر مقاومت الجزایر». نشریۀ ادبیّات پایداری کرمان، سال اول، شمارۀ 2، صص240-260.
15
16. مجیدی، حسن. (1390). «ادبیّات مقاومت و فلسفه پیدایش مقاومت در کشورهای اسلامی تحت اشغال؛ فلسطین وعراق به عنوان نمونه». نشریۀ ادبیّات پایداری کرمان، سال سوم، شمارۀ 6، صص 428- 411.
16
17. ملاّ ابراهیمی، عزّت. (1387). «تجلّی مضامین دینی در شعرمعاصر فلسطین». مجلۀ پژوهش دینی، شمارۀ 16، صص24-38.
17
18. اکرمی، میرجلیل و عابدی، محمّد رضا. (1388). «تقابل فضای امید و ناامیدی، شور زندگی و مرگ اندیشی و خوش بینی و بد بینی در شعر معناگرای مقاومت و شعر مادّی گرای معاصر». نامه پایداری: مقالات دومین کنگرۀ ادبیّات پایداری، کرمان/ 87، صص 60-37.
18
ج. منابع اینترنتی
19
19. أدب: الموسوعة العالمیة للشعر العربی (ینایر2009م).
20
http: //www.adab.com/modules.php?name=Sh3er&doWhat=ssd&shid=513
21
20. الاتحاد الاشتراکی: تمیم البرغوثی،(مای 2009م)، العدد 9163.
22
http: //www.alittihad.press.ma
23
21. الأخبار: تمیم البرغوثی ومصطفى سعید: بُردة الازمنةالعربیّة المعاصرة، (27حزیران، 2012 م)، العدد2300 http: //www.al-akhbar.com/taxonomy/term/4693
24
22. البرغوثی، تمیم (2012-2011م)، دیوان فی القدس، مکتبة الکتب.
25
http: //www.alkottob.com/kotob/BookRead.aspx?id=6587
26
23. مجلة الوعی العربی، (1434م)، الأشعار الوطنیةلتمیم البرغوثی.
27
http: //elw3yalarabi.org/modules.php?name=News&file=article&sid=13459
28
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین مضامین گونة مقاومت در چارچوب علل اربعة ارسطویی با محوریت شاهنامه
گونة مقاومت، یکی از گونههایی است که به شکل تئوری در عصر جدید مورد بحث و بررسی قرارگرفتهاست، اما این به معنای بهوجودآمدن آثاری ازایندست در عصر جدید و نبودِ نمونههای کلاسیک آن نیست. در ادبیات کلاسیک ما، به خاطر شرایط اقلیمی ایرانشهر نمونههای بسیاری از این گونه با مضامین گوناگون، به شکل ملی _ میهنی و نمونههای دیگر از این گونه، وجود ماهوی داشتهاست. بهترین مدعای ما در این زمینه شاهنامه است که تار و پود آن در لایههای زیرین و رویین آگندهاست از مضمونهای دعوت به پایداری است و جالب اینکه این مضامین تاریخ مصرف ندارند و به شکل موازی در تمامی اعصار قابل دریافت و استفاده و بارگذاریاند. ما نیز در این وجیزه با کمک علل اربعة ارسطویی و تحلیل لایههای شعر، این گونه را در بوتة تحلیل و بررسی قرار دادهایم و سعی در تبیین و اثبات مضامین مقاومتی شاهنامه که آنهم در لایههای متنوع و با کارکردهای متفاوت پیچیده شدهاست، داریم تا نهایتاً به این نتیجه برسیم که مقاومت ایران و ایرانی مسئلهای به قدمت این مرز و بوم است.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2120_7e5e205c01568888fcfe7a22abdf8cec.pdf
2018-08-23
173
196
10.22103/jrl.2018.2120
گونه شناسی
گونة مقاومت
فردوسی
شاهنامه
علل اربعه
امیر
سلطان محمدی
amir.soltanmohamadi@yahoo.com
1
دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
الف) کتابها
1
قرآن مجید. ترجمة محمد مهدی فولادوند. نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
2
آدمیت، فریدون. (1357). اندیشههای میرزا آقا خان کرمانی. تهران: طهوری.
3
اسدی طوسی. (1317). گرشاسپنامه. به اهتمام حبیبب یغمایی. تهران: بروخیم.
4
اسکولز، رابرت. (1383). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیّات. ترجمة فرزانه طاهری. چاپ دوم. تهران: آگه.
5
امیریخراسانی، احمد. (1391). مقدمة نامة پایداری. نامة پایداری(مجموعه مقالات سومین کنگرة ادبیّاتپایداری).کرمان: اداره حفظ آثارونشرارزشهایدفاعمقدّسکرمان.
6
انوری، اوحدالدین. (1364). دیوان انوری. به اهتمام و تصحیح محمدتقی مدرس رضوی. چاپ دوم. تهران: علمی- فرهنگی.
7
بصیری، محمد صادق. (1388). سیر تحلیلی شعر مقاومت در ادبیّات فارسی (جلد اول). کرمان: انتشارات دانشگاه شهید باهنرکرمان.
8
بنداری، ابوالفتح بن علی. (1970). الشاهنامه. مصحح: الدوکتور عبدالوهاب عزام.
9
ترابی، ضیاالدین.(1389).آشنایی با ادبیّات مقاومت جهان. تهران: پژوهشگاه و علوم معاصر.
10
حافظ، شمسالدین محمد. (1362). دیوان. تصحیحخانلری. تهران: خوارزمی.
11
خاقانی، افضلالدین. (1388). دیوان خاقانی. تصحیح ضیاءالدین سجادی. چاپ نهم. تهران: زوّار.
12
دستغیب، عبدالعلی. (1385). بنیادها و رویکردهای غرب. شیراز: نوید.
13
سیف فرغانی. (1364). دیوان اشعار. تصحیح ذبیح الله صفا. چاپ دوم. تهران: فردوس.
14
شمیسا، سیروس. (1373). انواع ادبی. تهران: فردوس.
15
شیخاحمد جام. (1365). دیوان شیخ احمد جام. تصحیح احمد کرمی. تهران: ما.
16
عنصرالمعالی، کیکاووس. (1390). قابوسنامه.تصحیح یوسفی. تهران: علمی-فرهنگی.
17
فرای، نرتروپ. (1391). تحلیل نقد. ترجمه صالح حسینی. تهران: نیلوفر.
18
فردوسی، ابوالقاسم.(1386). شاهنامه. دفتر اول. تصحیح خالقی مطلق. تهران: مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی.
19
_________________. دفتردوم ___________________________
20
_________________. دفترچهارم _________________________
21
_________________. دفترپنجم___________________________
22
________________. دفتر هشتم __________________________
23
کسایی مروزی. (1381). کسایی مروزی زندگی، شعر و اندیشه او. تحقیق محمد امینریاحی. چاپ دهم. تهران: علمی.
24
لوکاچ، جورج. (1382). جان و صورت. ترجمه رضا رضایی. تهران: ماهی.
25
مختاری، عثمان. (1391). دیوان. به اهتمام همایی. چاپ سوم. تهران: علمی و فرهنگی.
26
معزی. (1362). دیوان کامل. تصحیح ناصر هیری. تهران: مرزبان.
27
مولوی، جلالالدین. (1387). کلیات شمس ج1و2. تصحیح فروزانفر. تهران: نگاه.
28
ــــــــــــــــــ. (1362). مثنوی معنوی. به تصحیح نیکلسون تهران: امیرکبیر.
29
ناصرخسرو، ابومعین.(1389). دیوان ناصرخسرو. با مقدمة تقیزاده. تهران: نگاه.
30
نصیرالدین توسی، محمد. (1326). اساسالاقتباس. تصحیح مدرس رضوی. تهران: دانشگاه تهران.
31
نظامی، الیاسبنیوسف. (1387). هفتپیکر. تصحیح و حواشی وحید دستگردی به کوشش سعید حمیدیان. چاپ هفتم. تهران: قطره.
32
نظامیعروضی.(1382). چهارمقاله. تصحیح علامه محمد قزوینی. تهران: جامی.
33
ولک، رنه. (1373). تاریخ نقد جدید. جلد دوم. ترجمة اربابشیرانی. تهران: نیلوفر.
34
......... و وارن، آستین. (1373). نظریه ادبیّات. ترجمة موحد و مهاجر. تهران: علمی.
35
یادگار زریزان. (1387). متن پهلوی و ترجمه فارسی. اهتمام ماهیار نوابی. تهران: اساطیر.
36
یاکوبسن. (1381). زبانشناسی و شعرشناسی، در زبانشناسی و نقد ادبی. ترجمه حسین پاینده. چاپ دوم. تهران: نی.
37
یوسفی، غلامحسین. (1368). فرخی سیستانی. تهران: علمی. ب. مقالات
38
شفیعیکدکنی، محمدرضا. (الف، 1352). «انواع ادبی در شعر فارسی». مجلة خرد و کوشش. دورة چهارم. صص 119-96.
39
......................................... (ب،1352). «تلقی قدما از وطن». کتابالفبا. تهران: انتشارات امیرکبیر، صص1-26.
40
ORIGINAL_ARTICLE
باستان گرایی واژگانی در اشعار قیصر امین پور
ادبیات مقاومت به عنوان یک نوع ادبی، پیشینهای دیرینه دارد و از زمان پیدایش ادبیات، دوشادوش آن حرکت کردهاست. در میان شاعران برجستۀ این نوع ادبی در ایران، قیصر امینپور جایگاه ویژه دارد و زبان شعری این شاعر متمایز از زبان شعری معاصرینش است که دلیل این تمایز، توجه و تمرکز او بر جنبههای مختلف زبان و به خصوص مقولۀ آرکائیسم در شعر است. آرکائیسم یا باستانگرایی نشانگر گرایش شاعران به صرف و نحو کهن در زبان شعر و بازتاب آن در سطح واژگان و ساختارهای نحوی است. در این پژوهش به سطح واژگانی ( اسم، صفت، قید، فعل، حرف) آرکائیسم در مجموعۀ کامل اشعار قیصر امینپور پرداخته شدهاست که در این بررسی هم کارکرد و انگیزۀ انتخاب واژگان کهن و هم ساختمان این واژگان مورد توجه قرار گرفتهاست. هدف این پژوهش روشن ساختن کارکرد و ساختار واژگان آرکائیک مورد استفادۀ این شاعر و چگونگی ارتباط میان زبان و دیدگاه وی در اشعارش است. نتایج به دست آمده با استفاده از روش توصیفی و کتابخانهای و تحلیل بیتها و آمارگیری، بیانگر این است که شاعر در گزینش واژگان آرکائیک خود غالباً جنبههای حماسی، عرفانی، موسیقایی، بلاغی و شاعرانه را مورد توجه قرار داده و زبان امروزی را با الگوهای کهن تطبیق دادهاست.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2121_2c691acf07b7f63e4893d1ec184ba045.pdf
2018-08-23
197
218
10.22103/jrl.2018.2121
باستان گرایی واژگانی
ادبیات مقاومت
برجسته سازی
قیصر امین پور
امین
بنی طالبی
aminbanitalebi@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری
LEAD_AUTHOR
جهانگیر
صفری
safari_706@yahoo.com
2
استاد دانشگاه شهرکرد و رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی
AUTHOR
بهنام
گرجی
alibanitalebi71@gmail.com
3
استاد مدعو دانشگاه چادگان
AUTHOR
الف. کتابها
1
1-امینپور، قیصر. (1390). مجموعۀ کامل اشعار. چاپ هفتم. تهران: مروارید.
2
2- باقری، سعید. (1379). شعر امروز. قم: نشر المهدی.
3
3- بهار، محمدتقی. (1375). سبکشناسی. چاپ هشتم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
4
4- پورجافی، علیحسین. (1387). جریانهای شعری معاصر از کودتا تا انقلاب. چاپ دوم. تهران: امیرکبیر.
5
5- داد، سیما. (1375). فرهنگ اصطلاحات ادبی. چاپ دوم. تهران: مروارید.
6
6- شمیسا، سیروس. (1368). نگاهی تازه به بدیع. تهران: نشر فردوس.
7
7- شفیعیکدکنی، محمدرضا. (1384). موسیقی شعر. چاپ دهم. تهران: آگاه.
8
8- صفوی، کورش. (1373). از زبانشناسی به ادبیّات. تهران: نشر چشمه.
9
9- کافی، غلامرضا. (1389). شناخت ادبیّات انقلاب اسلامی. تهران: بنیاد حفظ آثار و حفظ ارزشهای دفاع مقدّس.
10
10- علیپور، مصطفی. (1378). ساختار زبان شعر امروز. تهران: فردوس.
11
11- محمدی روزبهانی، محبوبه. (1389). «قسم به نخل، قسم به زیتون» (بررسی تطبیقی شعر مقاومت ایران و فلسطین). تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای اسلامی.
12
12- یوشیج، نیما. (1363). حرفهای همسایه. چاپ پنجم. تهران: دینا.
13
ب. مقالهها
14
1-احمدپور، علی. (1387). «زبان و کاربردهای باستانگرایانه در اشعار مهدی اخوانثالث». نشریۀ ادبیّات فارسی. دورۀ پنجم. شمارۀ 19. صص 98- 87.
15
2- بهمنیمطلق، یدالله و رهایی، اسماعیل. (1390). «رویکردی صورتگرایانه بر شعر قیصر از منظر هنجارگریزی». نشریۀ زبان و ادبیّات فارسی. دورۀ 19. شمارۀ 71 (پیاپی16). صص 28-7.
16
3- صهبا، فروغ. (1384). «کهنگرایی واژگانی در شعر اخوان». فصلنامۀ پژوهش زبان و ادبیّات فارسی. دورۀ جدید. شمارۀ 5. صص64-41.
17
4- عالی، یوسف. (1387). «غم غربت در شعر معاصر». نشریۀ علمی پژوهشی گوهر گویا. سال دوم. شمارۀ ششم. صص 180-156.
18
5- محمدنژاد عالیزمینی، یوسف. (1390). «باستانگرایی واژگانی در شعرهای آزاد نیما و خاستگاههای آن». نشریۀ ادبیّات پارسی معاصر. دورۀ 1. شمارۀ 2 (پیاپی 2). صص 114-89.
19
6- مدرسی، فاطمه و احمدوند، غلامحسین. (1384). «بازتاب باستانگرایی در اشعار نیمایی اخوان». مجلۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی اصفهان. شمارۀ 41. صص 72-45.
20
پایاننامهها
21
1-کلاهچیان، فاطمه. (1386). «نوستالژی دلتنگی برای گذشته در شعر کلاسیک عرفانی». پایاننامۀ دکتری زبان و ادبیّات فارسی. دانشگاه تربیت معلم تهران.
22
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی کاربست برخی از ساخت های تازه در شعر طنز انقلاب اسلامی ایران
طنز نوعی ادبیاست که، جنبههای بد رفتارهای بشری، ضعفهای اخلاقی و فسادهای اجتماعی و یا اشتباهات انسان را به شیوهای تمسخرآمیز و اغلب غیرمستقیم بازگومیکند و هدف آن اصلاحاست. گاهی اغلب جوامع دچار مشکلات و رنجهای اجتماعی، سیاسی و... شده و یا حاکم و مردم آن جامعه دچار مفاسد اخلاقی میشوند؛ در چنین شرایطی طنز با کارکردهای مختلف سیاسی، اجتماعی و... در قالبهای مختلف از جمله شعر به رسالت خود میپردازد و شاعران طنزپردار آثاری را بهوجودمیآورند؛ که این سؤال مطرحمیشود، آیا با تولید این همه اثر طنز در شعر انقلاب اسلامی که در هیأت طنز سیاسی، اجتماعی و البته طنز زبانگرا فرانمودند، ساختهای بدیع و تازهای در این کارها قابل ردیابی، دستهبندی و بازشناخت پدیدآمدهاست؟ در این پژوهش با تحلیل آثاری برگزیده از شاعران طنزپرداز انقلاب، کاربست برخی از ساختهای تازه در شعر طنز انقلاب بررسی و مشخصشدهاست؛ آن هم ساختهای خاص که باز کمتر بدانها توجهشدهاست و در ساحت شعر طنز انقلاب توجهانگیزند. ساختهایی چون قالب فراغزل، آشفته، شعر فرانو، کوتاهسرودهها (ترانک و آنک) گویشهای محلی، زبان محاوره و ترانهگون، طرفهکاری، انواع نقیضهها، نظیره، بازیهای زبانی و... بایددانست، بررسی کاربست ساختهای نوِ شعر طنز انقلاب درحقیقت تشریح یکی از عمدهترین بسترهای طنز انقلاب محسوب و مشخصمیشود که طنزپردازان انقلاب بنا به سلیقه جامعۀ امروزی و تنگی مجال، برای سرودن اشعار طنز خود استفادهکردهاند. افزودن بر لطف کلام و تأثیر آن، فاصلهگرفتن از برخی شگردهای دستپرسوده و همگرایی ساخت و معنا از دلایل پدیدآمدن برخی از این شگردهاست که به نوعی یافته این مقاله بهحسابمیآید.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2122_7395181c195d0b4842e66ce62218f83b.pdf
2018-08-23
219
246
10.22103/jrl.2018.2122
کلیدواژه: طنزپرداز انقلاب
طنز انقلاب
برخی از ساختهای تازه
کاربست
معصومه
طاهری
gol_1327@yahoo.com
1
دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
غلامرضا
کافی
ghkafi@shirazu.ac.ir
2
دانشگاه شیراز
AUTHOR
الف.کتابها
1
1- آدینهزاده، حسن. (1391). یک بغل طنز کمی آسایش. چاپ اول. مشهد: سخنگستر.
2
2- آرینپور، یحیی. (1387). از صبا تا نیماج2. چاپ چهارم. تهران: زوار.
3
3- احمدی، عباس (1394). مخزن الاشرار. تهران: سوره مهر.
4
4- اکسیر، اکبر. (1390). بفرمایید بنشینید صندلی عزیز. چاپچهارم. تهران: مروارید.
5
5- اکسیر، اکبر. (1391). پسته لال سکوت دندانشکن است. چاپششم. تهران: مروارید.
6
6- اکسیر، اکبر. (1392الف). ملخهای حاصلخیز. چاپ چهارم. تهران: مروارید.
7
7- --، --.(1392ب). زنبورهای عسل دیابت گرفتهاند. چاپ نهم. تهران: ابتکار نو.
8
8- بیابانکی، سعید. (1391). هی شعر تر انگیزد. تهران: سپیده باوران.
9
9- بیابانکی، سعید. (1393). سکته ملیح. تهران: شهرستان ادب.
10
10- حاجیحسینی، محمد. (1385). بهارستان طنز. تهران: طرح آینده.
11
11- حالت، ابوالقاسم. (1371). بحر طویلهای هدهد میرزا. تهران: کتابخانه سنایی.
12
12- خوشعمل، عباس. (1373). پا تنوری. تهران: اطلاعات.
13
13- جوادی، حسن. (1384). تاریخ طنز در ادبیّات فارسی. تهران: کاروان.
14
14- جوادی، خلیل. (1392). بهشت بیامکانات. تهران: مؤلف.
15
15- جوادی، خلیل. (1393). خیابان خوابها. چاپ چهارم. تهران: مؤلف.
16
16- داد، سیما. (1383). فرهنگ اصطلاحات ادبی. چاپ دوم. تهران: مروارید.
17
17- رستگار فسایی، منصور (1380). انواع شعر فارسی. چاپ دوم. شیراز: نوید.
18
18- روزبه، محمدرضا. (1379). سیر تحول غزل فارسی. تهران: روزبه.
19
19- زارعی، ناصر. (1389). شوخطبعیها و طنزها. تهران: عقیل.
20
20- زرویی نصرآباد، ابوالفضل. (1390). اصل مطلب. چاپ سوم. تهران: همشهری.
21
21- سلیمانپور ارومی، سعید. (1392). خندههای فالش. تهران: سوره مهر.
22
22- سلیمانی، محسن. (1391). اسرار و ابزار طنزنویسی. تهران: سوره مهر.
23
23- سلیمانی، آزاده، باقرشاهی، زهرا و همکاران. (1387). معجزه شعر طنز. تهران: ثالث.
24
24- شمیسا، سیروس. (1383). انواع ادبی. تهران: میترا.
25
25- صابریفومنی، کیومرث. (1369الف). گزیده دوکلمه حرف حساب. تهران: سروش.
26
26- صابریفومنی، کیومرث. (1369ب). سالنامه گلآقا. ایرانچاپ.
27
27- صابریفومنی، کیومرث. (1374). سالنامه گل آقا. سال6، شماره 38.
28
28- صدر، رویا. (1381). بیست سال با طنز. چاپ اول. تهران: هرمس.
29
29- صلاحی، عمران. (1382). گزینه اشعار طنزآمیز. تهران: مروارید.
30
30- فاضلی شهربابکی، افسر. (1393). آنکها. تهران: فصل پنجم.
31
31- فیض، ناصر. (1391). نزدیک ته خیار. چاپ سوم. تهران: سوره مهر.
32
32- فیض، ناصر. (1392الف). املت دستهدار. چاپ ششم. تهران: سوره مهر.
33
33- --، --. (1392ب). فیضبوک. چاپ دوم. تهران: سوره مهر.
34
34- قزوه، علیرضا. (1387). از نخلستان تا خیابان. چاپ دوازدهم. تهران: سوره مهر.
35
35- کافی، غلامرضا. (1389). آشنایی با ادبیّات انقلاب اسلامی. تهران: بنیاد حفظ و نشر ارزشهای دفاع مقدّس.
36
36- کافی، غلامرضا. (1393الف). پژوهشنامۀ ادبیّات انقلاب اسلامی و دفاع مقدّس ج2. چاپ اول. تهران: مجتمع فرهنگیعاشورا.
37
37- لبش، علیرضا. (1391). خنده در مراسم تدفین. چاپ دوم. تهران: سوره مهر.
38
38- منصوری، بهنام. (1391). قهوه تلخ با شهد لبخند. تهران: بهار سبز.
39
39- موسوی، سید عبدالجواد. (1385). کتاب طنز 3. تهران: سوره مهر.
40
40- موسوی، سید عبدالجواد. (1388). کتاب طنز5. چاپ اول. تهران: سوره مهر.
41
41- مهدینژاد، امید. (1391). قهوه قند پهلو. چاپ سوم. تهران: سوره مهر.
42
42- مهدینژاد، امید. (1392). یک بغل کاکتوس. چاپ چهارم. مشهد: سپیدهباوران.
43
43- مهدینژاد، امید. (1393). جغور بغور. چاپ اول. مشهد: سپیده باوران.
44
44- مهر، هانا. (1391). ادویه برای گوشتهای تلخ. تهران: مروارید.
45
45- همایی، جلالالدین. (1377). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چاپ پانزدهم. تهران: هما.
46
46- در حلقه رندان1. (1388). دفتر حوزه هنری. چاپ سوم. تهران: سوره مهر.
47
ب. مقالهها
48
47- حقیقت، مریم. (1390). «تبیین پسا غزل». مجله ادبی وازنا. 26 مهر.
49
48- سروش راد، سعید. (1390). «پلیفونی در شعر». مجله ادبی وازنا. 26 مهر.
50
49- شهدادی، احمد. (1384). «زبان معیار: تعریف و نشانه». پژوهش و حوزه. شماره 23 و 24، صص 58-81..
51
50- طاهری، قدرتالله. (1387). «نگاهی به جریانهای شعری فعّال در عصر انقلاب اسلامی». کتاب ماه ادبیّات. شماره 22، صص 41- 28.
52
51- کافی، غلامرضا (1393ب). «موسیقی کناری در فراغزل». مجله شعر. شمارۀ 72، صص 145- 128.
53
ج. پایاننامهها
54
52- طاهری، معصومه. (1393). جایگاه طنز در شعر انقلاب اسلامی ایران. به راهنمایی دکتر غلامرضا کافی. دانشگاه شیراز.
55
53- یوسفی، عبدالحمید. (1390). بررسی محتوا و شگردهای طنز کیومرث صابری. به راهنمایی دکتر محمدجواد مهدوی. دانشگاه فردوسی مشهد.
56
د. منابع اینترنتی
57
www.tamat.blogsky.com
58
ORIGINAL_ARTICLE
استعاره های مفهومی در شعر دفاع مقدس
بررسی استعارههای مفهومی یا شناختی هر متن، میتواند ابزار مهمی درجهت کشف معنای متن باشد، بهعبارت دیگر باعث آشکارشدن بعضی از امور و مفاهیم پوشیده گردد. ازاینرو در شناخت بیشترِ شعر دفاع مقدّس، این ابزار را مورد استفاده قراردادیم تا به این سؤال پاسخدهیم که کدام مفاهیم انتزاعی و عاطفی در این نوع شعر، مورد توجّه شاعران قرارگرفتهاست و آنان از چه حوزههای منبعی برای عینیسازی و تجسّم این امور انتزاعی بهرهبردهاند. برای نیل به این هدف، درمیان نمونههای متعددِ یافتهشده از جُنگها و مجموعههای شعر جنگ، سه استعارة «شهادت»، «عشق» و «ایمان» بررسیگردید. نتایج بهدستآمده نشانمیدهد که برای هریک از استعارههای یادشده سه الگوی انسانانگاری، جسمانگاری و گیاهانگاری، بسیار مورد توجّه بودهاست اما از الگوی جانورانگاری فقط در برخی از استعارههای فرعی مانند «شهید پرنده است» استفادهشده. اصل نظاممندی استعارههای مفهومی نیز سببشدهاست که به جنبههای مثبت هر استعاره توجّهگردد و جنبههایی که با این استعارهها ناسازگارند پنهانسازی شود.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2123_42a2fdf457d4d30805cbe605f2ea39cd.pdf
2018-08-23
247
266
10.22103/jrl.2018.2123
استعارة مفهومی
دفاع مقدّس
شعر
ناصر
علیزاده
nasser.alizadeh@gmail.com
1
استاد دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
AUTHOR
اعظم
روحی کیاسر
azam.rohi@gmail.com
2
فرهنگی- آموزش و پرورش
LEAD_AUTHOR
الف. کتابها
1
1- امینپور، قیصر. (1389). مجموعة کامل اشعار. چاپ چهارم. تهران: مروارید.
2
2- بهداروند، اکبر. (1388). شهربانو و خاکسترهای سرد. چاپ اول. تهران: چاپ تکا.
3
3- بیگی حبیبآبادی، پرویز. (1388). فصل سوم (گزیدة اشعار). چاپ سوم. تهران: نشر تکا.
4
4- حسینی، حسن. (1363). همصدا با حلق اسماعیل. تهران: انتشارات حوزة هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
5
5- رحمدل، غلامرضا. (1372). از زمزمه تا فریاد. رشت: انتشارات دانشگاه گیلان.
6
6- رضایینیا، عبدالرضا. (1388). فرشته بفرستید. چاپ چهارم. رشت: سپیدرود.
7
7 - ____________ (1374). از حنجرههای شرقی. تهران: حوزة هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
8
8- زیادی، عزیزالله. (1367). مشق نور (مجموعة شعر). تهران: انتشارات برگ.
9
9- زریان، رحیم. (1386). در صلاه باران، (مجموعة شعر دفاع مقدّس شاعران گیلان). تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدّس.
10
10- شاهرخی، محمود و کاشانی، مشفق. (1362). شعر جنگ. تهران: ادارة کل تبلیغات و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
11
11- عبدالملکیان، محمدرضا. (1392). هنوز فرصت هست. تهران: فصل پنجم.
12
12- فتوحی، محمود. (1392). سبکشناسی: نظریّهها، رویکردها و روشها. چاپ دوم. تهران: انتشارات سخن.
13
13- قزوه، علیرضا. (1373). شبلی و آتش. قم: مؤسسة فرهنگی محراب اندیشه.
14
14______(1369). از نخلستان تا خیابان. تهران: نشر همراه.
15
15- کاشانی، سپیده. (1373). سخن آشنا. تهران: شورای شعر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
16
16- لیکاف، جرج و جانسون، مارک. (1394). استعارههایی که با آنها زندگیمیکنیم. مترجم: هاجر آقاابراهیمی. تهران: نشر علمی.
17
17- مردانی، نصرالله. (1364). خوننامة خاک. تهران: سازمان انتشارات کیهان.
18
18- __________ (1370). آتش نی (مجموعة شعر). تهران: اطلاعات.
19
19- _________ و براتیپور،. عباس (1368). زمزمة مستی (گاهنامة شعر، دفتر ششم). چاپ اول. تهران: انتشارات حوزة هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
20
20- موسوی گرمارودی، علی. (1363). خطّ خون. تهران: کتابفروشی زوار.
21
21- میرشکاک، یوسفعلی. (1388). گفتگویی با زن مصلوب (گزیدة اشعار). تهران: نشر تکا.
22
22- حماسة قلاقیران. (1372). مجموعة اشعار سوّمین کنگرة نیروهای مسلّح (شعر دفاع مقدّس). سازمان تبلیغات اسلامی.
23
23- کتاب مقاومت. (1368). مجموعة شعر (دفتر ادبیّات و هنر مقاومت). سال اول. شمارة اول. تهران: انتشارات حوزة هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
24
ب. مقالهها
25
26- افراشی، آزیتا و مقیمیزاده، محمد مهدی. (1393). «استعارههای مفهومی در حوزة شرم». زبانشناخت(پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی). سال پنجم، ش دوم، صص1– 20.
26
27- ______ و حسامی، تورج. (1392). «تحلیل استعارههای مفهومی در یک طبقهبندی جدید با تکیه بر نمونههایی از زبانهای فارسی و اسپانیایی»، پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی. سال سوم، شمارة 5، صص 141 – 165.
27
28- زرقانی، سیدمهدی و مهدوی، محمدجواد و همکاران. (1392). «تحلیل شناختی استعارههای عشق در غزلیّات سنایی». جستارهای ادبی. شمارة 183، صص 1- 30.
28
29- مؤذّنی، علی محمد و خنجری، شهروز. (1393). «تحلیل برخی از استعارههای مفهومی فارسی با استفاده از الگوی شبکهای و ادغام». ادب فارسی. شمارة 13، صص 1- 16.
29
30- هاشمی، زهره. (1389). «نظریّة استعارة مفهومی از دیدگاه لیکاف و جانسون». ادبپژوهی. شمارة دوازدهم، صص 119 – 140.
30
31- __________ و قوام، ابوالقاسم. (1392). «نگرش احمد غزّالی به عشق بر بنیاد نظریّة استعارة شناختی». ادبپژوهی. شمارة 26، صص 49 – 71.
31
ORIGINAL_ARTICLE
بازتاب تصویرانسان آواره وکودک جنگ زده در اشعار محمود درویش وقیصر امین پور
پیامدهای جنگ و آسیب کودکان درآن ازجمله مسائلی است که در آثار نویسندگان و شاعران ملل مختلف به چشم میخورد. محمود درویش و قیصر امین پور، جنگ را از نزدیک، حس وتجربه کرده اند. محمود درویش، وطن را چون معشوق دوست میدارد و به ماندن در آن و مقاومت در برابر ظالمان توصیه میکند و مرگ خارج از وطن را دوست نمیدارد و امید بازگشت به سرزمین در دلش همواره زنده است و در بیان افکار و عواطف خویش از نماد و میراث و دین و از نجوای فرزند با پدر ومادر خویش بهره برده است و از بی پناهی وعدم مساعدت دیگر کشورها گله میکند و به کودکان بشارت بازگشت به وطن را میدهد. قیصرامین پور هم به وطن خویش عشق میورزد و عشق به روستا را در دل میپروراند و به تبیین پایداری ها و توصیف صدمات و فجایای جنگی میپردازد و به نماد توسّل میجوید و کشتار بی رحمانه کودکان و بیسرپرستیشان در جنگ وتبعات آن را بیان میکند و به آینده کودکان امیدوار است. این نوشتار به شیوه ی مقایسه ای دیدگاه وافکار این دو شاعر را بیان میکند.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2124_d920f59bb4d55d0be48120c4e20c49f8.pdf
2018-08-23
267
286
10.22103/jrl.2018.2124
محمود درویش
قیصر امین پور
انسان آواره
کودک جنگ زده
حسین
شمس آبادی
drshamsabadi@gmail.comdrshamsabadi@yahoo.com
1
دانشگاه حکیم سبزواری
AUTHOR
راضیه
کارآمد
razieh.k81@gmail.com
2
دانشگاه حکیم سبزواری
LEAD_AUTHOR
الف. کتابها
1
1.أبوشاور، سعدی. (2003). تطور الاتجاهات الوطنیة فی الشعر الفلسطینی المعاصر. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
2
2. امینپور، قیصر. (1379). منظومه ظهرروزدهم. چاپ دوم. تهران: سروش.
3
3. ...................... . (1390). مجموعه کامل اشعار. چاپ هفتم. تهران: انتشارات مروارید.
4
4. درویش، محمود. (1994). دیوان. المجلد الثانی. بیروت: دارالعوده.
5
5. ....................... (1995). دیوان. المجلد الاول. الطبعة الرابعة عشرة. بیروت: دار العوده.
6
6. قصیدۀ محمد. موقع بوّابۀالشعراء. www.poesgate.com/poem-726.htm
7
7. دیب السلطان، محمد فؤاد. (2010). الرموز التاریخیه و الدینیه و الاسطوریه فی شعر محمود درویش. مجله جامعه الأقصی. المجلد الرابع عشر. العددالأول.
8
8. شاکر، تهانی. (2004). محمود درویش ناثراً. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
9
9. شوالیه، ژان وگربران، آلن. (1379). فرهتگ نمادها. جلددوم. ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی. انتشارات جیحون.
10
10. علی، ناصر. (2001). بنیة القصیدة فی شعر محمود درویش. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
11
11. مغنیه، احمد جواد. (2004). الغربة فی شعر محمود درویش. بیروت. لبنان: دارالفارابی.
12
12. النقاش، رجاء. (1971). محمود درویش شاعر الأرض المحتلة. الطبعة الثانیة: دارالهلال.
13
ب. مقالهها
14
1. بلاوی، رسول و دیگران. (1392). «جایگاه آوارگان فلسطینی در شعر محمود درویش». دو فصلنامه علمی پژوهشی نقد ادب معاصر عربی. سال سوم، شماره 4 (6پیاپی)، صص25 ـ 56.
15
2. یوسف نیا، سعید. (1381). «دستی به سوی نور (تأملی در شعرهای قیصر امینپور)». مجله شعر، شماره 30، ص60.
16
3. سرباز، حسن و دیگران. (1395). «درد و رنج کودکان فلسطینی در شعر محمود درویش». نشریۀ ادبیّات پایداری. سال هشتم، شماره چهاردهم، صص99ـ122.
17
ORIGINAL_ARTICLE
درونمایههای ادبیات پایداری در سرودههای بهمن ساکی با تکیه بر دفتر«آهوان پیر»
شعر دفاع مقدّس، یکی از مهمترین ارکان ادبیات دفاع مقدّس و ادبیات دفاع مقدّس، یکی از مهمترین ارکان ادبیات پایداری است. شعر دفاع مقدّس، پس از پایان جنگ تحمیلی، وارد دورۀ تازهای از حیات خود شد؛ شاعران این دوره به جنگ با نگاهی واقعگرایانهتر، پرداختند. یکی از شاعران این دوره در شعر معاصر خوزستان، بهمن ساکی است. او با انتشار نخستین مجموعۀ شعرش با نام «آهوان پیر» خود را به عنوان شاعری در عرصۀ ادبیات پایداری به جامعۀ ادبی پس از جنگ شناساند. این پژوهش، نخست با روش تحلیلی- توصیفی، انواع درونمایههای ادب پایداری را در «آهوان پیر» شناسایی کرده، سپس با تحلیل درصد به کارگیریِ درونمایهها، تعلّق و علاقۀ شاعر به هر کدام از آنها را نشان میدهد. بررسیها و تحلیلها نشان میدهد که درونمایههای گوناگون ادب پایداری در دفتر «آهوان پیر» از این قرارند: سهگانۀ انتظار، امید و آرمانگرایی، سهگانۀ عاشورا، جهاد و شهادت، حسرتِ جاماندن از کاروان شهیدان، نکوهشِ فراموشی یاد شهیدان، ترسیم فضا و بیان پیامدهای ناگزیر و ناگوار جنگ، جنگستیزی، اعتراض، نگرانی و دلواپسی از اوضاع نابسامان جهان، اعتراض به کاستیهای زندگی مُدرن و فراموشی سنتها و ارزشها، دغدغۀ بیداری، ایستادگی، تحرک و پویایی، مبارزه با هوای نفس و مراقبت از خویش، عشق عرفانی و... اما درصد به کارگیری درونمایهها نشان میدهد که از نظر انواع ادبیات پایداری، بهمن ساکی، نخست شاعری است با نگرش انسانی- جهانی، در درجه دوم، شاعری است با دیدگاه دینی- آیینی، در مرتبۀ سوم شاعری است با دلمشغولیهای عرفانی و در جایگاه چهارم شاعری است با علایق ملی- بومی.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2125_f7a5ac2ec5448b1726d8d5da6f93ac02.pdf
2018-08-23
287
308
10.22103/jrl.2018.2125
ادبیّات پایداری
شعر دفاع مقدّس
درونمایه
بهمن ساکی
آهوان پیر
داودرضا
کاظمی
dk6111325@gmail.com
1
دانشجو
LEAD_AUTHOR
صفیه
مرادخانی
arsoo14@yahoo.com
2
استادیار دانشگاه لرستان
AUTHOR
الف. کتابها
1
1- اسـماعیلی، رضـا. (1390). از پایـداری تـا پـرواز. چـاپ دوم. تهران: روایت فتح.
2
2- ترابی، ضیاءالدین. (1389). آشنایی با ادبیّات مقاومت جهان. تهران: انتشارات بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدّس.
3
3- حسنلی، کاووس. (1383). گونههای نوآوری در شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
4
4- روزبه، محمد رضا. (1381). ادبیّات معاصر ایران (شعر). تهران: نشر روزگار.
5
5- ساکی، بهمن. (1381). آهوان پیر. تهران: کتاب نیستان.
6
6- سنگری، محمدرضا. (1380). نقد و بررسی ادبیّات منظوم دفاع مقدّس. ج 1. تهران: انتشارات پالیزان.
7
7- --------------. (1386). پرسه در سایه خورشید. چاپ دوم.تهران: لوح زرین.
8
8- شفیعیکدکنی، محمّدرضا. (1380). ادوار شعر فارسی از مشروطیّت تا سقوط سلطنت. تهران: سخن.
9
9- --------------. (1384). دفتر روشنایی. تهران: سخن.
10
10- فرزاد، عبدالحسین. (1376). درباره نقد ادبی. تهران: نشر قطره.
11
11- قشیری، عبدالکریم بن هوازن. (1388). رساله قشیریه. ترجمۀ ابوعلی حسن بن احمد عثمانی. چاپ دهم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
12
12- یاحقی، محمّدجعفر. (1382). جویبار لحظهها. چاپ پنجم. تهران: جامی.
13
13- یاری، علی. (1392). از کتیبۀ جنوب. آبادان: پرسش.
14
ب. مقالهها
15
1- بصیری، محمدصادق. (1387). «طرح و توضیح چند سوال دربارۀ مبانی ادبیّات پایداری». نامه پایداری. دکتر احمد امیریخراسانی. تهران: بنیاد حفظ آثار، صص 97-89.
16
2- روشنفکر، کبری و اسماعیلی، سجاد و زارعی برمی، مرتضی. (1389). «درونمایههای مقاومت در شعر «جواد جمیل» با تأکید بر دفتر شعری (اشیاء حذفتها الرقابه)». نشریۀ ادبیّات پایداری. دانشگاه شهید باهنرکرمان. دانشکده ادبیّات و علوم انسانی. سال دوم، شمارۀ سوم وچهارم. صص 276-257.
17
3- کافی، غلامرضا. (1390). «بررسی عنصر بصیرت و زمان آگاهی در شعر دفاع مقدّس». نشریه ادبیّات پایداری. دانشگاه شهید باهنرکرمان. دانشکده ادبیّات و علوم انسانی. سال دوم، شمارۀ چهارم. صص 477-455.
18
ORIGINAL_ARTICLE
نمادهای طبیعی در سروده های پایداری معین بسیسو
یکی از برجستهترین شگردهای هنری در شعر پایداری، نمادگرایی است. شاعر برای بازتاب حقایق در سایۀ استفاده از واژگان نمادین اشعار خود را از حالت تکمعنایی بهسوی چندمعنایی سوق میدهد و زمینۀ خوانشهای متفاوت از متن و تأمّل در معنا و مفهوم شعری را ایجاد میکند. معین بسیسو از جملۀ شاعرانی است که اندیشههای پایداری در سرودههایش دامنۀ فراگیری داشته و با استفادۀ هنرمندانه از نمادهای طبیعی توانستهاست به ترویج فرهنگ ظلمستیزی بپردازد و نقش مهمّی در بیداری و جهاد ملّت مظلوم فلسطین ایفا کند. مقالۀ حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی نمونههایی از نمادهای طبیعی در سرودههای پایداری معین بسیسو میپردازد و با تبیین دلالتهای معنایی آنها، از میزان ابتکار شاعر در نمادپردازی پرده برمیدارد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در شعر بسیسو نمادهای برگرفته از طبیعت از جمله باد، خورشید، کبوتر و مانند آن بیانگر مؤلّفههای پایداری نظیر استعمارستیزی، قهرمانپروری و امید به فردایی روشن برای سرزمین فلسطین اشغالی است.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2126_1841444d387b7c875ad17b58375932e0.pdf
2018-08-23
309
326
10.22103/jrl.2018.2126
واژههای کلیدی: شعر پایداری معاصر عرب
فلسطین
معین بسیسو
نماد
طبیعت
ریحانه
ملازاده
r.mollazadeh@alzahra.ac.ir
1
عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا(س)
LEAD_AUTHOR
مینا
عابدی
mbaran6813@gmail.com
2
فارغ التحصیل ارشد
AUTHOR
الف.کتابها
1
1- قرآن کریم
2
2- آریانپور، منوچهر و همکاران. (1385). فرهنگ انگلیسی به فارسی. چاپ ششم. تهران: جهان رایانه.
3
3- أبوالشباب، واصف. (1988). القدیم و الجدید فی الشعر العربی الحدیث. لا.ط. بیروت: دارالنهضةالعربیة.
4
4- اسماعیلپور، ابوالقاسم. (1377). اسطوره، بیان نمادین. تهران: سروش. انتشارات صدا و سیما.
5
5- اصفهانی، راغب. (1387). مفردات الفاظ قرآن کریم. ترجمۀ حسین خداپرست.چاپ هفتم. قم: دفتر نشر نوید اسلام.
6
6- الیاده، میرچا. (1372). رساله در تاریخ ادیان. مترجم جلال ستاری. تهران: سروش.
7
7- بسیسو، معین. (1988). الأعمال الشعریة الکاملة. ط.1. بیروت: دارالعودة.
8
8- پرهام، سیروس. (1362). رئالیسم و ضدرئالیسم در ادبیّات. چاپ هفتم. تهران: آگاه.
9
9- پورنامداریان، تقی. (1368). رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی. چاپ سوم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
10
10- جحا، میشال خلیل. (2003). أعلام الشعر العربی الحدیث. ط2. بیروت: دارالعودة.
11
11- حمودزاده، محمدرضا. (1389). افراسیاب در اسطوره و حماسه زخم عمیق سهراب. چاپ دوم. تهران: قطره.
12
12- رضوی، سیّد جواد. (1386). قصههای قرآن. چاپ دوم. قم: موعود اسلام.
13
13- زمرّدی، حمیرا. (1388). نقد تطبیقی ادیان و اساطیر در شاهنامه فردوسی، خمسه نظامی و منطق الطیر چاپ سوم. تهران: زوّار.
14
14- ستاری، جلال. (1372). مدخلی بر رمزشناسی عرفانی. چاپ دوم. تهران: نشر مرکز.
15
15- شوالیه، ژان ژاک و گربران، آلن. (1388). فرهنگ نمادها. ترجمۀ سودابۀ فضایلی و علیرضا احمدیان. چاپ اول. تهران: جیحون.4 جلد.
16
16- صارمی، سهیلا. (1386). مصطلحات عرفانی و مفاهیم برجسته در زبان عطّار. چاپ دوم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
17
17- عشری زاید، علی. (1997). استدعاء الشخصیّات التراثیة فی الشعر العربی المعاصر. القاهره: دارالفکر العربی.
18
18- ملّا ابراهیمی، عزّت (1382). فرهنگ معاصر فلسطین شخصیّتها و جنبشها. تهران: مؤسّسۀ مطالعات اندیشهسازان نو.
19
19- یونگ، کارل گوستاو. (1988). انسان و سمبولهایش. ترجمۀ محمود سلطانیه. تهران: جامی.
20
20- واثقی، علی. (1356). مصاحبه با دو شاعر عرب محمود درویش و نزار قبانی. تهران: چاپخش.
21
ب. مقالهها
22
1- گودرزی، مصطفی و نگاره حلیمی. (1385). «پژوهشی پیرامون طبیعت در نگارههای ایرانی». مجلۀ خیال شرقی. شماره 3، صص 84-91.
23
2- مدبّری، محمود و فاطمه جعفری کمانگر. (1383). «نقشها و کارکردهای اساطیر کوه در شاهنامه فردوسی». مجلۀ مطالعات ایرانی مرکز تحقیقات فرهنگی و زبانهای ایرانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. شماره 5، سال سوم، صص 101-122.
24
3- نامورمطلق، بهمن.(1379). «مقابله نمادین باد و کوه نزد مولانا و سنت.
25
ORIGINAL_ARTICLE
جلوه های پایداری در نهضت شیعی سربداران
مغولان با هجوم به سرزمین ایران و تصرف کامل آن مردم این سرزمین را تحت سیطره سیاسی و نظامی خود قرار دادند و با هر پایداری(مقاومت) مردمی به شدت برخورد کردند. با مرگ ابوسعید ایلخانی آخرین فرمانروای این سلسله، سرزمین ایران را هرج و مرج و نا امنی فرا گرفت .در بحران ایجاد شده پس از مرگ ابوسعید ایلخانی ظلم و ستم بر مردم ایران افزایش یافت. تعالیم قرآن کریم و اهل بیت (ع) برای مردم خراسان زمینه ای را فراهم آورد تا در مقابل متجاوزان به پایداری بپردازند. به همین منظور در قسمت شرقی ایران نهضت شیعی سربداران بر علیه ظلم و ستم مغولان ایلخانی شکل گرفت. نهضت سربداران اولین پایداری موفقیت آمیز مردم ایران در قرن هشتم بود که با تاکید بر جلوه های پایداری چون: ظلم ستیزی، میهن پرستی ، عدالت طلبی روی کار آمد و پس از پیروزی به حمایت از دیگر جنبش های آزادی خواه پرداخت . با عنایت به مطالب فوق، این پژوهش می کوشد تا پاسخی به پرسش های ذیل بیابد: 1- نهضت شیعی سربداران چگونه شکل گرفت ؟ 2- کدام جلوه های پایداری باعث پیروزی این نهضت شد؟ . یافته ها در این پژوهش بیانگر آن است که هر چند جلوه های پایداری چون ظلم ستیزی،عدالت طلبی و میهن پرستی در تشکیل نهضت شیعی سربدارن بیشترین نقش را داشته است اما اصلی ترین عامل و تداوم پایداری نهضت سربداران، آموزه های قرآنی و فرهنگ اهل بیت (ع) بخصوص فرهنگ عاشورا بوده است.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2127_61acf3d4b180d21452e07489984182c1.pdf
2018-08-23
327
346
10.22103/jrl.2018.2127
سربداران
پایداری
ظلم ستیزی
میهن پرستی
عدالت طلبی
سید شمس الدین
نجمی
sh.najmi@yahoo.com
1
نویسنده
AUTHOR
سعیده
قره چاهی
saeideghare68@gmail.com
2
نویسنده
LEAD_AUTHOR
الف. کتابها
1
1- آژند، یعقوب. (1363). قیام شیعی سربداران. تهران :نشر گستر.
2
2- ابن بطوطه، محمدبن عبدالله. (1370). سفرنامۀ ابن بطوطه. ترجمه محمدعلی موحد. تهران :موسسه انتشارات آگاه.
3
3- ابنیمین، فریومدی.(1344). دیوان اشعار ابنیمین فریومدی. به تصحیح حسین علی باستانی راد. تهران: کتابخانه سنایی.
4
4- اسفزاری، معینالدین محمد زمچی. (1338). روضات الجنات فی اوصاف مدینه هرات. مصحح سید محمد کاظم امام. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
5
5- اصفهانی، کمالالدین اسماعیل بن محمد.(1348). دیوان خلاّق المعانی. به اهتمام حسین بحرالعلومی. تهران: انتشارات دهخدا.
6
6- بدلیسی، شرف خان. (1377) شرفنامه. مصحح ولادمیر ولامینوف. تهران :انتشارات اساطیر.
7
7- پطروشفسکی، ای.پ. (1351). نهضت سربداران خراسان. ترجمه کریم کشاورز.تهران: انتشارات پیام.
8
8- تتوی، قاضی احمد؛ قزوینی،آصف خان. (1382).تاریخ الفی. مصحح غلامرضا طباطبایی مجد. تهران :انتشارات علمی و فرهنگی.
9
9- ترکمنیآذر، پروین. (1385) «تاریخ سیاسی شیعیان اثنیعشری در ایران».تهران: مؤسسه شیعه شناسی.
10
10- حافظ ابرو، عبدالله ابن ابی لطف الله. (1380). زبده التواریخ. مصحح سید کمال حاج سید جوادی. تهران :انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
11
11- حقیقت، عبدالرفیع. (1363). تاریخ جنبش سربداران و دیگر جنبشهای ایرانیان در قرن هشتم هجری. تهران :انتشارات علمی.
12
12- خواندمیر، غیاث الدین همام. (1380).حبیب السیر. تهران :انتشارات خیام.
13
13- راوندی، مرتضی. (1382).تاریخ اجتماعی ایران. ج2. تهران :انتشارات نگاه.
14
14- سمرقندی، کمال الدین عبدالرزاق. (1383). مطلع السعدین و مجمع البحرین. مصصح عبدالحسین نوایی. تهران :پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
15
15- سمرقندی، میر سید شریف راقم. (1380). تاریخ راقم. مصحح منوچهر ستوده. تهران: انتشارات بنیاد محمود افشار.
16
16- سمرقندی،دولتشاه. (1382).تذکره الشعراء. به تصحیح ادوارد براوان. تهران : انتشارات اساطیر.
17
17- صفا، ذبیح الله. (1378).تاریخ ادبیّات ایران.ج3، تهران: انتشارات فردوس.
18
18- فرغانی، سیف. (1366). دیوان سیف فرغانی. به تصحیح ذبیح الله صفا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
19
19- کتبی، محمود. (1364). تاریخ آل مظفر. مصحح عبدالحسین نوایی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
20
20- مرعشی، سید ظهیرالدین. (1345). تاریخ طبرستان و رویان و مازندران. مصحح محمد حسین تسبیحی. تهران: مؤسسه مطبوعاتی شرق.
21
ب. مقالهها
22
اللهیاری، فریدون و دیگران. (1389).«حکومت های محلی در قرن هشتم هجری و مساله مشروعیت». فصلنامه پژوهش های تاریخی دانشگاه اصفهان.سال دوم، شماره دوم، صص24-1.
23
امیری خراسانی، احمد؛ هدایتی، فاطمه.(1393). «ادبیّات پایداری. تعاریف و حدود». نشریه ادبیّات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان. سال ششم، شماره دهم، صص 41-23
24
جهانشاهی افشار، علی؛ روستا، جمشید. (1392). «هجوم مغول به ایران و مؤلفههای پایداری در اشعار سیف فرغانی». نشریه ادبیّات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال پنجم، شماره نهم، صص117-93.
25
صرفی، محمدرضا. (1393). «گستره ادبیّات پایداری». نشریه ادبیّات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال ششم، شماره دهم، صص237-207.
26
عباسی، جواد؛ راضی، زهره. (1393).«مشروعیت ایرانی در حکومت های محلی ایران در قرن هشتم هجری». فصلنامه پژوهشهای تاریخ محلی، سال دوم، شماره دوم، صص 98-84.
27
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی تاریخ شفاهی دفاع مقدّس در مجموعه خاطرات «دختر شینا»
«دختر شینا» عنوان مجموعهخاطرات قدمخیر محمدی کنعان، همسر سردار شهید، حاج ستّار ابراهیمی هژیر، به قلم بهناز ضرّابیزاده است. این کتاب که به جهتی زیرمجموعۀ نوع ادبی خاطرهنگاری و از جهتی دیگر نمونهای برای تاریخنگاری دفاع مقدّس است، به بیان مقام شهید و شهادت، منزلت همسران شهدا و بازتاب روانی و اجتماعی جنگ پرداخته است. تاریخ شفاهی(Oral History) یکی از شیوههای تحقیقات تاریخی است که مبتنی بر گردآوری اقوال شفاهی است و بنمایۀ آن، خاطره است. گردآورندگان اطلاعات در تاریخ شفاهی، مورخان نیستند و متن نیز در واقع تاریخ نیست، بلکه مجموعهای از اطلاعات تاریخدار است که با عبور از مجرای ذهن راوی، مطابق زاویۀ دید او شده و از سلایق و علایق او رنگ گرفتهاست. پژوهشگران با این فرض که «دختر شینا» نمونهای برای تاریخ شفاهی است، به واکاوی و بیان ویژگیهای تاریخنگاری شفاهی دفاع مقدس در این کتاب پرداختند و به این نتیجه رسیدند که مصاحبهکننده با انتخاب موضوعی جذّاب، بکر و پر از تعلیق، و هدایت هوشمندانۀ مسیر مصاحبه و نگارش، تاریخنگاری صرف را مبدّل به اثری با ارزشهای ادبی ساختهاست. حس همذاتپنداری، نحوۀ هدایت مصاحبه، ترسیم درست و زندۀ حوادث، استناد به عکس، ذکر نامها و زمانهای واقعی و دقیق و دارای مابهازای بیرونی، بیان حالات روحی راوی و شخصیتپردازیهای هنرمندانه، از «دختر شینا» اثری زنده و جذّاب ساختهاست. ضرّابیزاده با اطلاع از تاریخچۀ جنگ، خاطرۀ شخصی را همراه با واقعیت عینی، فضاسازی کرده تا بتواند انعکاس صحیحی از وقایع مهم دفاع مقدس ارائه کند.
https://jrl.uk.ac.ir/article_2128_e5b59deb9e13c4f501e75b0bda0d1416.pdf
2018-08-23
347
372
10.22103/jrl.2018.2128
تاریخ شفاهی
خاطره
دختر شینا
دفاع مقدّس
ابراهیم
واشقانی فراهانی
vasheghani1353@gmail.com
1
عضو هیأت علمی
LEAD_AUTHOR
معصومه
ابراهیمی هژیر
mehozhir@gmail.com
2
آموزگار
AUTHOR
آزبورن، برایان، د. و ریچارد سویر. (1378). چگونه زندگینامه بنویسیم؟. ترجمۀ محسن سلیمانی. تهران: سوره.
1
اشرف، احمد. (1389). «سابقۀ خاطرهنگاری در ایران». مجلۀ بخارا (http: //bukharamag.com). بازیابی در دوم خرداد 1389.
2
اگزوپری، آنتوان دو سنت. (1392). شازده کوچولو. ترجمۀ احمد شاملو. چاپ بیستم. تهران: نگاه.
3
امیریان، داوود و عباس پاسیار و حسن گلچین و... (1392). فرمانده من. چاپ اوّل. تهران: سورۀ مهر.
4
بیهقی، ابوالفضل. (1373). تاریخ بیهقی. به کوشش خلیل خطیب رهبر. چاپ سوم. تهران: مهتاب.
5
جعفریان، حبیبه. (1389). نیمۀ پنهان ماه. چاپ شانزدهم. تهران: روایت فتح.
6
حافظ قرآنى، مهیندخت. (1375). کتابشناسى تاریخ ایران. تهران: کتابخانة ملى جمهورى اسلامى ایران.
7
حسینی، سید حسن. (1381). گزیدۀ شعر جنگ و دفاع مقدّس. تهران: سورۀ مهر.
8
حسینی، سیده زهرا. (1387). دا. تهران: سورۀ مهر.
9
حسینیپور، سیدناصر. (1390). پایی که جا ماند. چاپ دهم. تهران: سورۀ مهر.
10
خسروی، شمسی. (1389). «جایگاه نفد در خاطره نویسی دفاع مقدّس». مقولهها و مقالهها: بررسی ادبیّات دفاع مقدّس، مجموعه مقالات و نشستها. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدّس.
11
درگاهی، زین العابدین. (1383). اروند خاطرات. تهران: رسانش.
12
رحیمی، مصطفی. (1392). بابانظر: خاطرات شفاهی شهید محمدحسن نظرنژاد. تهران: سورۀ مهر.
13
سپهری، معصومه. (1384). لشکر خوبان. تهران: سورۀ مهر.
14
شمیسا، سیروس (1373). انواع ادبى. تهران: فردوس.
15
صمدزاده، نصرت الله.(5/3/1393). «تاریخ شفاهی در ایران». وبگاه تاریخ شفاهی(http: //www.oral-history.ir). بازیابی در پنجم خرداد 1393.
16
ضرّابی زاده، بهناز.(1390). دختر شینا. تهران: سوره مهر.
17
فروغى، محمدقاسم (1371). خاطراتى کوتاه از عملیات هاى بزرگ. تهران: معاونت تبلیغات و انتشارات نیروی زمینی سپاه.
18
فروغی جهرمی، محمدقاسم.(1389). مقولهها و مقالهها: بررسی ادبیّات دفاع مقدّس، مجموعه مقالات و نشستها. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدّس.
19
کاظمی، محسن.(1384). «خاطره و تاریخ شفاهی».ماهنامۀ زمانه (ماهنامۀ اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر)، سال چهارم، شمارۀ34، صفحۀ14.
20
کمرى، علیرضا. (1383). با یاد خاطره: درآمدى بر خاطره نویسى و خاطره نگاشته هاى پارسى در تاریخ ایران. تهران: سورة مهر.
21
ــــــــــــــــــــ. (1384). «صدای محاضرهای تاریخ». ماهنامۀ زمانه (ماهنامۀ اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر). سال چهارم، شماره34، صفحه4.
22
ــــــــــــــــ. (1381). به یاد مانا. چاپ دوازدهم. تهران: سورۀ مهر.
23
یاحسینى، سیدقاسم. (1382). از بوشهر تا فاو. بوشهر: برگ طوبى.
24
ــــــــــــــــ. (1389). «ضرورت پرداختن به تاریخ شفاهی جنگ هشتسالۀ ایران و عراق». مقولهها و مقالهها: بررسی ادبیّات دفاع مقدّس، مجموعه مقالات و نشستها. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدّس.
25
منابع لاتین
26
- Rosental, Franz. (1968). History of Muslem Historiography. Leiden: Brill.
27