نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه مازندران.

2 دبیر آموزش و پرورش

چکیده

تحوّلات و دگرگونی‌هایی که در سه دهة اخیر در بن‌مایه‌های فکری و ایدئولوژیکی شاعر امروز صورت­گرفته، تغییرات بنیادینی را در ساختار زبانی و بلاغی شعر و غزل این دوره فراهم­آورده و طیف شعری وسیعی را در قلمرو ادبیّات مقاومت در حیطة غزل با درون­مایة جنگ - که غالباً می‌توان آنها را به دو دستة غزل­حماسه و غزل سرخ تقسیم و تفکیک­ کرد - فرا‌روی شاعر این دوره گشوده‌است و در این مقال و مجال، نماد به عنوان یکی از ظریف‌ترین شگردهای هنری در میان عناصر گوناگون خیال، مورد بحث و فحص واقع ­شده­است؛ آن­گاه، مفاهیم و خاستگاه­های آن در غزل بعد از انقلاب اسلامی، مورد مطالعه واقع ­شده و در پایان، علاوه بر نتیجه­گیری، نمادهای این دوره به لحاظ محتوایی دسته­بندی و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته­است. ملاک و معیار گزینش شاعران نیز در این تحقیق بر مبنای انتخاب ده تن از شاخص‌ترین چهره‌های غزل بعد از انقلاب اسلامی صورت­پذیرفته که شعرشان غالباً در راستای انقلاب و جنگ رقم­خورده­است؛ این گروه از شاعران عبارتند از: 1- محمود شاهرخی (جذبه) 2- مشفق کاشانی 3- حسین اسرافیلی 4- یوسفعلی میرشکّاک 5- علیرضا قزوه 6- سهیل محمودی 7- مرحوم قیصر امین‌پور 8- شادروان نصرالله مردانی (ناصر) 9- شادروان سیدحسن حسینی 10- زنده یاد سپیده کاشانی.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Symbol in Sonnets after the Islamic Revolution (with Emphasis on the Poems of Ten Well-known Poets)

نویسندگان [English]

  • Hossein Hassanpour Alashti 1
  • Behrouz Aghababaei Roudbari 2

1 Associate Professor, University of Mazandaran

2 MA in Persian Language and Literature

چکیده [English]

In the past three decades, changes and developments in mental and ideological beliefs of today’s poets have caused some fundamental transformations in linguistic and rhetorical structure of today’s poetry and sonnet, and opened a wide poetic scope for poets of resistance literature, in war sonnet - which is often divided into two categories of epic sonnet and red sonnet. This study discusses symbol as one of the most detailed artistic figures, and then deals with its meaning and origins in the sonnet after the Islamic Revolution. Finally, in addition to conclusions, symbols in this period have been classified and analyzed in terms of content.
Ten well-known poets of the sonnet from in post-Islamic Revolution period whose poems usually deal with revolution and war were chosen. They include 1.Mahmoud Shahrokhi (Jazbeh), 2.Moshfegh Kashani, 3. Hossein Esrafili, 4.Yusufali Mirshakak, 5.Alireza Qazveh, 6.Soheil Mahmoudi, 7.Qeisar Aminpour, 8.Nasrolla Mardani (Nasser),
9.Seied Hassan Hosseini, 10.Sepideh Kashani

کلیدواژه‌ها [English]

  • symbol
  • Sonnet
  • Epic sonnet
  • War
  • Resistance
الف. کتاب­ها
1. احمدی، بابک. (۱۳۷۰). ساختار و تأویل متن. تهران: نشر مرکز.
2. اسرافیلی، حسین. (۱۳۷۲). در سایة ذوالفقار. فرهنگ و ارشاد اسلامی.
3. امین‌پور، قیصر. (۱۳۷۷). آینه­های ناگهان. چاپ سوم. تهران: افق.
4. ......................... . (۱۳۸۰). گل­ها همه آفتاب­گردانند. تهران: مروارید.
5. باقری، ساعد. (1372). شعر امروز. به همراه محمّدرضا محمّدی نیکو. تهران: الهدی.
6. بهبهانی، سیمین. (1370). خطی ز سرعت و از آتش. چاپ سوم. تهران: زوّار.
7. حسن­لی، کاووس. (1383). گونه­های نوآوری در شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
8. حسینی، سیدحسن. (۱۳۶۳). همصدا با حلق اسماعیل. تهران: حوزة هنری.
9. روزبه، محمّدرضا. (1379). سیر تحوّل در غزل فارسی. تهران: روزنه.
10. سید حسینی، رضا. (۱۳۷۶). مکتب­های ادبی. چاپ دهم. تهران: نگاه.
11. ستّاری، جلال. (۱۳۶۶). رمز و مثل در روانکاوی. تهران: توس.
12. ......................... . (۱۳۷۲). مدخلی بر رمزشناسی عرفانی. تهران: مرکز.
13. شاهرخی، محمود. (۱۳۷۸). گزیدة ادبیّات معاصر. تهران: نیستان.
14. شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا. (1386). آینه در آینه. چاپ سیزدهم، تهران: چشمه.
15. شمیسا، سیروس. (۱۳۷۶). بیان. چاپ ششم. تهران: فردوس.
16. ......................... . (1379). سبک­شناسی شعر. چاپ ششم، تهران: فردوس.
17. ......................... . (1376). سیر غزل در شعر فارسی. چاپ پنجم. تهران: فردوس.
18. ......................... . (۱۳۷۸). کلیات سبک­شناسی. چاپ پنجم. تهران: فردوس.
19. ......................... . (۱۳۹۱). مکتب­های ادبی. چاپ دوم. تهران: قطره.
20. فتوحی، محمود. (1386). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
21. ......................... . (۱۳۷۸). «شکل و ساخت شعر شفیعی». سفرنامة باران. به کوشش حبیب الله عباسی. چاپ چهارم. تهران: روزگار.
22. فضائلی، سودابه. (۱۳۷۸). فرهنگ نمادها. تهران: جیحون.
23. قزوه، علیرضا. (۱۳۷۸). از نخلستان تا خیابان. چاپ پنجم. تهران: حوزة هنری.
24. ....................... . (1385). من می­گویم، شما بگریید. چاپ چهارم. تهران: سوره مهر.
25. کاشانی، سپیده. (۱۳۷۸). گزیدة ادبیّات معاصر. تهران: نیستان.
26. کاشانی، مشفق. (۱۳۷۸). گزیدة ادبیّات معاصر. تهران: نیستان.
27. محمودی، سهیل. (۱۳۸۰). عشق ناتمام. تهران: موسسة فرهنگی هنری نقش سیمرغ.
28. ......................... . (۱۳۷۷). فصلی از عاشقانه­ها. چاپ دوم. تهران: جمهوری.
29. مردانی، نصرالله. (۱۳۷۰). خون­نامة خاک. چاپ دوم. تهران: کیهان.
30. منزوی، حسین. (1383). از ترمه و تغزّل. چاپ دوم. تهران: روزبهان
31. میرشکّاک، یوسفعلی. (۱۳۷۶). ماه و کتان. چاپ دوم. تهران: برگ.
32. میرصادقی، میمنت. (۱۳۷۳). واژه نامة هنر شاعری. تهران: مهناز.
ب. مقاله­ها
1. پورنامداریان، تقی و  رادفر، ابوالقاسم و شاکری، جلیل. (۱۳۹۱). «بررسی و تأویل چند نماد در شعر معاصر». ادبیّات پارسی معاصر. پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی. سال دوم. شمارۀ اول. بهار و تابستان. صص 25-48.
2. پورنامداریان، تقی و فاطمه، اکبری. (1390). «رمز و تفاوت آن با نماد و نشانه». رشد، دوره 24، شماره 3، بهار. صص 54-60.