نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه گیلان

2 عضو هیأت علمی دانشگاه گیلان

3 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان

چکیده

ادبیّات دردو شاخة نظم و نثر از دیر­باز روایت­گر وقایع و حوادث جامعه، به ویژه مبارزات و مقاومت­های مردان و زنان نستوه و مبارز در برابر ددمنشان ستم­پیشه بوده­است که در این میان، ادبیّات­اسلامی و دفاع مقدّس در روایت و تصویرِ مقاومت­های زنان، نقشی پر­­­رنگ و مؤثّر داشته­­اند؛ لذا اهتمام به ­ادبیّات پایداری با نگاهی­اسلامی از مهم­ترین رویکردهای فکری نویسندگان معاصراست؛ آنانی که از نزدیک در جریان جنگ حضور داشته­اند و بعینه مظلومیّت ملّت خویش به ویژه زنان را دیده­اند.
  ­علی ­احمد باکثیر رمان­نویس معاصر و متعهّد عربی و حسین فتّاحی نویسندة معاصر ایران از جمله­ روایت گرانِ این مقاومت و پایداری­اندکه درآثار خود به خوبی از زن و تجلّی حضور او در عرصه­های پایداری سخن­رانده­اند؛ آنان سیمای بانوی مسلمان را ترسیم­کرده­اند تا از پایداری زنان در دورانی خبر دهندکه چشم استعمارگران به کشورشان خیره­ مانده بود و این زنان بودند که با نگاهی واقع­بینانه، شرایط جنگ را پذیرفتند و دوشادوش مردان قدم به عرصة پایداری نهادند.
 در این مجالبرآنیم که با استفاده از مکتب­آمریکایی ادبیّات تطبیقی و روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر رمان«سیرة شجاع» باکثیر و «عشق سالهای جنگ» حسین فتّاحی به تحلیل مقاومت­های زنان مبارز و پایدار وتأثیرعشق در این پایداری به ویژه «سمیّه و نرگس» بپردازیم که نتایج به دست آمده حاکی از تأثیر روحیة اجتماعی و عشق به همسر و وطن در پایداری این دو زن نستوه در ابعاد و جنبه­های مختلف حیات فردی و اجتماعی از جمله مشکلات زندگی شخصی و مشارکت عملی در مبارزات پشت جبهه­است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Women as Examples of Resistance in Two Novels by Bakasir and Hossein Fatahi

نویسندگان [English]

  • Seyedeh Akram Rakhshandehnia 1
  • Hadi Shabani Chafjiri 2
  • Soheila Giyahban 3

1 Assistant Professor, University of Guilan

2 Assistant Professor, University of Guilan

3 MA, University of Guilan

چکیده [English]

 

Literature in the form of prose and poetry has served as the narrator of realities and happenings of the society, especially the struggles and resistance of heroic men and women against cruel oppressors. Meanwhile, Islamic and Holy Defense literatures have had a prominent and effective role in narrating and depicting the resistance of women. Therefore, dealing with resistance literature has been an obsession for contemporary authors who have experienced war at first hand, and witnessed the oppression of their people, especially of women. Ali Ahmad Bakasir, the committed cotemporary Arab novelist, and Hossein Fatahi, the cotemporary Iranian novelist, are among these narrators of resistance who have spoken perfectly about women and their role in the issue of resistance.  They have depicted Muslim women to relate their acceptance of war and its conditions with a realistic view. Through a descriptive-analytical method, and relying on two novels: “Sirat Shojae” by A. Bakasir and “Love of War Years” by H. Fatahi, this study discusses the resistance of strong and combatant women especially “Somayeh” and “Narges”. The results show the resistance of these two heroine women in various aspects and prospects of individual and social lives including resistance against problems of personal life and practical participation in struggles behind the frontier.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resistance
  • women
  • Ali Ahmad Bakasir
  • Hossein Fatahi
  1.          الف: کتاب­ها

    1. آذری­­ قمی، احمد. (1372). سیمای زن در نظام اسلامی. چاپ1. قم: مؤسسة انتشارات دارالعلم.

    2. باکثیر، علی‌احمد. (بی­تا). سیرة شجاع. قاهره: مکتبه مصر.

    3. ــــــــــــــــــــ . (بی­تا). فن المسرحیه من خلال­ تجاربی الشخصیّه. قاهره: مکتبه مصر.

    4. الباکری، ابوبکر. (بی­تا). روایات علی احمد باکثیر التاریخیه. موقع علی احمد باکثیر.

    5. بدوی، عبده. (1981). علی­ احمد باکثیر شاعراً غنائیاً. جامعه کویت: قسم اللغه العربیه.

    6.  بهی، عصام. (2000). مسرح باکثیرالاجتماعی. چاپ 1. امارات: الشارقه.

    7. خالد جوده، أحمد. (2008). الصهیونیه فی­أدب علی­أحمد باکثیر الأدیب و القضیه. قاهره: الهیئه المصریه.

    8. سنگری، محمّدرضا. (1389). ادبیّات دفاع مقدّس. چاپ1. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش­های دفاع مقدّس.

    9. صنعتی، محمّدحسین. (1389). آشنایی­ با ادبیّات دفاع مقدّس. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش­های دفاع مقدّس.

    10. غزای عمران، سعدی. (1432).کتّاب معاصرون (من­أعلام النثر العربی المعاصر.حیاتهم، أسالیبهم و نماذج من آثارهم ). چاپ1. بیروت: دارالکاتب العربی.

    11.  فتّاحی، حسین. (1388). عشق سال‌های جنگ. چ8. تهران: قدیانی.

    12.  کاشفی­خوانساری، سید علی. (1378). چهره­های ادبیّات. تهران: روزگار.

    13. کامبل، روبرت ب. (1996). أعلام الأدب العربیّ المُعاصر ( سِیَرٌ و سِیَرٌ ذاتیه ). ج1. بیروت: مرکز الدراسات للعالم العربی المعاصر.

    14. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کمیتة فرهنگی ستاد جنگ، (1367). نقشِ زنان مسلمان در جنگ. چاپ1. تهران: پیام آزادی.

       

      ب: مقاله‌ها

    15. امیری‌خراسانی، احمد. (1389). «مؤلّفه­های پایداری در سیمای شخصیّت­های رمان دفاع مقدّس». نشریّۀ ادبیّات پایداری. دورة 1. شمارة 2، صص 31 – 44.

    16. اشتهاردی، کاوه. (1373). «خوانندگان رمان­های من مردم عادی هستند: گفت‌وگو با حسین فتّاحی». نشریّۀ ایران، صص1-2.

    17. درودیان، زهرا. (1374). «نگاهی به عشق سال‌های جنگ». نشریّۀ ادبیّات و زبانها- ادبیّات داستانی شماره 33، صص59-78.

    18. فتّاحی، حسین. (1374). «بی­تفاوتی نویسنده پذیرفتنی نیست». نشریه کیهان. صص1-2.