نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 مدیر گروه - دانشیار
2 کارشناس ارشد
3 دانشجوی دکترای زبان و ادبیّات عربی دانشگاه اراک
چکیده
ادبیّات پایداریفلسطین، درخت تناوری است که در دامان فرهنگی انقلاب فلسطین، علیه ظلم اسرائیل روییدهاست. این شاخة ادبی بر پایة ستیز با بیدادگران و ترسیم چهرة آنان و بهمنظور دفاع از هویّت فلسطینی در مقابل تاخت و تاز بیگانگان ظهور کردهاست.
مقاله حاضر که به صورت توصیفی- تحلیلی نگاشته شدهاست، تلاش میکند با بهرهگیری از منابع کتابخانهای و با تحلیل شواهد درونمتنی، درونمایههای مقاومت را در شعر یکی از برجستهترین شاعران مقاومت؛ هارون هاشم رشید، نشان دهد و مضامین شعری وی را در دیوان «غزة فی خطّ النار» مورد بحث قرار داده و از این طریق راهگشای نوعی نگرش تازه در برخورد با این اثر ادبی ارزنده باشد.هارون هاشم رشید، شاعر فلسطینی و از پیشگامان و توسعهدهندگان شعر پایداری در ادبیّات عرب و جهان اسلام است. وی شاهد اشغال فلسطین و اوضاع نابسامان کشورهای منطقه بوده و مدتها انتظار حرکت انقلابی مردم را میکشد. وی نسبت به مظلومیّت کشورش واکنش نشان داده و برای رهایی از این وضع، فریاد برمیآورد و تنها راه را، مبارزه و امید به خداوند میداند و هرگونه سازش را رد میکند. وی با زیباترین و بدیعترین و در عین حال جانسوزترین واژگان، توجّه ملتهای جهان را به یتیمان فلسطینی معطوف میدارد.
مظلومیّت کودکان فلسطینی، امدادهای غیبی خداوند، شکیبایی در مقابل مشکلات، یادآوری گذشتۀ درخشان اعراب، بیهویتی صهیونیسم، استعمار ستیزی و ... از بارزترین مضامین قابل بررسی در اشعار این شاعر بهشمار میرود.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Themes of Resistance in Harun Hashem Rasheed’s Poetry
نویسندگان [English]
- Qasem Mokhtari 1
- Qodrat Allah Vafaii Khosh 2
- Motahareh Faraji 3
1 Associate professor
2
3 PhD Student of Arabic Language and Literature
چکیده [English]
Palestinian resistance literature grew in the cultural ground of Palestine’s revolt against Israeli cruelty. This branch of literature was formed based on the struggle against, and portrayal of tyrants in order to defend Palestinian identity against aliens. The present descriptive-analytical study aims to illustrate themes of resistance in a collection of poems called “Qazeh fi Khat-e Naar” (“Gaza in the Line of Fire”) by Harun Hashem Rasheed, the Palestinian poet, who is one of the pioneers and developers of the poetry of resistance in Arabic literature and the Islamic world. He has witnessed Palestine’s invasion and chaotic conditions of neighborhood countries, and he long been awaiting peoples’ revolutionary movement. Harun Hashem Rasheed reacts to his country`s oppression and cries out for freedom from these conditions; he believes in struggle and trust in Allah as the only ways to this goal and rejects any kind of agreement. With the most beautiful and the most creative, yet the most tragic words, he draws all nations’ attention to Palestinian orphans.
Oppression of Palestinian children‚ God's divine intervention‚ endurance of the difficulties, remembering Arabic glorious history, Zionism’s lack of identity, and opposing colonialism are the most outstanding themes in Rasheed’s poetry.
کلیدواژهها [English]
- Contemporary Arabic Poetry
- Resistance literature
- Palestine
- Harun Hashem Rasheed
قرآن کریم
-
أبوریشه، عمر. (1988م). دیوان عمر أبوریشه. المجلد الأول. بیروت: دار العودة.
-
پاشاپور یوالاری، حمید. (1381ش). امام خمینی و انتفاضه. ج1. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-
الجیوسی، سلمی الخضراء. (1997م). موسوعة الأدب الفلسطینی المعاصر. ج1. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
-
زیاد، توفیق امین. (1994م). أشد علی أیادیکم. الطبعة الثانیة. عکا: مطبعة أبورحمون.
-
شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1386ش). موسیقی شعر . چاپ دهم. تهران: نشر آگاه.
-
طاهرینیا، علیباقر. (1384ش). میوههای پایداری در شعر ابن ابار قضاعی. کرمان: انتشارات آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدّس.
-
طبرسی، فضلبن حسن. (1377ش). تفسیر جوامع الجامع. تهران: ناصر خسرو.
-
عاشور، فهد ناصر. (2004م). التکرار فی شعر محمود درویش. عمان: وزارة الثقافة.
-
عطوات، محمّد عبدالله. (1419م). الاتجاهات الوطنیة فی الشعر المعاصر. بیروت: دارالآفاق الجدیدة.
-
القیروانی، ابن رشیق. (1984م). العمدة ﰲ محاسن الشعر. الطبعة الثامنة. بیروت: دار العلم للملائین.
-
هاشم رشید، هارون (2008م). الأعمال الشعریة، ج1و2 . الطبعة الأولی. عمان: دار مجدلاوی.
-
هاشم رشید، هارون. (1957م). غزة ﰲ خط النار. بیروت: دار العلم للملائین.
ب. مقالهها
-
آل بویه لنگرودی، عبد العلی. (1390ش). «جلوههای پایداری در شعر ابوالقاسم شابی». مجلة ادبیّات پایداری دانشگاه شهید باهنرکرمان. شمارۀ چهارم. صص27-1.
-
ابوهیف، عبدالله. (2007م). «الدرامیة فی شعر عمرأبی ریشه. قطوف». السنة الرابعة. العدد الخامس.
-
روشنفکر، کبری و دیگران. (1390ش). «درونمایههای مقاومت در شعر «جواد جمیل» با تأکید بر دفتر شعری (اشیاء حذفتها الرقابة)». مجلۀ ادبیّات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان. شمارة چهارم. صص276-257.
-
علیپور، صدیقه. (1390ش). «نشانهشناسی هپوگرام مفهومی «شهادت» در شعر دفاع مقدّس». مجلة ادبیّات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان. شمارۀ چهارم. صص406-379.
-
کافی، غلامرضا. (1390ش). «بررسی عنصر بصیرت و زمان آگاهی در شعر دفاع مقدّس». مجلة ادبیّات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان. شمارة چهارم. صص477-455.
-
کوپا، فاطمه. (1390ش). «بنمایههای نمادین و شگردهای روایی در رمان«دارمیه» از سری داستانهای دفاع مقدّس». مجلة ادبیّات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان. شمارة چهارم. صص503-479.
-
مختاری، قاسم، شهبازی، محمود. (1390ش). «جلوههای پایداری در شعر عمر ابوریشه». مجلة ادبیّات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان. شمارۀ چهارم. صص543-519.
-
http://www.adab.com/modules.php?name=Sh3er&doWhat=ssd&shid=429
-
http://www.nooreladab.com/vb/showthread.php?t=6290
-