نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس حوزه های استان البرز

2 استادیار

3 دانشیار

چکیده

نمونه‌های اولیه‌ای در زندگی واقعی هر نویسنده وجود دارد که به نوعی ذهن وی را برای آفرینش یک یا چند شخصیّت برمی‌انگیزد. نویسنده با استفاده از این ابزارها و مواد خام و نیز نیروی تخیّلش دست به خلق کاراکترهای داستانی‌اش می‌زند. این پژوهش برآن است تا با روش توصیفی- تحلیلی به تعیین پروتوتایپ‌های رمانِ «زمستان 62» از «اسماعیل فصیح» و «زمین سوخته» از «احمد محمود» بپردازد. برای رسیدن بدین منظور، ابتدا شخصیّت­های اصلی و فرعی رمان­ها مشخّص و از لحاظ ساختاری تحلیل می‌شوند. پس از آن نوع پروتوتایپ مشخّص و در عین حال با هم مقایسه می­گردند. برآیند تحقیق نشان از آن دارد که «اسماعیل فصیح» در آفرینش آدم‌های داستانی‌اش در «زمستان 62» از پروتوتایپ‌های «طبقاتی» و «پروتوتایپ در زندگی خصوصی نویسنده» استفاده نموده‌است. «احمد محمود» در خلق کاراکترهای رمانش در «زمین سوخته» از پروتوتایپ‌های «طبقاتی» و «تاریخی» بهره برده‌است. هر دو نویسنده‌ در خلق شخصیّت‌های داستانی‌شان از «پروتوتایپ طبقاتی» استفاده کرده‌اند. با این تفاوت که آنها گروه‌های مختلف اجتماعی را انتخاب نموده‌اند. «فصیح» طبقۀ روشنفکر و تحصیل‌کرده و «احمد محمود» گروه‌ها و طبقات آسیب­پذیر جامعه را در دوران «جنگ» به عنوان پروتوتایپ کلی اثر خود برگزیده­اند. آن­ها تلاش کرده­اند؛ تا در وجود یک یا چند شخصیّت رمان خود، ویژگی‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و روانی این گروه­ها را به تصویر بکشند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study and Comparison of Prototype in the Novels ‘Zemestan 62’ (Winter 1982) by Esmail Fasih and ‘Zamin Soukhteh’ (Burnt Earth) by Ahmad Mahmoud

نویسندگان [English]

  • roghaye daryakenari 1
  • Ali Akbar Atrafi 2
  • Hossein Faghihi 3

1 PhD in Persian Language and Literature

2 Assistant Professor, Allameh Tabatabaee University

3 Associate Professor, Al-Zahra University

چکیده [English]

There are some primary models in real life of each author, which on some levels motivate his mind to create an artwork. Through using these primary models and his imaginative mind, the author creates characters. In this study, the prototypes of two novels, i.e. ‘Zemestan62’by Ahmad Mahmoud and ‘Zamin Soukhte’ by Ismael Fasih, will be specified in a descriptive-analytical method. Firstly, the main and minor characters will be identified and structurally analyzed. Then the type of prototypes will be specified and compared with each other. Results show that Ismael Fasih created his characters in ‘Zemestan62’by using ‘classified’ and ‘private life’ prototypes. Ahmad Mahmoud, on the other hand, in creating his characters in ‘Zamin Soukhte’ used ‘classified’ and ‘historical’ prototype. Both authors in creating story characters used ‘leveled prototyped’ with the difference that they have chosen different social groups of people. ‘Fasih’ in his ‘Zemestan62’used ‘intellectual’ and ‘educated’ social class people. On the other hand, Mahmoud illustrated ‘vulnerable groups of the society’ during war time. They have tried to illustrate social, political, economic, and mental qualities of these classes in their characters.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prototype
  • Novel
  • War
  • Zemestan 62
  • Zamin Soukhteh
  1. آقایی، احمد. (1383). بیداردلان در آینه، معرفی و نقد آثار احمد محمود. تهران: به‌نگار.

  2. اُجاکیانوس، اُناهید. (1386). نقد مجموعه آثار فصیح و چند داستان از احمد محمود، زویا پیرزاد، امیرحسین چهل تن، فتانه حاج سید جوادی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.

  3. بدیع، عماد. (1379). اصل آثار فصیح (رمان‌ها). تهران: البرز.

  4. ثمینی، نغمه. (1388). تماشاخانة اساطیر: اسطوره و کهن‌نمونه در ادبیّات نمایشی ایران. چاپ دوم. تهران: نشر نی.

  5. دستغیب، عبدالعلی. (1378). نقد آثار احمد محمود. تهران: معین.

  6. دقیقیان، شیرین دخت. (1371). منشأ شخصیّت در ادبیّات داستانی: پژوهشی در نقش پروتوتایپ­ها در آفرینش ادبی. تهران: نویسنده.

  7. سلیمانی، بلقیس. (1380). تفنگ و ترازو: نقد و تحلیل رمان‌های جنگ. تهران: روزگار.

  8. فصیح، اسماعیل. (1386). زمستان 62. چاپ چهارم. تهران: آسیم.

  9. گلستان، لیلی. (1374). حکایت حال: گفت‌وگو با احمد محمود. تهران: کتاب مهناز.

  10. محمود، احمد. (1368). زمین سوخته. چاپ هشتم. تهران: معین.

  11. میرصادقی (ذوالقدر)، میمنت. (1379). رمان‌های معاصر فارسی. کتاب اول. تهران: نیلوفر.

  12. ______________. (1383). رمان‌های معاصر فارسی. کتاب سوم. تهران: نیلوفر.

  13. میر صادقی، جمال. (1382). داستان‌نویس‌های نام‌آور معاصر ایران: نقد و بررسی آثار سی و یک نویسنده از آغاز داستان‌نویسی ایران تا انقلاب 1357. تهران: اشاره.

  14. میرعابدینی، حسن. (1383). صد سال داستان‌نویسی. جلد سوم و چهارم. چاپ سوم. تهران: چشمه.