نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه اصفهان، رشتۀ زبان و ادبیات فارسی

2 استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان

3 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان

چکیده

این پژوهش به نقد و تحلیل پل معلّق،یکی از برجسته‌ترین رمان‌های مقاومت ایران، اثر محمدرضا بایرامی می‌پردازد. تحلیل پدیدارشناختی قصد دارد با نگاهی نوئماتیک (noematic) به رمان، به حقیقت هنری نهفته در آن دست یابد و با نفوذ در ژرف‌ساخت‌های ذهن نویسنده، که  در قالب مضامین و انگاره‌های متن و گفت‌وگوها و حوادث و صحنه‌های به‌دقّت چینش‌یافته نمودار است، جهان زیستۀ او و مناسبات پدیدارشناختی من نویسنده یا ذهن شناسا و جهان به مثابۀ شیء پدیداری را آشکار کند؛ بدین منظور، ابتدا مبانی و نظریات گوناگون مطرح در این حوزه‌ ارائه شده است. سپس روش تحقیق، یعنی توصیف معناشناختی پدیده‌ها و رفتارها و عواطف بر مبنای روی‌آورد و محتوای هر یک از آنها شرح گردیده و در ادامه، عناصر هریک از فرایندها استخراج و جایگاه آنها در تقویم معنا تحلیل و دسته‌بندی شده است. بنابر یافته‌ها، فرایند معنایی به تدریج در تعامل بین سوژه و پدیده‌ها در مقام دیگرسوژه‌ها اتّفاق می‌افتد و زبان نیز نقشی ویژه دارد. همچنین زیربنای اصلی عواطف منفی تردید و ابهام است، و فرآیند رهایی از این تردید در سفر و مواجهه با روی‌دادها و افراد دیگر رخ می‌دهد و رفته‌رفته بنیان‌شناختی و بار ارزشی منفی آنها دگرگون شده به سمت حالات طبیعی می‌رود. تحلیل بدین شیوه، نه‌تنها جایگاه داستان‌ها را در ادبیّات مقاومت از لحاظ معنابخشی مشخّص می‌کند؛ بلکه دست‌یابی به نتایجی دور از خطا و تا حد زیادی نزدیک به افق نویسنده را میسر می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Phenomenological analysis of Resistance literature: A Case Study of the Novel "Pol-e M’oallaq" (The Suspension Bridge)

نویسندگان [English]

  • ... ... 1
  • ... ... 2
  • ... ... 3

1

2 ...

3 ...

چکیده [English]

This Study offers a critical analysis of Pol-e Mo’allaq (The Suspension Bridge), one of the greatest novels of Iranian Resistance literature by Mohammad Reza Bayrami. Phenomenological analysis intends to achieve the artistic fact hidden in the novel by taking a neomatic look at it, and revealing the writer’s experienced world and phenomenological relations of ego as the subject and the world as a phenomenal object by penetrating in the deep structures of the writer’s mind as represented in the form of themes and ideas in the form of text, interviews, events and carefully arranged scenes, To this end, the principles and different views proposed in this field have been presented. Then, research method, that is, the semantic description of phenomena, behaviors and emotions based on intentionality and content of each of them have been explained. Then, the elements of each process have been extracted and their position in the constitution of meaning have been analyzed and categorized. Based on the findings, the semantic process takes place at the position of other subjects, interacting with the subject and the phenomena, where language plays a special role. Also, The main basis of negative emotions is uncertainty and ambiguity, and the process of getting rid of this uncertainty takes place in traveling and encountering events and other individuals. Gradually, their cognitive bases and negative senses will change to natural states. This way of analysis, not only shows the place of stories in making meaning in resistance literature; but also, helps achieving error-free results much closer to the author’s perspective.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Phenomenological analysis
  • Cognitive process
  • Intentionality
  • Resistance literature
  • Pol-e Moa’llaq (Suspension Bridge)
  1. اسپیگلبرگ، هربرت. (1391)، جنبش پدیدارشناسی، درآمدی تاریخی. ترجمۀ مسعود علیا، ج 1. تهران: مینوی خرد.

  2. بایرامی، محمدرضا. (1382). پل معلّق. چاپ پنجم. تهران: افق.

  3. پرستش، شهرام و عباس جان‌نثاری. (1390). روایت جنگ ایران و عراق در رمان. نشریه تحقیقات فرهنگی، ش14ص21.

  4. ایگلتون، تری. (1390). پیشدرآمدی بر نظریۀ ادبی. ترجمه عباس مخبر. چ 2. تهران: نشر مرکز.

  5. جمادی، سیاوش. (1385). زمینه و زمانه پدیدارشناسی، جستاری در زندگی و اندیشههای هوسرل و هایدگر. تهران: ققنوس.

  6. ریخته‌گران، محمدرضا. (1388). پدیدارشناسی، هنر و مدرنیته. تهران: ساقی.

  7.  شامحمدی، رستم (1392). درآمدی بر فلسفه و الهیات پویشی. سمنان: دانشگاه سمنان.

  8. فتوحی، محمود. (1390). سبکشناسی، نظریهها، رویکردها و روشها، تهران: سخن.

  9. کوندرا، میلان. (1377). هنر رمان. ترجمۀ پرویز همایون‌پور. چ 4. تهران: نشر گفتار.

  10. مارتین، والاس. (1382). نظریههای روایت. ترجمۀ محمد شهبا. تهران: هرمس.

  11. معین، بابک. (1394). معنا به مثابۀ تجربه زیسته، گذر از نشانه شناسی کلاسیک به نشانه شناسی با دورنمای پدیدارشناختی. تهران: سخن.

  12. هایدگر، مارتین. (1389). شعر، زبان و اندیشۀ رهایی. ترجمه عباس منوچهری. تهران: مولی.

  13. هگل، گ. و. ف. (1390). پدیدارشناسی جان. ترجمه باقر پرهام. تهران: کندوکاو.

  14. هوسرل، ادموند. (1381). تأملات دکارتی، مقدّمهای بر پدیدهشناسی. ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان. تهران: نشر نی.

     

  15. Bakhtin, Michael (1984). Problems of Dostoevsky’s Poetics, (Minneapolis: University of Minnesota Press.

  16. Carr, David. Phenomenology and fiction in Dennett, International Journal of Philosophical Studies, Routledge 1998, Vol.6(3), 331-334

  17. Fontanil, Jacques (1999). Sémiotique et litérature, Paris: PUF.

  18. Holquist, Michael (2002). Dialogism: Bakhtin and His World (New Accents), texas press.

  19. Roudinesco, Elisabeth (2003). The mirror stage: An obliterated archive, The Cambridge Companion to Lacan. Ed. Jean-Michel Rabaté. Cambridge: CUP.

  20. Whitehead, A.N. (1925). Science and the Modern World, New York: Free Press, 1967. (The first book of Whitehead’s metaphysical period, it is essential for understanding his alternative to scientific materialism.)

  21. Whitehead, A.N. (1926). Religion in the Making, Cleveland, OH: World, 1960. (Whitehead’s first application of his metaphysical vision to the philosophy of religion.