نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی

2 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شاهد تهران

3 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شاهد تهران

چکیده

    ادبیّات پایداری، گونه­ای مهم و تاثیرگذار از انواع ادبی در ایران­است که در طول تاریخ این کشور، نقش مؤثری را در بیان و القای مفاهیم مقاومتی، ایفا نموده­است. شاهنامة فردوسی به عنوان پلی برای آشنایی با ریشه­های کهن این گونة ادبی در آثار کلاسیک فارسی، به سبب برخورداری از روح حماسه و منش پهلوانی، بیانگر رابطه­ای معنادار میان حماسه­های خود و مضامین ادبیّات پایداری است که با استناد به روش تحلیل محتوا، این مضامین در بخش میانی شاهنامه، دربردارندة  مضامینی چون: دعوت به اتّحاد و همدلی، میهن­دوستی، ظلم­ستیزی، بیان جنایت و بیداد­گری، هشدار و...  می باشد که شامل مضامین شاخص و کلی ادبیّات پایداری در میان آثار مقاومتی تمامی ملّت­هاست که با تطبیق این مضامین در بخش یاد­­­ شده و ارائة شاهد مثال­های مرتبط با موضوع، بی­شک شاهنامة فردوسی از نخستین و کامل­ترین منابع مقاومتی ایرانیان در حوزة  ادبیّات پایداری­است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Distinctive Themes of Resistance Literature in the Epic Part of Ferdowsi’s Shahnameh

نویسندگان [English]

  • ahmad forouzanfar 1
  • ... ... 2
  • ... ... 3

1 techer

2

3

چکیده [English]

Resistance literature is a prominent and impressive genre of literature in lran, which has played an important role in expressing and inspiring resistance concepts throughout this country's history. Ferdowsi's Shahnameh as a bridge to get acquainted with the old roots of this literary genre in Persian classical works, while having an epic spirit and a heroic nature, represents a meaningful relation between its epics and the themes of resistance literature. By using the content analysis method, these themes become evident in the middle part of Shahnameh, as call for unity and empathy, patriotism, Fighting against oppression, disclosure of crime and tyranny, warning, and etc. These are the general and distinctive themes of resistance literature among all nations. Definitely, Shahname is among the first and the most perfect Iranian resistance sources in the field of resistance literature, when comparing these themes in the mentioned part and presenting relevant examples as evidence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resistance literature
  • Epic
  • Shahnameh
  • Ferdowsi
الف.کتاب­ها
1. اسلامی ندوشن، محمدعلی. (1381). ایران و جهان از نگاه شاهنامه. تهران: امیرکبیر.
2........................................... (1380). چهار سخنگوی وجدان ایران. تهران: قطره.
3. خالقی مطلق، جلال. (1388). سخن­های دیرینه. چاپ سوم. تهران: افکار.
4. رزمجو، حسین. (1381). قلمرو ادبیّات حماسی ایران. جلد دوم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
5. سرّامی، قدمعلی. (1388). از رنگ گل تا رنج خار. چاپ پنجم. تهران: علمی و فرهنگی.
6. فردوسی، ابوالقاسم. (1387). شاهنامه. به کوشش عبدا... اکبریان راد. چاپ چهارم. تهران: الهام.
 
ب. مقاله­ها
1. اشراقی، احسان. (1354). «شاهنامه از دیدگاه وحدت ملی». هنر و مردم. ش85. صص 85-74.
2. امامی، صابر. (1383). «ادبیّات مقاومت در نگاهی به سرخ از پرنده و پرواز». فرهنگ و هنر. ش39. صص 30-25.
3. چهرقانی برچلویی، رضا. (1383). «شاهنامة فردوسی نخستین منظومة پایداری». فصلنامة شعر. ش39. صص 36-31.
4. حجازی، بهجت­السادات. (1389). «جلوه­­های پایداری در شعر­ ابوماضی». لسان مبین. ش2. صص 58-41.
5. راشد­محصل، محمدرضا. (1369). «اشارة توصیفی به برخی از عناصر بنیادی حماسة ملی». فرهنگ. ش7. صص 651-663.
6. سنگری، محمدرضا. (1383). «ادبیّات پایداری». فصلنامة شعر. ش39. صص 53-45.
7.شفیعی­کدکنی، محمدرضا. (1381). « جلوه­گری­های وطن در شعر فارسی». یاد. ش63. صص 190-161.
8. عزیری، طاهره. (1388). «ترسیم چرخة عدالت در شاهنامه». نشریة علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم. ش 45. صص 170-143.
9. قاسم­زاده، بهجت. (1390). «مقایسة جلوه­های پایداری در یادگار زریران و گشتاسب­نامة دقیقی». ش5. صص 261-243.