نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیأت علمی/ دانشگاه رازی کرمانشاه

2 دانشجوی دکتری/ دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)

چکیده

چکیده
نشانه‌شناسی ساختارگرا چگونگی شکل‌گیری معنا و بازنمود واقعیت را بررسی می‌کند و معتقد است که دالّ و مدلول به شدّت با یکدیگر پیوند دارند و ارتباطی پی‌آیند میان آن‌ها برقرار است، به گونه‌ای که هر دالّی یادآور مدلولی خاص در ذهن است. این نوع نشانه‌شناسی تقابل‌های دوگانه را عناصری بنیادین در بررسی ساختاری و معنایی آثار ادبی و از اصلی‌ترین روش‌های دستیابی به ساختار متن می‌داند. این پژوهش با هدف تحلیل و تبیین گفتمان مؤثر بر ساختار زبان و اندیشه در سروده‌های رضوی شاعران دفاع مقدّس بر اساس انواع زوج‌های متقابل در سطح واژگانی و معنایی با رویکردی توصیفی- تحلیلی انجام شده و زوج‌های متضاد و تقابل معنایی واژگان را معطوف به مفاهیم و جلوه‌های ازلی- ابدی پایداری بررسی کرده‌است، چنان که جهان دوگانه‌هایی را که در ساختار این اشعار پنهان است، آشکار گردانیده و انواع تقابل‌های واژگانی مدرّج، مکمل، دوسویه، ضمنی و صوری، جهتی، خطی و متقاطر و هم‌سنگ و تقابل معنایی مفاهیم و موضوعاتی نظیر: لطف/ قهر، فقر/ غنا، پاکی/ پلیدی، عشق/ عقل، ظلمت/ نور، کفر/ دین، بیماری/ شفابخشی، ظلم‌ستیزی/ ستمگری، شجاعت/ زبونی، غربت/ آشنایی و نیز تقابل دو رنگ سبز و سرخ را در شعر رضوی شاعران دفاع مقدّس تحلیل کرده‌است تا شگردهای بهره‌گیری شاعران را از جفت‌های متقابل برای تبیین شخصیت متعالی امام رضا (ع) در یکسان‌نگری انسانی نشان دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of lexical counteraction of Razavi poetry poets of war

چکیده [English]

Abstract:
Structuralist semiotics examines the formation of meaning and the representation of reality, and believes that the sign and signifier are strongly linked to each other, and that there is a link between them, in which each sign is a reminder of a specific sign in mind. This type of semiotics of dual contrasts is a fundamental element in the structural and semantic analysis of literary works and also one of the main methods for achieving the structure of the text. The present research aims to analyze and explain the effective discourse on the structure of language and thought in the poems of Razavi, based on the types of mutual couples at the level of lexical and semantic descriptive-analytic approach, and the conflicting couples and the semantic interaction of the vocabulary focus on the concepts And the eternal-eternal effects of perseverance, as the world reveals the dualities that are hidden in the structure of these poems, and the types of dialectical, complementary, double-sided, implicit, and formal, axial, linear, and semitransparent semantic opposites Concepts and subjects like: grace / grief, poverty / richness, purity / filth, love / Reason, darkness / light, disbelief / religion, illness / healing, oppression / oppression, courage / blackmail, roving / familiarity, and also the contrast between green and red in poetry of Razavi, the poets of the sacred defense, have analyzed the poetry practices of The mention of mutual couples in the poems of Razavi,

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Resistance Literature
  • Semiotics
  • Lexical Opposition
  • Razavi Poetry
الف) کتاب‌ها
- امامی، نصرالله. (1382). ساخت‌شکنی در فرآیند تحلیل ادبی. اهواز: رسش.
- استوار، مسیّب. (1391). رنگ. تهران: رازنامه.
- اسکولز، رابرت. (1383). عناصر داستان. ترجمة فرزانه طاهری. دوم. تهران: مرکز.
- امین‌پور، قیصر. (1389). تنفس صبح. ششم. تهران: سروش.
- امین‌پور، قیصر. (1391). آینه‌های ناگهان. نوزدهم. تهران: کاج.
- بیهقی، ابوبکر احمد بن حسین. (1424). شعب الایمان. بیروت: دارالفکر.
- حقیقت، سیّدصادق. (1385). روش‌شناسی علوم سیاسی. قم: دانشگاه مفید.
- خیریّه، بهروز. (1389). اهل بیت پیامبر علیه السلام در شعر شاعرن کرد. قم: کتاب فردا.
- دوبوکور، مونیک. (1373). رمزهای زنده‌جان. تهران: مرکز.
- دیلمی، حسن بن محمد. (1371). إرشاد القلوب الی الصواب. مترجم علی سلگى نهاوندى. جلد دوم. قم: الشریف الرضی.
- سجودی، فرزان. (1382). نشانه‌شناسی کاربردی. تهران: قصه.
- سجودی، فرزان. (1384). نشانه‌شناسی و ادبیّات. تهران: فرهنگ کاوش.
- شاهرخی، محمود و کاشانی، مشفق. (1372). قبلة هفتم. قم: اسوه.
- شفیعی، سیدضیاءالدین (1388). یک کاروان آهو. مشهد: آستان قدس رضوی.
- شفیعی‌‌کدکنی، محمدرضا. (1375). صور خیال در شعر فارسی. ششم. تهران: آگه.
- صفوی، کورش. (1384). فرهنگ توصیفی معناشناسی. تهران: فرهنگ معاصر.
- قدرتی، نسترن. (1383). حریم سبز عشق. مشهد: به نشر.
- قزوه، علیرضا. (1378). سورة انگور. تهران: تکا.
- قزوه، علیرضا. (1391). صبحتان بخیر مردم. تهران: کتاب نشر.
- قزوه، علیرضا. (1384). قطار اندیمشک. تهران: سورة مهر.
- لوشر، ماکس. (1381). روان‌شناسی رنگ‌ها. ترجمة ویدا ابی‌زاده. هجدهم. تهران: دُرسا.
- مردانی، نصراله. (1388). قانون عشق. چهارم. تهران: صدرا.
- مکاریک، ایرناریما. (1390). دانش‌نامة نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمة مهران مهاجر و محمد نبوی. چهارم. تهران: آگه.
- موسوی گرمارودی، سیدعلی. (1389). صدای سبز. سوم. تهران: قدیانی.
- هارلند، ریچارد. (1385). درآمدی تاریخی بر نظریة ادبی از افلاطون تا بارت. ترجمة علی معصومی و شاپور جورکش. دوم. تهران: چشمه.
ب) مقالات
- پارسی نژاد، کامران. (1382). «ساختارگرایی و ساخت‌شکنی». مجلة ادبیّات داستانی. شمارة 69، صص 35- 38.
- صفوی،کورش. (1369). «نگاهی به تقابل معنی». مجلة ادب و زبان فارسی. شمارة اول، صص 104- 115.
- کریمی، احمد و رضایی فومنی، مهیلا. (1390). «بررسی تقابل‏های دوگانه در ساختار نحوی و اندیشگانی غزلیّات امیری فیروزکوهی». فصلنامة تخصّصی زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد. شماره ٣، صص 167- 192.