نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد / دانشگاه شهید باهنر

2 استاد دانشگاه شهید باهنر

3 دانش آموخته دکتری/ دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

در بررسی‌ها و طبقه­بندی‌های موضوعی شعر فارسی معاصر، به‌خصوص از دورة مشروطه به بعد، با نوع ادبی جدیدی به نام «شعر کارگری» و «ادبیات کارگری» رو­به­رو هستیم که تاکنون به طور اختصاصی به بررسی مضامین آن پرداخته نشده است. در این مقاله سعی شده است که ریشه‌های ظهور ادبیات کارگری در دورة مشروطه تا حد امکان نشان داده شود و میزان تأثیرگذاری اندیشه­های کارگری انقلاب روسیه در آثار شاعران کارگری دورة مشروطه ترسیم گردد و مضامینی که در این اشعار به کار رفته­اند، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرند؛ در نهایت، به این نتیجه می‌رسیم که این نوع ادبی تمام همّت خود را صرف ایفای حقوق کارگران و مظلومان نموده و نهایت تلاش خود را در آگاهی­بخشی و یاری کردن‌شان کرده است تا آنان را به مقاومت و پایداری، هم در برابر فقر و نداری و هم در برابر ظلم و ستم سرمایه­داران و حکومت حاکم دعوت نماید.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation of the Contents of Labor Poems during the Constitutional Period

نویسندگان [English]

  • mohammad sadegh Basiri 1
  • Mohammadreza Sarfi 2
  • Najme Taheri 3

1 .

2 .

3 .

چکیده [English]

In the investigation and classification of modern Persian poetry based on the subject matter, especially from the Constitutional Period afterward, a new literary form, i.e., ‘labor poetry’ and ‘labor literature’ can be observed, the contents of which have never been specifically investigated. This paper tries to reveal the sources for the emergence of labor literature in the Constitutional Period, to depict the influence of labor ideas of the Russian Revolution on labor poetry during the Constitutional Period, and to examine and analyze their contents. Finally, it was concluded that this literary form came into existence to fulfil the rights of laborers and the oppressed, as well as to raise their awareness and help them to invite them to resist poverty and the oppression of capitalists and he ruling regime

کلیدواژه‌ها [English]

  • Literature
  • Poetry
  • Laborer
  • Capitalist
  • The Labor Union
  • The Constitutional Period
آرین‌پور، یحیی. (1351). از صبا تا نیما. ج 2. چاپ 2. تهران: انتشارات امیرکبیر.
آژند، یعقوب. (1363). ادبیات نوین ایران. تهران: نشر امیرکبیر.
اسماعیلی، ندا. (1389). «شرح جهانگیرنامه و تحلیل وی‍‍ژگی‌های حماسی آن». راهنما حمید جعفری قریه‌علی.  دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان.
 افراشته، محمدعلی. (1358). مجموعه آثار محمدعلی افراشته. به اهتمام نصرت‌الله نوح. تهران: انتشارات توکا.
امامی، محمد؛ مرادخانی، فردین. (1388). «دولت وابسته به طبقات در تفکر مارکس». فصلنامۀ سیاست. دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی. دورة 39، ش 3، صص95 -111.
امین‌صارمی، نوذر. (1390). «بررسی تحولات کنش­های کارگری چند دهة اخیر ایران».راهنما جعفر هزار جریبی. دانشگاه علامه طباطبایی.
بهار، محمدتقی. (1387). دیوان اشعار. تهران: نشر نگاه.
پروانه، نادر. (1390). «نگرشی بر مهاجرت کارگری در دوران مشروطه». نشریۀ پیغام بهارستان. دورۀ 2، س 3، ش 12، صص 143-151.
پناهی سمنانی، محمد. (1369). شعر کار در شعر فارسی. تهران: ناشر مؤلف.
تیموری، سپیده. (1382). «جنبش کارگری در ایران فرازها و فرودها». نشریۀ گزارش. ش 146، صص 319 -328.
حاکمی، اسماعیل. ( 1373). ادبیات معاصر ایران. تهران: اساطیر.
خراسانی‌زاده گزکی، زهرا. (1389). «کارنامۀشعریمنوچهرنیستانی»، راهنما حمید جعفری قریه‌علی. دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان.
دهخدا، علی‌اکبر. (1360). دیوان دهخدا. به کوشش سیدمحمد دبیر سیاقی. تهران: نشر کتاب پایا.
سازمان چریک‌های فدایی خلق. (بی‌تا). نبرد خلق، ارگان تئوریک- سیاسی سازمان چریک­های فدایی خلق. [بی‌جا]: انتشارات سازمان چریک‌های فدایی خلق.
سلیمی، موسی. ( 1382 ). «رشد و زوال جنبش کارگری در ایران». کتاب ماه علوم اجتماعی. ش 67 و 68، صص62- 66.
شاکری، خسرو. (1384). پیشینه­های اجتماعی جنبش مشروطه و انکشاف سوسیال دموکراسی. تهران: اختران.
شریف‌پور، عنایت‌الله؛ باقری، محمدحسن. (1390). «مقایسة ادبیات کارگری در اشعار فرخی یزدی و جمیل صدقی زهاوی»، فصلنامۀ لسان مبین. س 2، دورۀ جدید، ش 4، صص60-83.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1359). ادوار شعر فارسی (از مشروطیت تا سقوط سلطنت).تهران: نشرتوس.
شفیعی‌‌کدکنی، محمدرضا. (1392). با چراغ و آینه. چاپ 4. تهران: نشر سخن.
صابری، کیومرث (گل آقا). (1374و 1372 ). «سالنامۀ گل‌آقا». مجلۀ گل‌آقا. صص54-61.
طاهرزاده، میرزا علی‌اکبر. ( 1356). هوپهوپنامه. ترجمۀ احمد شفایی. آذربایجان: نشر دولتی.
عارف قزوینی، میرزا قاسم. (1361). دیوان. به اهتمام سیف آزاد. چاپ جدید. تهران: انتشارات جاویدان.
عارف قزوینی،. (1358). کلیات دیوان عارف قزوینی. تهران: سازمان انتشارات جاویدان.
فرامرزی، محمدتقی. (1357). بازتابکاروطبیعتدرهنر. چاپ 2. تبریز: نشر ساوالان.
فرخی یزدی، محمد. (1360). دیوان فرخی یزدی. با تصحیح و مقدّمه در شرح احوال شاعر به قلم حسین مکّی. تهران: بنیاد نشر کتاب.
کامبخش، عبدالصمد. (بی‌تا ). نظری بر جنبش کارگری و کمونیستی در ایران. ج1. بی‌جا.
لاهوتی، ابوالقاسم. (1357). کلیات لاهوتی. تهران: نشر توکا.
مارکس، کارل؛ انگلس، فردریک. (1379). مانیفست کمونیست. ترجمۀ حسن مرتضوی. تهران: نشر آگه.
محمدی، غلامرضا. ( 1378). برهنه چون شمشیر. یزد: نشر اندیشمندان.
مکی، حسینی. ( 1376). دیوان فرخی یزدی. چاپ 8. تهران: امیرکبیر.
میرزاده عشقی، سید محمدرضا. (1357). کلیات مصوّر میرزاده عشقی. چاپ 8. تهران: نشر امیرکبیر.
نسیم شمال. (1371). کلیات جاودانة نسیم شمال (سیداشرف‌الدین قزوینی گیلانی). به کوشش حسین نمینی. تهران: انتشارات اساطیر.
هانت، ای.ک. (1381). تکامل نهادها و ایدئولوژی­های اقتصادی. ترجمۀ سهراب بهداد. چاپ1. تهران: نشر آگه.
یاحقی، محمدجعفر. (1388). جویبار لحظه‌‌ها. چاپ 11. تهران: نشر جامی.