جلوه‌های ادبیات مقاومت و پایداری در رجزهای علوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری

چکیده

امام علی (ع) زمامداری باتقوا بود که برای تجدید اسلام از بدعت‌هایی که در آن راه یافته بود، تلاش فراوانی نمود. با توجه به اینکه جنگ‌های آن حضرت (ع) علیه دشمنان اسلام به­عنوان جنگ‌های سرنوشت‌ساز اسلام در طول تاریخ مطرح است، شناسایی جلوه‌های پایداری و مقاومت در مبارزۀ علی (ع) با دشمنان، موضوعی ضروری است. این پژوهش درصدد است با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی، جلوه‌هایی از مقاومت و پایداری را در اشعار حماسی و رجزهای علوی ترسیم نموده و به تصویر بکشد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که مؤلفه‌های پایداری و مقاومت همچون مرگ و شهادت در راه خدا، صبر و پایداری، شجاعت و دلیری، افتخار به نسب و ارعاب و تهدید دشمن در رجزهای علوی تجلّی یافته است. امام علی (ع) با تأسّی از قرآن، زیباترین و بلیغ‌ترین رجزهای حماسی را در مبارزه علیه دشمنان در بیان فخیم شعری و ادبی به تصویر کشیده‌اند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The reflections of Resistence Literature in Alavi war Cries

نویسنده [English]

  • . .
.
چکیده [English]

Imam Ali (as) was a virtuous statesman, who had a great deal of effort for the renewal of Islam from some innovations entering it. Given that the battles he took part in against the enemies of Islam were regarded as decisive battles in Islamic history, identifying the reflections of resistance in the fight of Ali (as) against the enemies is an indispensable issue.
This study seeks to illustrate the reflections of resistance in Alavi epopees and war cries (rajazes) by adopting a descriptive-analytical method. the results reveal that the components of resistance, such as death and martyrdom in the way of God, patience and stability, courage and chivalry, honor to the lineage, as well as the intimidation and threatening of enemies have been reflected in Alavi war cries. Imam Ali (as) by the influence of the Holy Qur’an has illustrated the most beautiful and eloquent war cries in fighting against the enemies in a poetic and literary expression
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali (as)
  • War cry (Rajaz)
  • Resistance literature
  • Stability
  • Epic

مراجع

قرآن کریم.
ابن‌اثیر، علی بن ابی الکرم. (1385ق). الکامل فی التاریخ. بیروت: دار صادر.
ابن‌فارس، احمد. (1404). معجم مقابیس اللغه. تحقیق عبدالسلام محمد هارون. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن‌منظور، محمدبن مکرم. (بی‌تا). لسان العرب. تصحیح امین محمد عبدالوهاب و محمدصادق عبیدی. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
اصفهانی، ابوالفرج. (1430ه). مقاتل الطالبیین. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
امیری خراسانی، احمد؛ اکرمی‌نیا، عصمت. (1396). «جایگاه رجز در شعر دفاع مقدس». نشریۀ ادبیات پایداری. س 9، ش 16، ص39.
بروکلمان، کارل. (بی‌تا). تاریخ الادب العربی. ترجمۀ عبدالرحیم نجار. قاهره: دارالمعارف.
بیهقی نیشابوری، قطب‌الدین ابوالحسن. (1391). دیوان امام علی (ع). به تصحیح ابوالقاسم امامی. تهران: اسوه.
رازی، محمدبن ابوبکر. (1431). مختار الصحاح. به تحقیق حمزه فتح‌الله. بیروت: موسسه الرساله.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (بی‌تا). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دارالقلم.
طریحی، فخرالدین. (1430). مجمع‌البحرین. شرح نضال علی. بیروت: موسسه الأعلمی للمطبوعات.
غزالی، ابوحامد محمدبن محمد. (1415ق). احیاء علوم الدین. مصر: مکتبه السنه.
فاخوری، حنّا. (1386). تاریخ ادبیات زبان عربی از عصر جاهلی تا قرن معاصر. ترجمۀ عبدالمحمد آیتی. تهران: توس.
فراهیدی، خلیل بن احمد. (1367). کتاب العین. بیروت: موسسه الأعلمی.
فلاح، غلامعلی. (1385). «رجزخوانی در شاهنامه». دو فصلنامۀ علمی- پژوهشی زبان و ادبیات فارسی. ش 54 و 55، صص 107-130.
فیض کاشانی، ملامحسن. (بی‌تا). مفاتیح الشرایع. قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی.
مجلسی، محمدباقر.(1362). بحارالانوار. تحقیق سید جواد علوی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
محسنی، علی‌اکبر و امیریان، طیبه. (1390). «بررسی اندیشۀ مرگ و زندگی در شعر محمود درویش». فصلنامۀ نقد و ادبیات تطبیقی. ج1، ش 1، ص 45-75.
 مصطفوی‌نیا، سید محمد رضی. (1433). «دراسه الرجز فی العصر الاسلامی». إضاءات نقدیه فی الادبین العربی و الفارسی. ج1، ش 4، صص79-103.
مصطفی، ابراهیم؛ زیات، احمدحسن؛ عبدالقادر، حامد؛ نجار، محمدعلی. (1385ش). المعجم الوسیط. تهران: انتشارات مرتضوی.
معین، محمد. (1381). فرهنگ فارسی معین. تهران: امیرکبیر.
منقری، نصربن مزاحم. (1382ش). وقعۀ صفین. تحقیق عبدالسلام محمد هارون. قم: بصیرتی.
مهدی‌زاده، محمود؛ تنگستانی، معصومه. (1394). «درون‌مایه‌های مقاومت در شعر علی احمد باکثیر». همایش ملی ادب مقاومت و هنر. دانشگاه آزاد اسلامی قم. 15 بهمن.
نراقی، ملا احمد. (1388). معراج السعاده. قم: جمال.
نوری، محمدرحیم. (1383). مبانی اخلاق. قم: خورشید باران.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار