نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف آباد، نجف آباد، ایران.

2 گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

3 گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف آباد، نجف آباد، ایران.

چکیده

ادبیات دفاع مقدّس بدون شک دارای ویژگی‌هایی است که به‌عنوان یک گونۀ ادبی خاص از سایر انواع ادبی متمایز می‌شود. بررسی و تحلیل اشعار این گونه از نظرگاه‌‌های مختلف حائز ‌‌اهمیّت است. اصفهان از جمله شهرهایی است که طلایه‌دار جنگ بوده و نقش‌آفرینی‌‌های اصفهانی‌ها در جنگ بر کسی پوشیده نیست. شعرای اصفهان نیز از این پشتوانۀ معنوی بهره برده‌ و آثار هنری برجست‌های خلق کرده‌اند. شهدای والامقام به‌عنوان اسوه‌‌های بارز دفاع مقدّس نقش و تأثیر بسزایی در شعر پایداری اصفهان ایفا می‌کنند و شاعران متعهّد اصفهانی با ذکر نام‌ اسوه‌‌های پاک و دلاور دفاع مقدّس در اشعار خود از این ‌‌شخصیّت‌ها برای بیان افکار و اندیشه‌‌های خود استفاده کرده و تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم شگرف آنان را بازگو کرده‌اند. در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده،  تأثیر و نقش اسوه‌‌های دفاع مقدّس در شعر شاعران اصفهان در ابعاد گوناگون نشان داده می‌شود. نتایج حاصل از تحقیق، این تأثیرات را شامل می‌شود: حفظ و احیای هویّت‌‌های مذهبی، ملّی و تاریخی، ایجاد انگیزه و تهییج احساسات، پاسداری از کیان، استقلال و افتخارات میهنی و ملّی، منش دینی و اسلامی اسوه‌‌های دفاع مقدّس با تأثیرپذیری از اسوه‌‌های دینی، الگوبرداری جوانان و هشدار و آگاهی‌بخشی به آنها و التزام به نوعی عرفان عاشقانه.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Effects of the Holy Defense Emblems in Poems of Isfahanian Poets

نویسندگان [English]

  • Majid Pakdelnia 1
  • Shahrzad Niazi 2
  • Mahboobeh Khorasani 3

1 PhD student of Persian language and literature, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Najafabad Branch, Najafabad, Iran.

2 Assistant Professor of Persian Language and Literature, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran

3 Associate Professor of Department of Persian Language and Literature, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran

چکیده [English]

Political and social transitions after the revolution and the imposed war leaded the atmosphere of the society to a trend towards a sort of literature of endurance and perseverance called holy defense literature and holy defense as a great event in the history of Islamic revolution caused deep transformation in literature of Iran specially literature of perseverance. Undoubtedly literature of holy defense as a branch of the literature of perseverance has distinctive characteristics that separates it as a special type of literature from the other types. Survey and analysis of the poems of this type from various points of view has particular importance. One of the fields of survey is the presence of the prominent characters of the holy defense in poems of the poets that are introduced as the emblem and symbol in literal texts. In this study the poems of Isfahanian poets were selected. Isfahan is a city which played an important role in war and play of its citizens and the bravery of its commanders is not covert to anyone. The poets of Isfahan also enjoyed from this spiritual prop and created prominent artworks. Great martyrs as the significant emblems of the holy defense have significant effect in poems of perseverance and Isfahanian responsible poets express their thoughts through naming the innocent chivalrous emblems in their poems and retell their dramatic direct and indirect effects.
Emblems are the people that because of their specific moral, cultural and social characteristics deserve to be the model by other people. Thus, seeking these moral treasures among the literal texts and poems is a big opportunity to know the effects of these emblems in individual and social aspects to display their role and influence in literature more than before. Therefore, this study which has been done in a descriptive-analytical way is supposed to survey and analyze their most important effects and reflects their practical role in developing human character and prosperity and the society identification.
Through Studying these poems among the works which they have collected the holy defense poems of Isfahan and the available collections in this field, the main impacts and transformation that these precious emblems had on poetry and the holy defense literature of Isfahan and even Iran, we can infer these results: Generally the impacts are classified into 8 groups: 1. Cohesion and replication with the national, religious and historical emblems 2. Keeping and reviving the religious national and historical identification 3. To motivate and stimulate the emotions 4. To keep the homeland, Independence and national honors. 5. Showing the emblems as national honor 6. The effect of religious emblems on beliefs and behaviors of holy defense symbols of Isfahan. 7. The youth emulation of emblems, warning and informing them 8. Bond with romantic mysticism.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • holy defense
  • perseverance literature
  • Isfahanian poets
  • emblem
  • impact
اسرافیلی، حسین. (1376). عبور از صاعقه. تهران: سرداران شهید.
اسرافیلی، حسین. (1379). مردان آتش‌نهاد. انتشارات کنگرۀ سرداران شهید خوزستان.
اکبری، منوچهر. (1371). نقد و تحلیل ادبیات انقلاب اسلامی (بخش اول: شعر). تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب.
اکبری، منوچهر. (1371). نقد و تحلیل ادبیات انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات فرهنگی انقلاب اسلامی.
امیری‌خراسانی، ‌احمد و آخشن، قدرت. (1391). «اسوه‌‌های مذهبی در شعر دفاع مقدّس». نشریۀ ادبیات پایداری، س 4، ش 7، صص 29-58.
امین‌پور، قیصر. (1372). آینه‌‌های ناگهان. تهران، سراینده.
امین‌پور، قیصر. (1388). مجموعۀ کامل اشعار. تهران: انتشارات مروارید.
بهمراد، نادر. (1400). «تجلّی اسطوره در شعر شفیعی کدکنی و بدر شاکرالسیاب». نشریۀ ادبیات پایداری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، س 13، ش 24.
ترابی، ضیاء‌الدین. (1381). شکوه شقایق. قم: مؤسسۀ فرهنگی سما.
خمینی، روح‌الله. (1380). صحیفۀ امام. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
سنگری، محمّدرضا. (1385). نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدّس. چاپ دوم. تهران: پالیزان.
سنگری، محمّدرضا. (1389). ادبیات دفاع مقدّس. تهران: بنیاد حفظ و آثار.
شاهرخی، محمود. (1367). مجموعۀ شعر جنگ، تهران: امیرکبیر.
شاهرخی، محمود. (1376). تجلّی عشق. تهران: انتشارات کنگرۀ شهدای استان تهران.
فقط همین. (1385). به کوشش بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش ‌های دفاع مقدّس استان اصفهان. اصفهان: همای رحمت.
فیروزی، حسین. (1397). «تجلّی اسطوره در شعر معاصر با نگاهی به ادبیات پایداری». پنجمین همایش متن‌پژوهی ایران. تهران: کتابخانۀ ملّی ایران.
قزوه، علیرضا. (1393). قطار اندیمشک. تهران: انتشارات سورۀ مهر.
کافی، غلامرضا. (1381). دستی بر آتش (تحلیل شعر جنگ). شیراز: انتشارات نوید.
کافی، غلامرضا. (1381). دستی بر آتش یا شناخت شعر جنگ. شیراز: نوید.
کافی، غلامرضا. (1389). ترکش کلمات. شیراز: زرّینه.
کاکایی، عبدالجبار. (1380). بررسی تطبیقی موضوعات پایداری در شعر ایران و جهان. تهران: پالیزان.
کامیابی، محمّدمهدی و دیگران. (1397). «تأملّی در معناشناسی واژۀ اسوه در قرآن و حدیث». علوم حدیث، دورۀ 23، ش 2(88)، صص 23-59.
محمّدی ده‌چشمه، حمزه. (1398). «جستاری نو در اسطوره‌‌های شعر دفاع مقدّس». دو فصلنامۀ ادبیات دفاع مقدّس، دانشگاه شاهد، دورۀ 3، ش 2، صص 99-118.
محمّدی‌خراسانی، زهرا. (1388). شعر آئینی و تأثیر انقلاب اسلامی بر آن. تهران: انتشارات مجتمع فرهنگ عاشورایی.
منصوری لاریجانی، اسماعیل. (1389). آشنایی با دفاع مقدّس. چاپ پنجم، قم: نشر خادم الرضا.
همیشه‌‌های هنوز 4. (1390). به کوشش بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌‌های دفاع مقدّس استان اصفهان، اصفهان: ستارگان درخشان.
همیشه‌‌های هنوز 5. (1395). اصفهان: به کوشش بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌‌های دفاع مقدّس استان اصفهان، اصفهان: دار خوین.
همیشه‌‌های هنوز. (1387). به کوشش حسینعلی محمّدی. اصفهان: فرهنگ و مردم.
همیشه‌‌های هنوز. (1389). به کوشش بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌‌های دفاع مقدّس استان اصفهان، اصفهان: گفتمان اندیشه معاصر.