نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رویا حسینی ¹
• ابوالقاسم امیراحمدی ²
• علی عشقی سردهی ³

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران

² دانشیار زبان و ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران

³ استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران

چکیده

زمینه و هدف: موضوع عاملیت زن بر اساس رهیافت‌های انتقادی، مساوات، آزادی، پیشوایی، مادری و تهذیب و تعلیم مورد بررسی قرار گرفته است اما برخی رویکردهای تحقیقی به برابری و عاملیت زن در ساحات اجتماعی و سیاسی، تحت تأثر غلبه نگاه آندروژنیک، دارای نقص‌های روش‌شناختی و یا به دلیل تعهدات سیاسی، دارای نقص معرفت‌شناختی بوده و در تحقق مأموریت خویش ناکام مانده‌اند. انقلاب اسلامی، به دلیل ریشه‌دار بودن در هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی اسلام، درک رئالی از عاملیت زن فراهم نموده است که در ابعاد مختلف فرهنگی ازجمله ادبیات پایداری، نمود برجسته‌ای داشته است که مورد غفلت محققان قرار گرفته است. روش: ازاین‌رو، تحقیق حاضر اولین تلاشی است تا با کاربست نظریه دستوریِ سازگانی-نقش‌گرای هالیدی، فرایندهای اندیشگانی و تعریف عملیاتی آن، بیان زن‌گرا و انعکاس عاملیت زن در ساحات فرهنگ و سیاست را در رمان "دا" به عنوان نمونه رمان پایداری و رمان "سووشون" به عنوان نمونه رمان اجتماعی قبل از انقلاب مورد تحلیل زبان‌شناختی قرار دهد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که نویسندگان از شش فرایند ساخت کارکرد اندیشگانی در انعکاس شخصیت زن داستان بهره برده‌اند. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق حاکی از غلبه بسامدی فرایندهای اندیشگانی ذهنی بر فرایندهای مادی و رفتاری در فضای اندیشگانی پس از انقلاب در نمونه ادبیات پایداری است که بیان‌گر برون‌رفت شخصیت زن از فضاهای سنتی خانه‌داری ، مادرانگی و احساسی زنانه محض و حاکی از تقویت نقش کنش‌گری و عاملیت زن در ساحات اجتماعی و فردی ، ذیل حفظ هویت ایدئولوژیک و ایرانی خویش است.

کلیدواژه‌ها

• انقلاب اسلامی
• زبان‌شناسی نقش گرا
• زن گرایی
• فراکارکرد اندیشگانی
• فرایند ذهنی

عنوان مقاله [English]

Investigating the Reflection of Women Agency in Feminine Writings: A Comparative Study of “Savushun” and “Daa” Novels

نویسندگان [English]

• Roya Hosseini ¹
• Abulqasim Amirahmadi ²
• Ali Eshqi Sardehi ³

¹ Department of Persian Language and Literature, Sabzevar Branch, Islamic Azad University, Sabzevar, Iran

² Associate Professor of Persian Language and Literature, Sabzevar Branch, Islamic Azad University, Sabzevar, Iran

³ Department of Persian language and literature,, Sabzevar Branch, Islamic Azad University

چکیده [English]

Women agency has investigated in the world literature based on critical, maternal, educational, equality and freedom perspectives but some of these studies in social and political dimensions has been affected by an androgenic dominance, or duffers from methodological and epistemological deficiencies and fail to fulfill its goals. Islamic revolution, due to its roots in Islamic ontology and epistemology has provided a realist understanding of woman agency which are manifest in different dimensions of resistance literature. Thus, the current research is an innovative attempt to adopt the functional-systemic theory of Halliday to analyze the employment of ideational meta-functions in the novels of “Daa” as the representative of post-revolutionary resistance literature and “Savushun” as the representative of pre-revolution social literature. It was found that both writings have employed the ideational meta-functions to reflect woman agency in social and political and real-life spheres but the frequency and agentive nature of these meta-functions in the resistance novel of “Daa” is more prominent.

کلیدواژه‌ها [English]

• Islamic Revolution
• Functional Linguistic
• Feminism
• Ideational Meta-Functions
• Mental Process