نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر پسادکتری ادبیات حماسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 استادتمام گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

ازجمله راه­های شناخت مبانی فرهنگ پایداری و آموزش آن، انجام مطالعات علمی در حوزه فرهنگ و ادب عامه است. علی­رغم وجود مؤلفه‌های ادبیات پایداری ازجمله ستایش واقعه کربلا، دفاع از وطن، ستایش قهرمانان و شهیدان، مبارزه با ستمگری و... در اشعار حماسی بختیاری و بویراحمدی، هدف این پژوهش، تحلیل الگوهای پایداری به عنوان یکی از مولفه­های ادب پایداری در اشعار حماسی بختیاری و بویراحمدی است. اشخاص اساطیری (کیخسرو، بهرام، آرش کمانگیر و...)، حماسی (رستم، سیاوش و...) و تاریخی (آریوبرزن و...) در اشعار حماسی بختیاری و بویراحمدی وجود دارند که از آنان به‌عنوان الگوهای پایداری یاد می­شود. روش جمع‌آوری داده­های پژوهش، بر پایة مطالعات کتابخانه­ای و روش تحلیل آن‌ها، به‌صورت محتوای کیفی انجام‌شده است. پس از بررسی­ها و تحلیل­های انجام‌شده می­توان گفت که شخصیت­های الگودهنده به مبارزان برای تحریک، تشویق و حضور در میدان­های نبرد در اشعار حماسی بختیاری و بویراحمدی، بیشتر اساطیری و حماسی هستند که خود از شاهنامه فردوسی به‌نوعی وام گرفته‌شده‌اند. علاوه بر این، در بیشتر اشعار سروده شده، پیوند عمیقی میان شخصیت­های اساطیری، تاریخی و قهرمانان قومی بختیاری و بویراحمدی برقرارشده است که درواقع القاکننده روحیه پیروزی و الگوگیری از اساطیری ایرانی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Analysis of Resistance Patterns in the Bakhtiari and Boyer Ahmadi Epic Poetry

نویسندگان [English]

  • mahmood aghakhani bizhani 1
  • Eshagh Toghiani 2

1 Postdoctoral Researcher, Faculty of Literature and Humanities, University of Isfahan, Isfahan, Iran

2 Professor, University of Isfahan, Isfahan, Iran

چکیده [English]

One way to gain knowledge on the basics of resistance culture and the ways of teaching these principles is to conduct scientific studies in the field of popular culture and literature. Regarding the components of resistance literature, such as praising the Karbala incident, defending the homeland, praising heroes and martyrs, fighting against oppression, and so on in the Bakhtiari and Boyer Ahmadi epic poems, the present study is aimed towards analyzing resistance patterns as one of the components of resistance literature in the Bakhtiari and Boyer Ahmadi epic poems. There are mythical persona (Ki Khosro, Bahram, Arash Kamangir, etc.), epic characters (Rostam, Siavash, etc.) and historical characters (Ariobarzen and...) in the Bakhtiari and Boyer Ahmadi epic poems that can instantiate the resistance patterns. The data for the present study come from library resources. Also, the researchers employed qualitative method to analyse data.  The analyses suggest that it can be said that the role models to stimulate and encourage the fighters in the battlefields in the epic poems of Bakhtiari and Boyer Ahmadi are mostly mythological and epic characters that are, in one way or another, borrowed from Ferdowsi's Shahnameh. In addition, in the majority of poems, there is a deep connection between mythical and historical characters and Bakhtiari and Boyer Ahmadi ethnic heroes. This, in fact, inspires the spirit of victory and role model derived from Iranian mythology

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resistance literature
  • Mythological patterns
  • Folk culture
  • Bakhtiari epic poetry
  • Boyer Ahmadi epic poetry
-آقاخانی­بیژنی، محمود و همکاران. (1396). «باور بلاگردانی در قوم بختیاری». مجلة فرهنگ و ادبیات عامه. سال5. شمارة14. صص 49ـ67.
-آموزگار، ژاله. (1393). تاریخ اساطیری ایران. تهران: سمت.
-انجوی­شیرازی، ابوالقاسم. (1369). فردوسی‌نامه. جلد دوم. چاپ سوم. تهران: علمی.
-اوستا. (1392). گزارش جلیل دوستخواه. چاپ هفدهم. تهران: مروارید.
-بهار، مهرداد. (1386). جستاری در فرهنگ ایران. چاپ دوم. تهران: اسطوره.
-بهمن­بیگی، محمد. (1368). بخارای من، ایل من. تهران: آگاه.
-حاجت­پور­بیرگانی، مژگان. (1386). سایه­های شاهنامه در بختیاری. اراک: نویسنده.
-حسینی، بیژن. (1376). اشعار و ترانه­های مردم بختیاری. اصفهان: شهسوار.
-حسینی، ساعد. (1381). شعر، موسیقی و ادبیات شفاهی استان کهگیلویه و بویراحمد. یاسوج: فاطمیه.
-خالقی­مطلق، جلال. (1388). گل رنج­های کهن. تهران: ثالث.
-دول، لوئیز. (1389). آتیلا. ترجمه جلال نعمت­الهی. جلد پنجم. تهران: سمیر.
-سنگری، محمد­رضا. (1389). شناخت ادبیات دفاع مقدس. تهران: صریر.
-سیاهپور، کشواد. (1388). قیام عشایر جنوب. تهران: موسسه مطالعات و پژوهش­های سیاسی.
-شهبازی، اصغر. (1398). «بیت یا سوگ­چکامه‌های حماسی بویراحمدی». دوماهنامه فرهنگ و ادبیات عامه. سال7. شمارة30. صص 219 ـ 249.
-صفا، ذبیح­الله. (1393). حماسه­سرایی در ایران. چاپ نهم. تهران: امیرکبیر.
-غفاری، یعقوب. (1362). نمونه­ای از اشعار مردم کهگیلویه­وبویراحمد. یاسوج: چاپخانه امیر.
-فردوسی، ابوالقاسم. (1393). شاهنامه. جلد اول. چاپ اول. تهران: سخن.
-فلاح، غلامعلی. (1385). «رجزخوانی در شاهنامه». مجلة دانشکده ادبیات و علوم انسانی. سال 14. شمارة 54ـ55. صص 111ـ135.
-قنبری­عدیوی، عباس. (1391). فولکلور مردم بختیاری. شهرکرد: نیوشه.
-کافی، غلامرضا. (1389). شناخت ادبیات انقلاب اسلامی. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش­های دفاع مقدس.
-کافی، غلامرضا. (1400). «پیشنهادی برای رج­بندی گروه ـ مولفه­های ادبیات پایداری». نشریه ادبیات پایداری. سال 13. شمارة 24. بهار و تابستان. صص 139ـ167.
-کرتیس، وستاسرخوش. (1390). اسطوره­های ایرانی. ترجمه عباس مخبر. چاپ هشتم. تهران: مرکز.
-کوپر، جی.سی. (1392).فرهنگ نماد­های آیینی.ترجمه رقیه بهزادی.تهران: علمی.
-گال، مردیت و همکاران. (1386). روش­های تحقیق کمی و کیفی. ترجمه احمدرضا نصر اصفهانی. جلد اول. تهران: سمت.
-گرمرودی، میرزافتاح­خان. (1370). سفرنامه ممسنی. تهران: مستوفی.
-لایارد، اوستین هنری. (1367). سفرنامه لایارد. ترجمه مهراب امیری. تهران: وحید.
-محجوب، محمدجعفر (1383). ادبیات عامیانه ایران. به کوشش حسن ذوالفقاری. جلد1و2. چاپ دوم. تهران: چشمه.
-محمدی، قهرمان. (1390). گزیده شعر بختیاری. فرخشهر: جهان‌بین.
-محمدی، قهرمان. (1394). گزیده شعر بختیاری. کتاب دوم. شهرکرد: نیوشه.
-مینوی خرد. (1354). ترجمه احمد تفضلی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
-هال، جیمز. (1390). فرهنگ نگاره­ای نماد­ها در هنر شرق و غرب. ترجمه رقیه بهزادی. چاپ پنجم. تهران: فرهنگ معاصر.
-هینلز، جان­راسل. (1393). شناخت اساطیر ایران. ترجمه محمدحسین باجلان فرخی. چاپ چهارم. تهران: اساطیر.