نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش آموخته دکتری سیاستگذاری فرهنگی و مدیر گروه مطالعات بینارشته‌ای، اندیشکده ادبیات پایداری، حوزه هنری، تهران، ایران.
2 دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی و مدیر گروه ادبیات انقلاب اسلامی، اندیشکده ادبیات پایداری، حوزه هنری، تهران، ایران.
چکیده
آسیبشناسی علمی پژوهشهای ادبیات پایداری از ضرورت‌های این حوزه است که می‌تواند در شناسایی مسائل و ضعفهای علمی، دستیابی به راهکارها و سیاستهای پژوهش محور در این عرصه کارساز باشد.
روش تحقیق این پژوهش اکتشافی بوده است. اطلاعات از طریق مصاحبۀ عمیق نیمه ساختاریافته از یازده تن از استادان و صاحب‌نظران گردآوری و برای تحلیل آنها از روش تحلیل مضمون و
نرمافزار مکس‌کیودا استفاده شد.
دیدگاه مصاحبهشوندگان به مسئلهشناسی در ادبیات پایداری به 5 مقوله تقسیم شد. این مقولات عبارتند از: تفکیک سؤال و مسئله در پژوهشهای علمی؛ تضاد بین ذهن و عین به عنوان منشأ شکلگیری مسئله؛ شکلگیری مسئله فارغ از تعصب و تقیّد؛ اصالت دادن به روش علمی؛ بهروز شدن مسائل حوزة ادبیات پایداری و ژرفنگری در آنها.
آسیبهای حوزة پژوهش در دو سطح و هر یک در چهار بعد طبقهبندی شد: 1. آسیبهای علمی و پژوهشی شامل: سرمایة انسانی؛ مسئلهشناسی؛ مباحث نظری و روششناسی. 2. آسیبهای ساختاری و سازمانی شامل: غلبه نگاه سیاسی و ایدئولوژیک، ضعف در سیاستگذاری، مسائل اقتصادی و مدیریت ناکارآمد.
به منظور رفع مشکلات در هر دو سطح، راهکارهایی از سوی مصاحبهشوندگان ارائه شد که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تعیین سیاستها، دستورالعملها و نقشة راه؛ شناسایی نقاط ضعف و قوت، فرصتها و تهدیدها از طریق انجام پژوهشهای بنیادی و وضعیتسنجی، تشکیل بانک اطلاعات و شبکهسازی فعالان و علاقه‌مندان این حوزه، گسترش ارتباطات ملی و فراملی با برگزاری همایش و ... .
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Scientific Pathology of Resistance Literature Research from the Viewpoint of Professors of Persian Language and Literature
نویسندگان [English]
- Leila Bagheri 1
- Fatemeh Sangari 2
1 PhD in Cultural Policy-making, Head of the Department of Interdisciplinary Studies, Think Tank of Resistance Literature in Hozeh Honari, Tehran, Iran
2 MA in Persian Language and Literature, Head of the Department of Islamic Revolution Literature, Think Tank of Resistance Lliterature in Hozeh Honari, Tehran, Iran
چکیده [English]
The scientific pathology of resistance literature research is one of the necessities of this field, which can be useful in identifying scientific problems and weaknesses and achieving research-oriented solutions and policies in this field.
The research method of this study was exploratory. Information was collected through in-depth semi-structured interviews with eleven professors and experts, and thematic analysis method and MaxQuda software were used to analyze them.
The categories extracted from the perspective of the interviewees about problem analysis in resistance literature include: separation of question and problem in scientific researches; The conflict between the mind and the object as the origin of the formation of the problem; Formation of the problem free from bias and resistance; authenticating the scientific method; Updating issues in the field of resistance literature and in-depth insight into them.
Damages in the field of research in two levels of scientific and research damages; And structural and organizational damages were investigated.
To solve the problems at both levels, solutions were presented by the interviewees, among which the following can be mentioned:
Determining policies, guidelines, and road map; Identifying strengths and weaknesses, opportunities and threats through fundamental research and situational assessment; Forming an information bank and networking of activists and those interested in this field; Expanding national and international communication by holding a conference.
کلیدواژه‌ها [English]
- Research
- resistance literature
- Methodology
- Pathology
- Problem
- Theory
- Policy-making
الف. منابع فارسی
- آقانوری، نعمیه؛ غلامحسینزاده، غلامحسین .(1395). «تحلیل آماری ـ رویکردی پژوهشهای حوزة ادبیات پایداری از آغاز تا پایان سال 1390». نشریه ادبیات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال هشتم، شماره پانزدهم: 1-29.
- آقانوری، نعمیه.(1395). «مغالطهها»، «مصادرهها» و «چالشهای کاذب» موانع اصلی در پژوهشهای حوزه ادبیات پایداری. نقد ادبی، س 9، ش 36: 7-39.
- ادیب حاج باقری و همکاران. (1386). روشهای تحقیق کیفی.تهران: بشری.
- اعتمادیفر، سیدمهدی؛ عظیمی، امین .(1398). بازشناسی مسائل اجتماعی جنگ ایران و عراق در نمایشنامههای ایرانی. بررسی مسائل اجتماعی ایران. دوره دهم، شماره دوم: 55-80.
- اکرامی‌فر، محمود. (1389). راهنمای پژوهش و پایان‌نامه‌نویسی. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس.
- امنخانی، عیسی. (1396). «اقتدار نظریه در پژوهشهای ادبی معاصر؛ (نگاهی آسیبشناختی به نسبت متن و نظریه در پژوهشهای نظریهمحور)». نقد ادبی، شماره 38: 97-120.
- امیری خراسانی، احمد و مهیندخت فرّخنیا. (1397). مبانی نگارش و پژوهش. کرمان: دانشگاه شهید باهنر کرمان.
- باقری، لیلا؛ سنگری، فاطمه. (1401). «نگاهی آسیبشناسانه به پژوهشهای ادبیات پایداری از منظر استادان زبان و ادبیات فارسی. فصلنامه اطلاعرسانی و اطلاعشناسی اندیشهنامه پایداری حوزه هنری انقلاب اسلامی. شماره ششم: 52-61.
- سنگری، فاطمه؛ باقری، لیلا. (1401). ده نگاه (پژوهش به روایت ده استاد). فصلنامه اطلاعرسانی و اطلاعشناسی اندیشهنامه پایداری حوزه هنری انقلاب اسلامی. شماره ششم: 19-51.
- سنگری، فاطمه و لیلا باقری. (1401). «ماندگاری ادبیات پایداری در گرو پژوهشهای ادبی: گفت‌وگو با دکتر احمد خاتمی». فصلنامه اطلاعرسانی و اطلاعشناسی اندیشهنامه پایداری حوزه هنری انقلاب اسلامی، شماره ششم: 8-17.
- بلیکی، نورمن. (1384). طراحی پژوهشهای اجتماعی. ترجمه حسن چاوشیان. تهران: نی.
- جمشیدی، فرانک و کمری، علیرضا. (1398). سه نگاه: به برخی از مسئله‌های موجود در سه ساحت فرهنگ، روایت و پژوهش جنگ. تهران: شرکت انتشارات سوره مهر.
- حافظ نیا، محمدرضا. (1393). مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سمت.
- حیدری، محمدرضا. (1399). «بررسی و ارزیابی مقالات منتشر شده در رشته ادبیات فارسی از مجلات علمی و پژوهشی ادبیات فارسی در بازه زمانی 1391 تا 1397». به راهنمایی دکتر سعید غفاری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته علم اطلاعات و دانششناسی گرایش مطالعات کتابخانههای عمومی، دانشگاه پیام نور واحد قم.
- دیانی، محمدحسین. (1389). شیوه بیان و تشریح مسئله در پژوهش. مشهد: انتشارات کتابخانه رایانهای.
- راز، عبدالله. (1394). «تحلیل رویکردهای پژوهشی در مقالات ادبی مجلات علمی ـ پژوهشی دهة هشتاد در ایران». به راهنمایی دکتر احمد رضی. رسالة دکتری زبان و ادب فارسی، دانشگاه گیلان.
- رضی، احمد. (1391). «پژوهشهای ادبی مسئلهمحور در مطالعات ادبی». فنون ادبی، سال چهارم، شماره 1 (پیاپی 6): 13-26.
- رضوانیان، قدسیه؛ کیانی بارفروشی، هاله. (1397). «نقد و تحلیل ماهیت علمی پژوهشهای ادبی بر اساس ارزیابی انتقادی کتابهای روش تحقیق در ادبیات فارسی». پژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، سال هجدهم، شماره 2: 113-140.
- سرمد، زهره و همکاران .(1376). روشهای تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگه.
- عمارتی مقدم، داوود. (1388). «بحران نقد: تصادف نظریه و متن». نقد ادبی، س2، ش 8: 215-219.
- فرهنگی، سهیلا. (1388). «رویکرد میانرشتهای در پژوهشهای ادبی». به راهنمایی دکتر محمدرضا یوسفپور. رساله دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان.
- فلیک، اووه. (1387). درآمدی بر روش تحقیق کیفی. ترجمه هادی جلیلی. نشر نی.
- قبول، احسان. (1390). «روششناسی پژوهشهای ادبی (همراه با نقد و تحلیل روششناسانه پایان‌نامههای دکتری منتخب رشته زبان و ادبیات فارسی)». به راهنمایی دکتر محمدعلی غلامینژاد. پایان‌نامه دکتری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد.
- فرامرز قراملکی، احد. (1383). اصول و فنون پژوهش در گسترة دینپژوهی. قم: حوزه علمیة قم.
- محمدی کلهسری، علیرضا. (1395). «جایگاه فرضیه در پژوهشهای ادبی». نقد ادبی، شماره 34: 7-32.
- وفایی، عباسعلی. (1388). بایدها و نبایدها در رشتة زبان و ادبیات فارسی (مجموعه مقالات همایش 1386). تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
- هومن، حیدرعلی. (1385). راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
ب. منابع لاتین
- Kuzel, A.J. (1999). Samplinging Qualitative Inquiry, in Crabtree, B. F. & L. Miller, W. L. (Eds), Doing Qualitative Research, Thousand Oaks, CA: Sage.
- Gray, David E., (2004), Doing Research in the Real World, SAGE publication
- Shamsher, A. M. (2004), University Research Activities in Bangladesh, Bangladesh Vision 2021, Bangladesh Academy of Sciences.
- SEKAR J. JOHN (2019). Is there a Method/Methodology for Literary Research? Conference Paper March 2015:1-10. See discussions, stats, and author profiles for this publication at:
https://www.researchgate.net/publication/337112003
)