نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رویا حسینی ¹
• ابوالقاسم امیراحمدی ²
• علی عشقی سردهی ³

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران

² دانشیار زبان و ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران

³ استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران

چکیده

موضوع عاملیت زن بر اساس رهیافت‌های انتقادی، مساوات، آزادی، پیشوایی، مادری و تهذیب و تعلیم مورد بررسی قرار گرفته است؛ اما برخی رویکردهای تحقیقی به برابری و عاملیت زن در ساحات اجتماعی و سیاسی، تحت تأثیر غلبۀ نگاه مردگرا، دارای نقص‌های روش‌شناختی و یا به دلیل تعهدات سیاسی، دارای نقص معرفت‌شناختی بوده و در تحقق مأموریت خویش ناکام مانده‌اند. انقلاب اسلامی، به دلیل ریشه‌دار بودن در هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی اسلام، درک واقع­گرایانه­ای از عاملیت زن فراهم نموده است که در ابعاد مختلف فرهنگی ازجمله ادبیات پایداری، نمود برجسته­ای داشته است که مورد غفلت محققان قرار گرفته است؛ ازاین‌رو، تحقیق حاضر اولین تلاشی است تا با کاربست نظریه دستوریِ سازگانی- نقش­گرای هالیدی، فرایندهای اندیشگانی و تعریف عملیاتی آن، بیان زن­گرا و انعکاس عاملیت زن در ساحات فرهنگ و سیاست را در خاطره­نوشته «دا» به عنوان نمونه ادبیات پایداری و رمان «سووشون» به عنوان نمونه ادبیات اجتماعی قبل از انقلاب مورد تحلیل زبان‌شناختی قرار دهد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که نویسندگان از شش فرایند ساخت کارکرد اندیشگانی در انعکاس شخصیت زن داستان بهره برده‌اند. نتایج تحقیق حاکی از غلبۀ بسامدی فرایندهای اندیشگانی ذهنی بر فرایندهای مادی و رفتاری در فضای اندیشگانی پس از انقلاب در نمونه ادبیات پایداری است که بیان‌کنندۀ برون­رفت شخصیت زن از فضاهای سنتی خانه‌داری، مادرانگی و احساسی زنانه محض و حاکی از تقویت نقش کنشگری و عاملیت زن در ساحات اجتماعی و فردی، ذیل حفظ هویت ایدئولوژیک و ایرانی خویش است. ­­
 

کلیدواژه‌ها

• انقلاب اسلامی
• زبان‌شناسی نقش­گرا
• زن­گرایی
• فراکارکرد اندیشگانی
• فرایند ذهنی

عنوان مقاله [English]

Investigating the Reflection of Women Agency in Feminine Writings: A Comparative Study of “Savushun” and “Daa”

نویسندگان [English]

• Roya Hosseini ¹
• Abulqasim Amirahmadi ²
• Ali Eshqi Sardehi ³

¹ PhD Candidate of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Sabzevar Branch, Sabzevar, Iran

² Associate Professor of Persian Language and Literature, Sabzevar Branch, Islamic Azad University, Sabzevar, Iran

³ Department of Persian language and literature,, Sabzevar Branch, Islamic Azad University

چکیده [English]

Women's agency has been a key concept and proposition in the history of women's studies and feminism which reveals the sociopolitical status of women in different communities. It is believed that women's agency can serve as a theoretical and analytical framework based on which beliefs and cultural patterns of feminine behavior in societies can be traced. This concept has long been investigated in the world literature based on critical, maternal, educational, equality, and freedom perspectives but some of these studies in social and political dimensions have been affected by an androgenic dominance, or duffers from methodological and epistemological deficiencies and fail to fulfill its goals. Islamic revolution, due to its roots in Islamic ontology and epistemology has provided a realist understanding of woman agency which is manifest in different dimensions of resistance literature but the way this agency is manifested in literary work is not still discussed in the literature.. Taking this problem into account, the present study aimed to employ a systemic functional perspective that serves as a meaning-based theory of language and holds that meaning resides in the systemic patterns of language. The theory maintains that meaning-making is a context-embedded procedure realized in relation to power, socialization, and ideology through the three variables of mode, tenor, and field. Integrating it with the view that, from a socio-linguistic perspective, language and literature are not merely a means of communication but a social action through which attitudes, beliefs, identities, and values are created, the present study was an attempt to decipher ideational meta-functional patterns a corpus randomly selected from Savushun novel and Daa war writing.    

کلیدواژه‌ها [English]

• Islamic Revolution
• Functional Linguistic
• Feminism
• Ideational Meta-Functions
• Mental Process