نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• اسماعیل محمدپور

دانش‌آموختۀ مقطع دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان

چکیده

یکی از مهم‌ترین انگاره‌های نقد تطبیقی، نظریۀ تأثیر و تأثر است. این نظریه می‌تواند اولین پل ارتباطی میان نقد تطبیقی و نظریۀ دریافت باشد؛ بدین معنی که هر متن ادبی ابتدا باید دریافت شود تا بتواند تأثیر خود را بر جای بگذارد و سپس واکنش خواننده را برانگیزد. نظریۀ دریافت که ابتدا در آثار و آرای ولفگانگ آیزر بسط یافت، خیلی زود توانست در حوزه‌های گوناگون نقد خواننده‌محور از جمله نقد تطبییقی مورد توجه نقادان و صاحب‌نظران قرار گیرد. در این جستار هفت ‌مقالۀ منتشرشده در نشریات علمی-پژوهشی که به بررسی تطبیقی شعرهای پایداری پرداخته بودند، به مثابۀ هفت خوانش انتقادی انتخاب و ویژگی‌های خوانش بر اساس نظریۀ زیبایی‌شناسی دریافت ولفگانگ آیزر بررسی و تحلیل شد. اساس انتخاب مقاله‌ها توجه به تفاوت‌ و تنوع سبک سرایش در شاعران پارسی‌گوی -علیرغم وحدت در ساحت مضامین- از یک‌سو و انطباق نسلی شاعران دو طرف تطبیق از سوی دیگر است؛ ضمن اینکه پژوهش‌های منتخب، می‌بایست پتانسیل خوانش آیزری را نیز داشته باشند. اطلاعات لازم برای سنجش نمونه‌ها به شیوۀ کتابخانه‌ای و بررسی مستقیم متون، حاصل شده است. مهم‌ترین یافته‌های برآمده از این پژوهش نشان می‌دهد که غالب این هم‌سنجشی‌ها در بستر مؤلفه‌های مفهومی بر مبنای گشتالت‌گرایی شکل گرفته‌اند و بسیار به‌ندرت اتفاق می‌افتد که پژوهشگری بر آن باشد تا این شعرها را از منظر نقدهای مبتنی بر نظریه‌های ادبی روشمند در ترازوی سنجش تطبیقی قرار دهد. سفیدخوانی و استفاده از شکاف‌های متن برای تولید معناهای تازه و تفسیرهای ایجابی یکی دیگر از شگردهایی است که در این خوانش‌های انتقادی مورد استفاده قرار گرفته است.­­

کلیدواژه‌ها

• شعر پایداری
• زیبایی‌شناسی دریافت
• نقد تطبیقی
• ولفگانگ آیزر

عنوان مقاله [English]

Interpretive Analysis of Comparative Readings of Resistance Poetry based on the Aesthetic Theory of Wolfgang Iser

نویسنده [English]

• Ismail mohamadpour

PhD in Persian Language and Literature from Guilan University, Rasht, Iran.

چکیده [English]

One of the most important concepts of comparative criticism is the theory of influence. This theory can be the first bridge between comparative criticism and reception theory; this means that every literary text must first be received so that it can leave its impact and then provoke the reader's reaction. The theory of perception, which was first developed in the works and opinions of Wolfgang Iser, soon gained the attention of critics and experts in various fields of reader-oriented criticism, including adaptive criticism. In this study, based on the aesthetic theory of reception by Wolfgang Iser, seven articles published in peer-reviewed publications, and dealing with the comparative analysis of poems from resistance literature, are examined and analyzed as seven critical readings. The basis for the selection of articles is to pay attention to the difference and diversity of writing style in Persian-speaking poets - despite the unity in the field of themes - on the one hand, and the generational adaptation of the poets on both sides of the adaptation, on the other hand; besides, the selected researches should also have the potential of being read according to Iser’s theory. The necessary information for measuring the samples has been obtained through library method and direct review of the texts.

کلیدواژه‌ها [English]

• Resistance Poetry
• Aesthetics of Reception
• Comparative Criticism
• Wolfgang Iser