نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی _ دانشگاه شهید باهنر

2 عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان

10.22103/jrl.2024.4646

چکیده

دولت تیموریان، به‌ویژه در دوران فرمانروایی مؤسّس آن، تیمور لنگ، به‌واسطۀ عواملی چون گسترۀ وسیع قلمرو جغرافیایی، شکست‌ناپذیری، قدرت فرماندهی بی‌نظیر، ادعای احیای شریعت اسلامی و اشاعۀ آن در سرزمین‌های آلوده به کفر و شرک و نیز ابعاد قابل توجه دیگر، در منظر پژوهشگران جایگاه ارزنده‌ای را به خود معطوف کرده است. یکی از موارد قابل توجه در این دوره، سیاست نظامی فرمانروایان آن است. از آنجایی که تیموریان در غالب جنگ‌های خود پیروز میدان بودند، بررسی تاکتیک‌های نظامی و شیوه‌های سپاهیگری آنان بسیار حائز اهمیت است. بر این اساس، پژوهش پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای به‌دنبال پاسخ به این پرسش اصلی است که چه عناصر و اصولی در متون کهن عصر تیموری، به‌عنوان مبانی پایداری شناخته شده و چگونه بر عملکرد نظامی آن دوران تأثیر گذاشته‌اند؟ یافته‌های پژوهش نشان‌می‌دهد یکی از راه‌هایی که بنیان‌گذار دولت تیموری و اخلاف او برای پیشبرد اهداف و برنامه‌های نظامی خود به کار بسته‌اند، تهییج روحیۀ پایداری در میان نیروهای رزمی بوده است. ایشان بدین‌منظور از ساز وکارهایی نظیر تمسک به باورها و اعتقادات دینی، ذکر تکبیر و تهلیل، تضرع و راز و نیاز با پروردگار، تفأل و مشورت با قرآن کریم و طرح الهامات غیبی استفاده کرده‌اند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Foundations of Resistance in the Timurid Era: An Exploration of Ancient Texts

نویسندگان [English]

  • Sayyed Mohammad Tayybi 1
  • marjan borhani 2

1 Shahid Bahonar University

2 Faculty member of Shahid Bahonar University of Kerman

چکیده [English]

The Timurid era (807 AH / 1404 CE – 913 AH / 1507 CE), particularly during the reign of Timur (Tamerlane) (771 AH / 1369 CE – 807 AH / 1404 CE), stands out as one of the most prominent and influential periods in the history of Iran and Central Asia. This era is remarkable not only for its significant political and military developments but also for its rich cultural and social transformations. Timur, as the founder of this dynasty, skillfully established a vast empire through a combination of decisive policies and strategic intelligence, earning a lasting reputation as a formidable military leader and strategist in the annals of history. His ability to navigate the complexities of governance and warfare exemplifies a remarkable blend of ambition and tactical acumen.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Timurids
  • Resistance
  • Ancient Texts
  • Warriors
  • Motivation
-اصفهانی‌قزوینی، محمدیوسف واله. (1379). خلد برین (تاریخ تیموریان و ترکمانان). تصحیح میرهاشم محدث. تهران: میراث مکتوب.
-ابن عربشاه، ابوالعباس شهاب الدین احمد. (1370). عجایب‌المقدور فی اخبار تیمور، ترجمۀ محمدعلی نجاتی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
-حافظ ابرو، عبدالله‌بن لطف‌الله. (1380). زبده التواریخ. جلد 1-2-3-4. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-حسینی تربتی، ابوطالب. (1342). تزوکات تیموری. تهران: انتشارات اسدی.
-خواندمیر، غیاث‌الدین. (1362). حبیب‌السیر. جلد 3. تهران: کتاب‌فروشی خیّام.
-سرجان ملکم. (1380). تاریخ کامل ایران. جلد 1. ترجمۀ میرزا اسماعیل حیرت. تهران، انتشارات افسون.
-سمرقندی، کمال‌الدین عبدالرزاق. (1353). مطلع سعدین و مجمع بحرین. جلد 1. دفتر اول. تهران: کتابخانه طهوری.
-سمرقندی، کمال‌الدین عبدالرزاق. (1382). مطلع سعدین و مجمع بحرین. جلد 2. دفتر اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-شامی، نظام‌الدین. (1363). ظفرنامه. تهران: انتشارات بامداد.
-کلاویخو، روی گونزالس دو. (1337). سفرنامه. ترجمۀ مسعود رجب‌نیا. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
-میرخواند، محمد بن خاوندشاه. (1380). روضه الصفا. جلد 6. تهران: انتشارات اساطیر.
-نراقی، ملااحمد. (1371). معراج السعاده. قم: موسسه انتشارات هجرت.
-نطنزی، معین‌الدین. (1336). منتخب التواریخ معینی. تهران: کتاب‌فروشی خیّام.
-نظامی‌گنجه‌ای، جمال‌الدین ابومحمد الیاس‌بن‌یوسف. (1260). مخزن الاسرار. لندن: دارالطباعه ولیم واطس.
-نوایی، عبدالحسین. (1370). اسناد و مکاتبات تاریخی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
-هارولد لمب. (1388). تیمور لنگ. ترجمۀ علی جواهرکلام. تهران: انتشارات نیک‌فرجام.
-یزدی، شرف‌الدین. (1336). ظفرنامه. جلد 1-2. تهران: مؤسسه مطبوعاتی امیرکبیر.
-یزدی، غیاث‌الدین. (1379). سعادت‌نامه (روزنامۀ غزوات هندوستان). تهران: مرکز نشر میراث مکتوب.