نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون

2 کارشناسی ارشد ادبیات پایداری

10.22103/jrl.2024.4647

چکیده

پیامد جنگ‌ها فقط شامل مبارزان جنگ نمی‌شود؛ بلکه بر همة ساکنان سرزمین‌های در حال جنگ تأثیر می‌گذارد. هنر و ادبیات نیز از پدیدة جنگ به‌عنوانِ الهامی غنی استفاده می‌کند. باتوجه‌ به تفاوت‌های فرهنگی و ایدئولوژیک کشورهایی که در حال جنگ هستند، باید دید که هر ملّتی واقعیت جنگ را در ادبیات خود چگونه به تصویر می‌کشد؛ ازاین‌رو، مطالعة رمان «سفر به انتهای شب» لویی فردینان سلین و رمان «زمستان 62» اسماعیل فصیح به‌ شکل مقایسه‌ای می‌تواند چگونگی نمودِ مؤلفه‌های ادبیات پایداری و تصویر جنگ را به زیبایی نشان دهد. این پژوهش با این پرسش که مؤلفه‌های ادبیات پایداری (وطن، مذهب، شهادت‌طلبی، دعوت به مبارزه و پایداری، توصیف جنایت‌ها و بیداد دشمن و امید به آینده) چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی در آثار این دو نویسنده دارند، بررسی و مقایسه شده‌است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی به بررسی مؤلفه‌های ادبیات پایداری در دو رمان پرداخته‌است. برای رسیدن به این منظور، ابتدا مؤلفه‌های پایداری تعریف شد و سپس با مطالعة متن رمان‌ها، بخش‌های مرتبط با این مؤلفه‌ها شناسایی و کدگذاری و در ادامه، مقایسه و تحلیل شدند. با توجه به گستردگی مؤلفه‌ها فقط به هفت مورد پرداخته شد. در این دو داستان، نمونه‌هایی چون نگاه به جنگ، مرگ، قهرمان مشترک، توصیف جنایات دشمن، با یکدیگر همسانی دارند. در «زمستان 62» به مفاهیمی همچون ارزش‌دادن به مسئلة شهید و شهادت، فداکاری در راه میهن، امید به آینده و مبارزه و پایداری در برابر دشمن بیشتر پرداخته شده‌است که شاید ریشه در فرهنگ ایرانی ـ اسلامی دارد. زبان سلین و نگاه بدبینانة او به انسان سبب شده‌است آثارش به‌خصوص رمان «سفر به انتهای شب»، مورد توجه بسیاری از نویسندگان جهان در کشورهای مختلف قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparative Analysis of the Novels of Smaeil Fasih’s “Winter 62” and Louis-Ferdinand Céline’s “Journey to the End of the Night”, Relying on the Components of Resistence Literature

نویسندگان [English]

  • Ziba Ghalavandi 1
  • Sayeda Siddiqa Rastgarafard 2

1 Associate Professor of Persian literature and Language

2 Master in literature of resistance

چکیده [English]

The consequences of wars are not only specific to the fighters of wars but all inhabitants of warring territories are influenced. Art and literature also use the phenomenon of war as a rich inspiration. Given the cultural and ideological discrepancies among warring countries, it must be seen how each nation visualizes the reality of war in its literature; hence, the comparative analysis of the novels of Louis-Ferdinand Céline’s “Journey to the End of the Night” and Smaeil Fasih’s “Winter 62” can show the components of resistance literature and the image of war beautifully. With the question of what similarities and discrepancies are among the components of resistance literature (homeland, religion, martyrdom, inviting to fight and resistance, describing the enemy’s crimes and oppression, and hope for the future) in the works of these two authors, and applying a descriptive-analytical method, this research examined the components of resistance literature in these two novels. For this purpose, the  resistance components were firstly defined; then, studying the context of novels, the sections connected to these components were identified, codified, compared, and analyzed. Given the spread of the components, only seven items were discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Components of Resistance Literature
  • Winter 62
  • Journey to the End of the Night
  • Smaeil Fasih
  • Louis-Ferdinand Céline
قرآن کریم.
اجاکیانس، آناهید. (1380). «نظری اجمالی به آثار اسماعیل فصیح (4)». نامة فرهنگستان. شمارۀ 17، صص ۱۲۶-۱۳۲.
اسماعیلی، رضا. (1383). «هشت یادداشت کوتاه دربارة ادبیات مقاومت و پایداری». نشریة ادبیات و زبان‌ها، شعر. شمارۀ 39، صص ۷۸-۸۳.
بدیع، عماد. (1379). اصل آثار فصیح (رمان‌ها). تهران: البرز.
پاکدل، مهسا. (1395). «بررسی تطبیقی مضمون جنگ در رمان سفر به انتهای شب و زمستان 62». فرهنگستان زبان و ادب فارسی، پیاپی 13، بهار و تابستان. صص۱۸۵-۲۰۴.
حنیف، محمد. (1386). جنگ از از سه دیدگاه. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس. انتشارات: صریر.
دیباجی، محمدعلی. (1376). سیری در ادب عاشورایی و نگاهی به تجلی آن در ادبیات انقلاب اسلامی. مجموعة دومین کنگرة بین‌المللی امام خمینی و فرهنگ عاشورا (دفتر اول). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
دیکلو، نازلی. (1389). «بررسی مقایسه‌ای ادبیات جنگ و ساختار آن در کشورهای ایران و فرانسه». کتاب ماه ادبیات. شمارۀ 46، پیاپی. صص 42-46.
رحیمی‌کنی، مائده. «همگرایی و واگرایی تصویر جنگ در ادبیات فرانسه و فارسی». پژوهش‌های تطبیقی زبان و ادبیات ملل، دورۀ 2، پاییز 95، شمارۀ 5. ص73.
سلین، لویی فردینان. (1373). سفر به انتهای شب. ترجمة فرهاد غبرایی. چاپ ششم. تهران: فراین.
سنگری، محمدرضا. (1385). نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس، جلد دوم. چاپ دوم. تهران: پالیزان.
عاطف‌راد، مهدی. (1385). «دکتر سلین، دوستدار زندگی صلح‌آمیز، بیزار از جنگ مرگبار». بخارا. شمارة 51. صص: 433-448.
فرانکل، ویکتور. (1968). انسان در جستجوی معنا. ترجمة میهن میلانی. نشر بیروت.
فصیح، اسماعیل. (1389). زمستان 62. چاپ پنجم. تهران: ذهن‌آویز.
کافی، غلامرضا. (1400). «پیشنهاد برای رج‌بندی گروه- مؤلفه‌های ادبیات پایداری». نشریه ادبیات پایداری. سال سیزدهم. شماره 24. بهار و تابستان 1400. ص 144.
کاکایی، عبدالجبار. (1380). بررسی تطبیقی موضوعات پایداری در شعر ایران و جهان. تهران: پالیزان.
محسنی‌نیا، ناصر و مدبّری، فریبا. (1398). «جلوه‌های پایداری در اشعار ابوالقاسم شابی». مجموعه مقالات سومین کنگرۀ ادبیات پایداری کرمان. کرمان: گرا.
محسنی، محمدرضا. (1385). «تحلیل رمان سفر به انتهای شب». بخارا. شمارۀ 51. صص: ۲۱۹-2۳۳.
میرصادقی، جمال. (1377). عناصر داستان. تهران: انتشارات سخن.
هاجری، حسین. (1387). چشم‌اندازهای انقلاب اسلامی ایران، به کوشش حسین بیات و محسن حسینی. تهران: نشر مرکز تحقیقات صدا و سیما.
یزدانی‌خرم، مهدی. (1385). «مردی که کاری با آسمان نداشت». بخارا. شمارة 51، صص 3۲۳-3۴۵.