نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شیراز

2 دبیر

چکیده

هدف این مقاله نشان­دادن تفاوت و تقابل نگاه آرمان­خواهانه در دو جامعة ایرانی و آمریکایی با درنگ در دو رمان «بیوتن» و «قیدار» از رضا امیرخانی است.
آرمان­خواهی و تعالی­طلبی یکی از مضامین رایج در آثار ادبی است. روشن است که آرمان‌خواهی در جوامع مختلف بسته به فرهنگ، باورداشت­های دینی و ضرورت­های اجتماعی متفاوت است و در مقام مقایسه، گاه آرمان­خواهی در دو جامعة مختلف حالت تقابلی دارد. مقالة حاضر که با روش تحلیل محتوا به شیوۀ کتابخانه‌ای و با مطالعۀ مستقیم و مقابلۀ هر دو متن صورت گرفته‌است، تقابل این دو نظرگاه را در جامعة ایرانی و آمریکایی بر اساس آنچه در دو رمان بیوتن و قیدار از رضا امیرخانی بازتاب داده شده‌است، بررسی کرده و به این نتیجه رسیده‌است که از میان پنج مؤلفه و انگاره­ای که به بررسی جنبه­های تقابلی آن پرداخته­ایم، روابط اجتماعی و پیشه و اقتصاد، بیشترین تضارب و تفاوت را میان دو فرهنگ نمودار می­کند؛ اگرچه تعصّب و حساسیّت در انگارة خانواده و ازدواج، نزد ایرانیان بیش از سایر مؤلفه­هاست؛ همچنین اثبات شده‌است که مبنای فرانمود جنبه­های آرمان­خواهی در جامعة ایرانی به طرز روشنی تنها دین و دستورهای دینی است؛ در حالی‌که در جامعة آمریکایی علم، مدنیّت و قانون، کارکردی به مراتب بیش از مذهب دارند.
قابل ذکر این است که جنبة تقابلی این دو جامعه در مؤلفه‌های آرمان­خواهی، هرگز به صورت بیانیه و شعارگونه در رمان­ها ابراز نشده‌است؛ بلکه به صورت پوشیده و نمادگونه طرح شده و دریافت نکته­های تقابلی، حاصل تحلیل مقاله است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A contrastive study of Idealism in the Two Societies of Iran and the United States in Reza Amirkhani's novels Bioten and Gheydar

نویسندگان [English]

  • Kafi Gholamreza 1
  • Ehsan Moradi dehsheykh 2

1 Shiraz University

2 Shiraz University

چکیده [English]

The purpose of this paper is to show the difference between idealist American and Iranian communities, with a reflection of two novels Bioten and Kedar by Reza Amirkhani.
Idealism is one of the common themes in works of literature. It is clear that idealism is different in different communities depending on culture, religious beliefs and social needs, and when comparing sometimes idealism is different in two different communities. The present paper has examined the difference of the two views in American and Iranian communities according to what has been reflected in two novels Bioten and Kedar by R. Amirkhni, and concluded that among the five components and ideas which their differences have been addressed, social relationships, business and economics reflect the most debate and difference between the two cultures, although the bias and sensitivity in Iranians family and marriage are considered more than other components. Also it had been proven that the basis of reflecting idealism aspects in Iranian community in a clear way is only religion and religious orders, while in American community, science, civilization and law are far more functional than religion.
It should be noted that the difference between these two communities on idealism components never has been expressed as a statement and standard in novels, but hidden and symbolic and different points are the results of the paper analysis.
Keywords: Idealism, Utopia, Reza Amirkhani, Bioten, Kedar

کلیدواژه‌ها [English]

  • Idealism
  • Utopia
  • Reza Amirkhani
  • Bioten
  • Gheydar
اکبری، منوچهر؛ غنی میناحمدی، گلرخ سادات. (1394). «تحلیل زیباشناختی در سه رمان امیرخانی (بیوتن، ارمیا و منِ او). چاپ‌شده در مجلۀ پژوهش زبان وادبیات فارسی، ش 37، صص1-22.
اصیل، حجت­الله. (1381). آرمان‌شهر در اندیشة ایرانی. تهران: نشرنی.
آقاجعفری، هما. (1386). آرمان‌شهر از دیدگاه مکاتب و فلاسفه. تهران: زندگی.
امیرخانی، رضا. (1387). بیوتن. تهران: علم.
امیرخانی، رضا. (1390). قیدار. تهران: افق.
پستمن، نیل. (1372). تکنوپولی سیطرۀ تکنولوژی بر فرهنگ. ترجمۀ صادق طباطبایی. تهران: سروش.
حکیمی، محمّدرضا. (1382). جامعه‌سازی قرآنی. قم: دلیل ما.
خاتمی، محمّد. (1380). از دنیای شهر تا شهر دنیا. تهران: نی.
رجبی­نیا، داوود. (1389). غرب از رؤیا تا واقعیت جهانی­سازی. تهران: صدا و سیما.
روویون، فردریک. (1385). آرمان­شهر در تاریخ اندیشة غرب. ترجمۀ عبّاس باقری. تهران: غزل.
شریعتی، علی. (1385). هبوط در کویر. چاپ 24. تهران: چاپخش.
شریعت، فرشاد. (1389). «لیبرالیسم، سکولاریسم و غرب جدید». چاپ‌شده در دو فصلنامة علمی- پژوهشی دانش سیاسی، دورۀ 6 ، ش11، صص 51-64.
عوفی، محمّد. (1335). جوامع‌الحکایات. مصحّح دکتر محمّد معین. تهران: دانشگاه تهران.
کافی، غلامرضا؛ جعفری، راضیه. (1396). «شگردهای آشنایی‌زدایی در رمان بیوتن از رضا امیرخانی». چاپ‌شده در فصلنامۀ زیباشناسی ادبی دانشگاه آزاد اراک، ش31، صص 9-28.
کلینی، محمّد. (1365). الکافی. به کوشش محمّدباقر مجلسی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مددپور، محمّد. (1389). تفاوت آرمان‌شهر ایرانی با یوتوپیای یونانی. تهران: کیهان.
مرادی، احسان. (1392). جامعة آرمانی در آثار رضا امیرخانی. شیراز: دانشگاه شیراز.
مور، تامس. (1361). آرمان‌شهر. ترجمۀ داریوش آشوری و نادر نادری‌افشار. تهران. خوارزمی.
میرمدرّس، سیّدموسی. (1380). جامعة برین، جستاری در جامعة مدنی و جامعة دینی. قم: بوستان کتاب.